دلیل اصلی عربستان برای خصومت با ایران چیست؟!

عربستان سعودی جمعه گذشته اقدام غیر قابل پیش بینی‌ای در قبال جامعه جهانی انجام داد و کرسی عضویت در شواری امنیت سازمان ملل را نپذیرفت. این حرکت بنابه گفته بسیاری از کار‌شناسان عرصه بین الملل، تحقیر آمریکا به دلیل حمله نکردن این کشور به سوریه، حمایت دولت اوباما از اخوان المسلمین در مصر و البته اخیرا، رویه جدید آمریکا در برخورد با ایران و برگزاری جلسه گفت‌و‌گوی مستقیم و سطح بالا بین مسئولان دو کشور بود. سه شنبه گذشته نیز شاهزاده بندر بن سلطان، رییس دستگاه امنیتی عربستان از دیپلمات‌های کشورهای اروپایی خواست در گفت‌و‌گو با مقامات آمریکایی خواهان انجام شدن «تغییرات بزرگ» در سیاستهای آمریکا در قبال ایران و سوریه شوند. 

به گزارش نشریه آتلانتیک، لفاظی‌های اخیر عربستان علیه سوریه و ایران به حدی رسیده است که می‌توان از صدای شاهزادگان و مقامات مسئول دربار سعودی، پژواک صدای تزیپی لیونی، وزیر دادگستری اسراییل را شنید که می‌گوید: ببینید موضوع تا چه اندازه جدی است که حتی عربستان نیز خواهان اقدام جدی جامعه جهانی برای بازدارندگی ایران از دستیابی به بمب هسته‌ای است. 

 بعد از برگزار شدن گفت‌و‌گوهای ایران با ۶ قدرت جهانی، جو مثبتی را راجع به برنامه هسته‌ای ایران در جهان به راه انداخته و همانظور که رسانه‌ها اعلام کرده‌اند، احتمالا واشنگتن به ایران برخی آزادیهای نسبی برای رهایی از تحریم‌ها را پیشنهاد می‌کند تا ایران نیز تشویق شود گامهای محکم تری در این خصوص بردارد. ایران بدون تحریم، آنهم بعد از چند دهه تحریم‌های مختلف و به خصوص تحریم نفتی، تاثیر بسزایی در شکل اقتصاد رژیم پادشاهی عربستان گذاشته و به احتمال زیاد باعث پایین آمدن شدید قیمت نفت می‌شود. 

آنطور که پیش بینی می‌شود، در وهله اول احتمالا برداشتن تحریم‌ها باعث سرازیر شدن ۸۰۰ هزار بشکه نفت ایران به صورت روزانه در بازار شود که باعث کاهش شدید قیمت نفت می‌شود. مریل لینچ، رییس بانک جهانی پژوهش‌های تخصصی مرتبط با دارایی و صروت جهانی، معتقد است که اگر تحریم‌های به صورت جزیی هم برداشته شوند حداقل ۱۰ درصد در قیمت جهانی تاثیر گذارند و آن را پایین می‌آورند. البته اگر برداشتن تحریم‌ها در فصل سرد سال صورت بگیرد، قیمت‌ها از این هم پایین‌تر می‌آید و با توانایی ایران در بازاریابی دوره محصولات و البته این موضوع که هنوز هم مشتریان خاصی مانند چین و هند را با خود همراه دارد، عربستان برای بازاریابی دوباره برای صنعت نفتش با مشکلات جدی مواجه خواهد شد. 

ایران به شدت نیازمند راههایی برای گرفتن پول نفت خود از کشورهایی است که تا به حال به خاطر تحریم‌ها نمی‌توانستند تمام پول ایران را به صورت بانکی به این کشور منتقل کنند. اگر تحریم‌ها برداشته شود بسیاری از شرکت‌های نفتی جهان باید منابع نقدی خود را راهی ایران کنند و در این میان فضا برای سرمایه گذاریهای بیشتر در کشورهایی نظیر عربستان و عراق و لیبی باقی نخواهد ماند. 

از سوی دیگر آنطور که بیژن زنگنه وزیر نفت ایران نیز گفته است، در صورت برداشته شدن تحریم‌ها ۵۴. ۴ میلیارد دلار از راه صادرات نفت به ایران می‌رسد و سرمایه گذاریهای شرکت‌های خارجی – عمدتا اروپایی-در صنعت نفت و پتروشیمی ایران رونق دوباره‌ای خواهد گرفت. تعداد زیادی از شرکت‌های آمریکایی نیز در صورتی که روابط دو کشور به سمت عادی شدن برود، مشتاقانه وارد بازار نفت ایران می‌شوند تا مانند دوران قبل اجازه ندهند انگلیسی‌ها و شرکت‌هایی مانند شل میدان دار اصلی در این بازار باشند و به این ترتیب رونق اقتصادی ایران روز به روز باعث کاهش درآمدهای نفتی عربستان خواهد شد. 

نفت تنها بازاری نیست که برداشته شدن تحریم‌ها باعث رونق آن می‌شود. بازار خودرو ایران، تا قبل از تصویب تحریم‌های جدید در اتحادیه اروپا، سهم خوبی در خاورمیانه و آسیا داشت و این در حالیست که عربستان در این زمینه بسیار عقب‌تر از ایران است. تولید کنندگان خودرو مانند رنو فرانسه، فیات و جنرال موتورز علاقه زیادی به فعالیت در ایران دارند و بهبود وضعیت اقتصادی ایران آن را قدرت اول منطقه تبدیل می‌کند. عادی سازی روابط با آمریکا سیاست خارجی و قدرت دیپلماسی ایران را نیز افزایش می‌دهد و این برای عربستان که خود را رهبر دنیای اسلام می‌داند اصلا خوشایند نیست. 

ایران تا پیش از این نیزبار‌ها این رهبری را با تشکیل دادن محور مقاومت و متحد کردن کشورهای شیعه مانند سوریه، عراق، آذربایجان، افغانستان و حتی بحرین نشان داده است و اگر قدرت ایران و یا‌‌ همان هلال شیعی مد نظر عربستان به قدرت اول منطقه تبدیل شود، بسیاری از حرکات قبلی عربستان و متحدانش زیر سوال رفته و قدرتشان روز به روز کمتر خواهد شد.