با ابلاغ نقشه پهنه‌هاي گسلي محدوده شهر تهران از سوي رييس مركز تحقيقات راه، مسكن و شهرسازي؛ ساخت و ساز ساختمان‌هاي بلند مرتبه (12 طبقه به بالا) و بيمارستان‌ها در پهنه گسل‌ها ممنوع اعلام شد.
به گزارش ایران جیب به نقل از تعادل، خسارت‌هايي كه پس از زلزله به تهران وارد مي‌شود، اين كلان‌شهر را در رده دهمين شهر زيان‌ده جهان قرار داده است؛ موضوعي كه بيش از هميشه ضرورت تدوين و ابلاغ نقشه گسل‌هاي پايتخت را نشان مي‌دهد. ديروز پس از 12سال انتظار معاون وزير راه و شهرسازي، مدير دفتر زلزله‌شناسي مركز تحقيقات راه و شهرسازي، معاون شهردار تهران و رييس كميسيون عمران شوراي شهر تهران در مقابل خبرنگاران درباره ابلاغ اين نقشه‌ها سخن گفتند.
محمد شكرچي‌زاده، رييس مركز تحقيقات راه، مسكن و شهرسازي در نشستي خبري با اعلام دستور وزير راه و شهرسازي به شوراي عالي معماري و شهرسازي براي بررسي و ابلاغ نقشه‌هاي پهنه‌هاي گسلي در محدوده شهر تهران گفت: در اغلب شهرهاي بزرگ و كلان‌شهرهايي مثل تهران، مشهد و كرمان با موضوع مهم زلزله روبه‌رو هستيم. تجربه نشان داده است، موقعيت‌ها و مكان‌هاي نزديك اين مكان‌ها بيشترين آسيب‌پذيري را هنگام زلزله دارند.
شكرچي‌زاده افزود: در استانداردهاي 2 هزار و 800 پيش‌بيني شد كه ساخت و سازها در پهنه گسل‌ها محدوديت دارند و مشخصا ساختمان‌ها بر حسب محدوديت ساخته شوند كه در ويرايش چهارم استاندارد 2هزار و 800 كه از شهريور سال گذشته اجرايي شد، محدويت در الزام كار ساخت و ساز قرار گرفت.
او با اشاره به اينكه بيش از ۱۲سال است كه تعيين پهنه گسل‌ها مطالبه عمومي شهروندان است، گفت: نقشه پهنه‌هاي گسلي در زمان ابلاغ توسط شوراي عالي شهرسازي و معماري در نقشه جامع و تفصيلي در اولويت قرار مي‌گيرد. همچنين با توجه به مطالعاتي كه در سازمان زمين‌شناسي و شهرداري انجام شد و با توجه به هماهنگي‌هاي جدي وزارت راه و شهرسازي و تاكيد دكتر آخوندي بر سرعت گرفتن آن، هفته گذشته پروتكل روشن و مشخصي براي پهنه‌بندي زلزله و روابط اوليه ساخت و ساز به جمع‌بندي رسيد. البته اگر سال‌ها قبل اين اتفاق مبارك رخ مي‌داد، آستانه خطرپذيري زلزله كمتر مي‌شد. همچنين مرحله بررسي و تدقيق گسل‌ها و مطالعات كماكان ادامه مي‌يابد و علاوه بر شهر تهران در ساير شهرها اجرا خواهد شد.
مقاوم‌سازي سازه‌هاي بيمارستاني
شكرچي‌زاده همچنين از هماهنگي‌هاي مركز تحقيقات راه، مسكن و شهرسازي با وزارت بهداشت براي شناسايي دقيق بيمارستان‌هايي كه در پهنه گسل زلزله قرار دارند و مقاوم‌سازي سازه‌هاي آنها خبر داد و گفت: با اين مطالعات مهم و حساس براي ساختمان‌سازي و به‌ويژه ساختمان‌هاي بلندمرتبه يعني از 12طبقه به بالا اعمال محدوديت شده و با مطالعات ويژه صورت مي‌گيرد تا بدين‌ترتيب با اين اقدامات خطرات وقوع زلزله كاهش يابد اما اين موضوع صرفا به معناي كاهش تلفات تهران نيست. البته تمام اقدامات صورت گرفته براي مشخص شدن نقشه پهنه‌هاي گسل شهر تهران براي بالا بردن ميزان تاب‌آوري شهر در برابر تكانه‌هاست تا پايداري و مقاومت را بالا ببرد.
تسري الگوي تهران به ساير شهرها
علي بيت‌اللهي، مدير دفتر زلزله‌شناسي مركز تحقيقات راه، مسكن و شهرسازي با اشاره به اينكه از اين پس هر ساخت و سازي در شهر تهران بايد براساس اين نقشه انجام گيرد، گفت: اين ابلاغيه در شهر تهران به عنوان الگو براي ساير شهرهاي كشور مثل تبريز، مشهد و كرمان نيز تسري خواهد يافت.
