آسوشيتدپرس امريكا در گزارشي، از آمادگي اين كشور براي لغو تحريمهاي اعمال شده عليه ايران تا اوايل ماه ژانويه (اواسط دي ماه) خبر داد. اين خبرگزاري بااشاره به نامه جان كري وزير امور خارجه امريكا به كميته روابط خارجي سنا نوشت: ايران در حال عمل كردن به تعهدات خود براساس توافقنامه هستهيي، به شيوهيي شفاف و قابل راستيآزمايي است و اينك تعليق تحريمها اقدامي مناسب شمرده ميشود. در اين نامه همچنين آمده است ايران ديگر هيچ فعاليت پنهاني يا فعاليتهاي ديگر مرتبط با يك برنامه تسليحات هستهيي انجام نداده است.
ادام زوبين معاون وزير اقتصاد امريكا نيز در يك گردهمايي در انديشكده شوراي آتلانتيك امريكا، آنچه را كه او روز اجراي برجام خواند مهمترين مرحله اين توافق هستهيي توصيف كرد و گفت در چنين روزي است كه بخش چشمگيري از تحريمها لغو خواهند شد و ايران مرحله تازهيي از حيات اقتصادي خود را شروع خواهد كرد. وي تاكيد كرد: با برداشته شدن تحريمها رابطه ايران دوباره با نظام اقتصاد جهاني برقرار خواهد شد و شركتهاي مختلف جهان بدون پروا و نگراني از تحريمها خواهند توانست بهطور نامحدودي از ايران نفت يا گاز خريداري كنند. زوبين با بيان اينكه هماكنون بسياري از شركتهاي تجاري درحال گفتوگو با طرفهاي ايران و بررسي امكان برقراري مناسبات تجاري با آنها هستند، افزود كه دفتر كنترل داراييهاي خارجي وزارت اقتصاد امريكا (اوفاك) درنظر دارد هفته آينده جدول راهنمايي در رابطه با حوزهها و مراحل لغو تحريمها براي استفاده بازرگانان امريكايي منتشر كند.
معاون وزارت اقتصاد امريكا اضافه كرد كه در پي لغو برخي تحريمهاي خاص امريكايي، فروش هواپيماهاي مسافري و تجهيزات و وسايل يدكي مربوط به آنها به ايران، واردات فرش و مواد خوراكي ازجمله خاويار و پسته به داخل امريكا آزاد خواهد شد. وي تصريح كرد: باتوجه به اينكه همه يا بسياري از تحريمهاي بينالمللي در ارتباط با برنامههاي هستهيي ايران بودهاند، لذا با شروع مرحله اجراي برجام كشورهاي گروه 1+5 ملزم به لغو آنها خواهند بود. وي درنهايت در پاسخ به سوالي درخصوص آزمايشهاي موشكي ايران تاكيد كرد كه گرچه ممكن است اين آزمايشها نقض قطعنامههاي شوراي امنيت سازمان ملل بهحساب بيايند اما در تعارض با برجام نخواهند بود و تاثيري در سرنوشت اين توافق جهاني نخواهند داشت.
همسو بودن اقدامات ايران با برجام
ازسوي ديگر، بن كاردين سناتور ارشد دموكرات در حاشيه جلسه استماعي كه روز پنجشنبه درمورد تحريمهاي ايران در كنگره امريكا برگزار شد، گفت: تاكنون ايران در مسير رفع تحريمها گام برداشته بنابراين انتظار داريم تحريمها عليه ايران در ژانويه برداشته شوند. كاردين همچنين گفت كه آنچه ما ميخواستيم همسو بودن اقدامات ايران با ابعاد توافق هستهيي برجام بوده است. به گزارش ايسنا، درحالي كه اين سناتور ارشد كنگره امريكا زمان رفع تحريمها عليه ايران را ژانويه ميداند، استفان مال رييس ستاد هماهنگي اجراي توافق برجام در دولت امريكا ادعا كرده كه برخي مقامات دولت اوباما زمان اجراي رفع تحريمها را بهار تخمين زدهاند. وي درمورد پيشبينيها درمورد زمان رفع تحريمهاي اقتصادي ايران نيز گفت: فكر نميكنم هيچكسي در امريكا بتواند زمان دقيق آن را پيشبيني كند چراكه هنوز به آن نقطه نرسيدهايم.
