قیمت نفت در بازارهای جهانی به روند نزولی خود ادامه می‌دهد و در تازه‌ترین تحولات در این زمینه قیمت نفت خام آمریکا WTI به 36 دلار و 4 سنت و قیمت نفت خام برنت به 38 دلار و 15 سنت رسیده است. این کاهش قیمت در حالی است که به دلیل اقتصاد نفتی ایران، بسیاری از بازارهای سرمایه‌گذاری ایران از این کاهش قیمت نفت تاثیر می‌پذیرند. در این گزارش تلاش داریم تا به بررسی تاثیر کاهش قیمت نفت بر این بازارها بپردازیم
اوضاع نفت ما و جهان
دکتر حمید نوریان، کارشناس اقتصادی در این باره به «فرصت امروز» گفت: قیمت جهانی نفت به دلیل سرسختی عربستان در کاهش ندادن میزان تولیداتش که عمدتا با هدف ضربه زدن به روسیه و ایران بوده است در مسیر نزولی قرار دارد. از نظر برخی تحلیلگران تکنیکالی قیمت نفت می‌تواند حتی تا 20 دلار هم کاهش پیدا کند و بودجه ریزان ما باید خود را برای بدترین قیمت‌ها آماده کنند. وی افزود: در حال حاضر بحث‌های داغی درباره بودجه وجود دارد. سال آینده سال سخت‌تری برای اقتصاد کشور خواهد بود و اثرات کاهش قیمت نفت به پایین‌ترین سطح خود در سال آینده نمایان می‌شود.
این کارشناس اقتصادی با اشاره به احتمال رفع محدودیت‌های تولید نفت ایران تاکید کرد: با‌رفع محدودیت‌های تولید نفت، ایران می‌تواند به ظرفیت تولیدات خود بیفزاید و وزیر نفت وعده داده که این کار را انجام خواهد داد. این موضوع می‌تواند کمی اثرات کاهش قیمت نفت را کاهش دهد اما از سوی دیگر خود افزایش تولیدات نفتی ایران تاثیر منفی روی قیمت آن می‌گذارد و زمینه کاهش بیشتر آن را فراهم می‌کند. اگر چه وزیر نفت معتقد است به دلیل اینکه مدت‌ها از موضوع افزایش تولید نفت ایران گذشته و بار روانی این موضوع در بازار پیش خور شده، اما واقعیت این است که بازار نسبت به این موضوع واکنش نشان می‌دهد و تاثیرات منفی از خود به جا می‌گذارد.
نوریان ادامه داد: با رفع تحریم‌ها یکی از اثرات مهمی که در اقتصاد ما به وجود می‌آید این است که ما می‌توانیم نفت خود را به‌صورت عادی بفروشیم. در حال حاضر ما نفت را به هفت کشور می‌فروشیم که از برخی کشورها به‌خصوص چین در مقابل فروش نفت کالا دریافت می‌کنیم که این کالاها هم گاهی با قیمت‌های گزافی پای اقتصاد ما حساب می‌شوند. در صورت رفع تحریم‌ها می‌توانیم پول نفت را به‌صورت نقدی دریافت کنیم که اتفاق مهمی برای اقتصاد ماست. اما همه این مزایا نمی‌تواند اثرات نفت 20 یا 17 دلاری را برای اقتصاد ما توجیه کند و قطعا شرایط ناهمواری در مقابل اقتصاد کشور قرار می‌گیرد.
سرنوشت بازارهای سرمایه‌گذاری چه می‌شود؟
احمد جعفریان، کارشناس اقتصادی در پاسخ به این سوال که کاهش قیمت نفت چه تاثیری بر بازارهای سرمایه‌گذاری می‌گذارد گفت: نخستین تاثیر کاهش قیمت نفت روی بازار ارز است. دولت مجبور می‌شود که به دلیل کاهش قیمت نفت و کسری بودجه، قیمت ارز مبادلاتی را افزایش بدهد و به دنبال آن ارز آزاد هم افزایش پیدا می‌کند. پس این حرف که مسئولان بانک مرکزی می‌گویند قیمت ارز کاهش پیدا می‌کند با توجه به زمینه قیمت نفت، محقق نمی‌شود. وی افزود: با افزایش قیمت ارز باید شاهد اثرات آن روی قیمت طلا باشیم و در چنین شرایطی قیمت طلا هم افزایش پیدا می‌کند.
این کارشناس اقتصادی تاکید کرد: البته بانک مرکزی در مقابل قیمت ارز می‌تواند با اتکا به منابعی که از دارایی‌های بلوکه شده و فروش نقدی نفت به دست می‌آورد روی بازار تاثیر بگذارد و نگذارد که قیمت ارز به سرنوشت سال‌های قبل دچار شود اما حتما نوسان افزایشی را در بازار شاهد خواهیم بود و به دنبال آن طلا هم تحت تاثیر جو ارز افزایش پیدا می‌کند.
جعفریان در ادامه گفت: بازار سرمایه به دلیل وابستگی اقتصاد کشور به نفت تاثیر زیادی از قیمت این کالا می‌گیرد و کاهش قیمت آن کلیت بازار را تحت تاثیر قرار می‌دهد اما در میان گروه‌های بورسی گروه پالایشی بیشتر از همه شاهد ریزش قیمت‌ها خواهند بود. وی افزود: سهم‌های گروه پالایشی از ارزش بازار بالایی برخوردارند و کاهش قیمت آنها روی همه بازار تاثیر منفی می‌گذارد. تاکنون با کاهش قیمت نفت گروه‌های پالایشی افت زیادی کرده‌اند و با تداوم افت قیمت نفت، کاهش قیمت این سهم‌ها هم ادامه پیدا می‌کند.
وی در مورد اثرات کاهش قیمت نفت بر بازار مسکن گفت: بازار مسکن به‌صورت مستقیم از نفت تاثیر نمی‌گیرد اما به طور غیرمستقیم به دلیل کاهش درآمدهای دولت امکان این وجود دارد که دولت توان تزریق نقدینگی به این بازار را پیدا نکند و رکود بازار ادامه پیدا کند آنچنان که در حال حاضر هم دولت نمی‌تواند نقدینگی پر توانی را به بازار تزریق کند و این صنعت را از رکود نجات دهد. بنابراین انتظار نمی‌رود که بازار مسکن در صورت افزایش قیمت شاهد جهش قیمت باشد و سرمایه‌گذاری در این بازار به قصد کسب سود، توصیه نمی‌شود.