بيت‌اللهي با بيان اينكه اميدواريم با توجه به اين نقشه، اتفاقي كه هفته گذشته در منطقه شهران روي داد ديگر اتفاق نيفتد، گفت: با مشخص شدن نقشه‌ها كار تقاطع شريان‌هاي حياتي با گسل‌ها مشخص خواهد شد تا در اين مناطق حساسيت‌هاي بيشتر وجود داشته باشد. با ابلاغ اين نقشه‌ها ساختمان‌هايي كه روي حريم گسل‌ها ساخته شده است، بايد مقاوم‌سازي شود، همچنين ساخت بيمارستان يا برج‌هاي بلند در اين مناطق ممنوع خواهد شد. به‌طوري‌كه اگر بيمارستاني در حريم گسل‌ها وجود داشته باشد، مقاوم‌سازي مي‌شود. او افزود: در حال حاضر ۳۰قطعه گسل در شهر تهران با طول‌هاي مختلف وجود دارد و گسل‌هاي ناشناخته ديگري هم در سطح شهر هست. همچنين ۴كيلومتر گسل كن، ۷كيلومتر گسل طرشت و گسل نياوران هم در دستور كار قرار دارد كه به آمار گسل‌هاي تهران افزوده شود.
47 كيلومتر مربع پهنه گسل‌هاي تهران
احمد صادقي، رييس سازمان پيشگيري و مديريت بحران شهر تهران نيز از وجود 47كيلومتر مربع مساحت پهنه‌هاي گسل در داخل شهر تهران خبر داد و گفت: در فرآيندي مستمر 410كيلومتر فضاي جغرافيايي بررسي شده است كه 249كيلومتر مربع از كل گسل‌ها در شهر تهران تدقيق شده است و مساحت كل پهنه‌هاي گسل‌هاي قرار گرفته در تهران 80كيلومتر مربع است. صادقي با بيان اينكه اميدواريم با تدقيق نقشه پهنه‌هاي گسلي توجه دولت و حاكميت به گسل‌هاي پنهان و زير سطحي جلب شود، افزود: شناسايي و تدقيق نقشه پهنه‌هاي گسلي بايد استمرار داشته باشد، به‌طوري‌كه اكنون 4كيلومتر به اندازه گسل كن اضافه شده و گسل نياوران نيز به 13كيلومتر افزايش يافته است و ادامه اين روند با تامين اعتبار و فراهم كردن تكنولوژي پيشرفته سرعت مي‌گيرد.
او تاكيد كرد: تدقيق نقشه پهنه‌هاي گسلي شهر تهران از حقوق شهروندي است تا بدين‌ترتيب مردم بدانند كجا زندگي مي‌كنند، بر چه خاكي سرمايه‌گذاري مي‌كنند و چه تدابيري بايد براي مقاوم‌سازي ساختمان‌ها و محل سكونت آنها صورت گيرد.
6 درصد شهر تهران روي گسل
اقبال شاكري، رييس كميسيون عمران شوراي شهر اسلامي شهر تهران با بيان اينكه 6درصد شهر تهران روي گسل قرار دارد از تهران به عنوان دهمين شهر جهان به لحاظ خسارت‌هاي ناشي از وقوع زلزله ياد كرد كه به جنگل‌ها آسيب مي‌رساند.
شاكري با بيان اينكه 9بار زمين لرزه با بزرگي 7ريشتر در حوالي گسل‌هاي شهر تهران ثبت شده است گفت: اكنون با همكاري ده‌ها سازمان مرتبط به دنبال اين هستيم كه قبل از وقوع هرگونه حادثه‌يي از ميزان تلفات آن جلوگيري كنيم، در حالي كه معتقدم موثرترين اقدام در وهله اول شناسايي پلاك‌ها و واحدهاي مسكوني روي پهنه‌هاي گسل‌هاي تهران است. او افزود: همچنين در مركز تهران هم حدود يك درصد شهر روي گسل قرار دارد كه تعداد پلاك‌هاي قابل توجهي روي اين گسل‌ها واقع شده‌اند.
او با اشاره به وظيفه شهرداري تهران درباره رعايت اصول و اقدام براساس نقشه‌هاي گسلي افزود: البته ساير سازمان‌ها بايد نقشه‌هاي GIS را ارائه دهند تا خطوط برق، گاز و آب به صورت دقيق مشخص شود و با ارائه نقشه‌هاي دقيق استعلام اينكه كدام خطوط در چه تقاطعي از گسل‌ها قرار دارد در زمان بسيار كوتاه‌تري انجام مي‌شود. اميدواريم استفاده از اين نقشه‌هاي پهنه‌هاي گسلي در لايحه طرح تفصيلي بنشيند و مشخص شود چه تعداد پلاك روي چه گسلي قرار گرفته است.