گفتوگوي تلفني صالحي و آمانو
يوكيا آمانو مديركل آژانس بينالمللي انرژي اتمي در مصاحبه با رويترز، گفت كه هدف ايران براي اينكه تحريمهاي اعمال شده عليه اين كشور براساس اين توافق تا آخر ماه ژانويه برداشته شود غيرممكن نيست و احتمال حصول به اين ضربالاجل وجود دارد. وي درباره اجراي توافق هستهيي نيز افزود: ايران سريعا در حال اجراي بخش خود براساس توافقنامه صورت گرفته با 1+5 است. بازرسان ما در محل هستند و بر فعاليتهاي آنها نظارت دارند و با گزارش آنها من ميتوانم بگويم كه ايران با سرعت خيلي زيادي در حال انجام فعاليتهاي خود در اين زمينه است. وي همچنين در يك تماس تلفني با علياكبر صالحي رييس سازمان انرژي اتمي كشورمان، درباره نحوه اجراي برجام گفتوگو كرد. صالحي در اين گفتوگو اظهار داشت، تلاش ما اين است كارهايمان را به نحوي انجام دهيم كه تا دو هفته آينده روز اجرايي شدن برجام فرا برسد. وي همچنين از آمانو خواست همكارهاي لازم در اين زمينه را داشته باشد.
چين و روسيه خواستار همكاري جامعه جهاني با ايران
لي كچيانگ و ديميتري مدودف نخستوزيران چين و روسيه با انتشار بيانيهيي مشترك با ابراز خرسندي از حلوفصل پرونده هستهيي ايران، خواستار تداوم و همكاريهاي بيشتر جامعه جهاني با ايران در اين زمينه شدند. در بخشي از اين بيانيه آمده است كه چين و روسيه از اين پس نيز نقش سازندهتري در اجراي تعهدات مرتبط با اين موضوع خواهند داشت اما از جامعه جهاني هم انتظار همكاري بيشتري در اين خصوص دارند. نخستوزيران دو كشور تصريح كردهاند كه پيشبرد توافقات و اجراي جامع و مناسب آنها از مسائل مهمي است كه چين و روسيه همواره بهدنبال آن خواهند بود تا همهچيز تكميل و نهايي شود.
پروتكل الحاقي موقت و داوطلبانه اجرا ميشود
در همين راستا، سيدعباس عراقچي معاون وزير خارجه و رييس ستاد پيگيري اجراي برجام، با بيان اينكه بعد از بسته شدن پرونده هستهيي، اجرايي شدن برجام آغاز ميشود، تاكيد كرد: بعد از اقدامات اوليه كه حدودا سه هفته زمان ميبرد نسبت به اجراي موقت و داوطلبانه پروتكل الحاقي اقدام ميكنيم. وي درخصوص زمان اجرايي شدن برجام افزود: پس از اجراي داوطلبانه و موقت پروتكل الحاقي اين كار ادامه خواهد داشت تا زماني كه مجلس شوراي اسلامي پروتكل را بهطور دايمي تصويب كند كه برآورد ما اين است كه ظرف سالهاي آينده اين كار صورت ميگيرد. وي ادامه داد: براي تصويب پروتكل الحاقي نيازي نيست كه دولت آن را تحت لايحهيي به مجلس ارائه كند؛ اين موضوع هر زمان كه قوه مقننه بخواهد ميتواند آن را تصويب كند، اما از آنجايي كه نمايندگان به نوعي برجام را تاييد كردهاند، درواقع با پروتكل الحاقي كه در برجام به آن اشاره شده است، هم موافقت كردهاند. عراقچي همچنين درخصوص زمان انتقال اورانيوم غنيسازي شده، گفت: طبق برجام تمام ذخاير مواد اورانيوم غني شده غير از 300كيلوگرم را ميفروشيم و در مقابل، كيك زرد ميخريم. اين معامله با روسيه صورت گرفته و حدود 9تن اورانيوم به روسيه داده ميشود و در مقابل، 140تن كيك زرد وارد ميشود، اين معامله بعد از بسته شدن پيامدي انجام ميگيرد.