پس از اینکه سیاست‌های دولتی حریف رکود مسکن نشد، انبوه‌سازان برای تحرک در بازار دست به کار شدند تا خانه‌های خالی را به فروش برسانند. سال گذشته انبوه‌سازان طرح «مسکن قسطی» را به دولت پیشنهاد دادند و گویا این پیشنهاد انبوه‌سازان قرار است به‌عنوان یکی از ابزارهای کاهش عمق رکود در بازار مسکن در کنار سایر سیاست‌های حمایتی دولت اجرایی شود. هرچند هنوز طرح مسکن قسطی تایید و تصویب نشده اما گویا ورود نهادهای مالی ازجمله بانک‌ها و حتی بیمه‌ها به این طرح در حد کارگزار است و دخالت مستقیم بر سیاست‌گذاری‌ها ندارند و تنها بخش ضمانت آن را برعهده خواهند گرفت.
هرچند پیش‌بینی می‌شد، با تصویب تسهیلات 80 میلیون تومانی خرید مسکن، تقاضا برای افتتاح حساب برای پس‌انداز در صندوق پس‌انداز یکم افزایش یابد اما گویا استقبال در حد انتظار نبود و یکی از عوامل مهم استقبال مردم از این تسهیلات حمایتی سپرده‌گذاری یک ساله 40 میلیون تومانی در حساب‌های بانک مسکن بود. از سویی دیگر وام 60 میلیون تومانی اوراق ممتاز هم هنوز ابلاغ نشده است و به نظر می‌رسد اجرای آن همزمان باشد. حال در این شرایط انبوه‌سازان دست به کار شدند تا با فراهم آوردن شرایط حمایتی خانه‌هایی که روی دست‌شان مانده را به فروش برسانند.
مسکن قسطی طرحی است که از سوی انبوه‌سازان به دولت پیشنهاد شد تا از گزینه‌هایی که با ایجاد تحریک تقاضا بازار را به سمت رونق هدایت کند. با توجه به شرایط مسکن اقساطی؛ پیش‌بینی می‌شود این طرح نمی‌تواند شامل حال خانه‌های لوکس و گران‌قیمت شود و می‌تواند در بازار خانه‌های میان قیمتی تحرک ایجاد کند و اثربخش باشد.
جزییات مسکن قسطی
براساس اعلام مدیرکل طرح و برنامه بانک مسکن؛ براساس طرح اولیه قرار است که در این طرح بانک تا سقف 100 میلیون تومان از ارزش ملک را ضمانت کند به این معنا که سازندگان می‌توانند با ضمانت بانک 100 میلیون از قیمت ملک را در اقساط چند ساله به خریدار بفروشند. این طرح شامل خانه‌های میان قیمتی و نوساز می‌شوند و از این طریق سازندگان می‌تواند خانه‌های آماده تحویل خود را در شرایط حمایتی به متقاضیان واگذار کنند و 100 میلیون تومان از قیمت خانه را با شرایط قسطی به مشتری واگذار کند به‌طوری که اگر قیمت ملکی 300 میلیون تومان باشد، خریدار می‌تواند یک‌سوم مبلغ را به‌طور اقساط به فروشنده بپردازد. بانک پرداخت اقساط این 100 میلیون تومان را ضمانت می‌کند و ملک موضوع معامله را به‌عنوان وثیقه از خریدار قبول می‌کند.
از موضوعات مهم این طرح؛ سود اقساط است که گویا این سود توافقی است و خریدار و فروشنده بر سر نرخ سود باید به توافق برسند که البته رقمی هم به‌عنوان کارمزد به بانک داده می‌شود که پیشنهاد بانک مسکن برای نرخ کارمزد 5 درصد است که البته هنوز به تایید بانک مرکزی نرسیده است.
نرخ سود اقساط کمتر از نرخ بانکی است
کارشناسان مسکن معتقد هستند که طرح مسکن قسطی می‌تواند نتیجه‌بخش‌تر از لیزینگ مسکن عمل کند و در خروج رکود از بازار هم اثر سریع‌تری بگذارد. ایرج رهبر، کانون سراسری انبوه‌سازان در گفت‌وگو با «فرصت امروز» با بیان اینکه پیش‌نویس نهایی این طرح از سوی انبوه‌سازان و صاحبان صنعت ساختمان نهایی و تسلیم نماینده دولت شد، گفت: خود انبوه‌سازان برای خروج رکود از بازار مسکن پیش‌قدم شدند و معتقدم این طرح سریع‌تر از طرح‌هایی چون تسهیلات حمایتی و لیزینگ می‌تواند تاثیر‌گذار باشد چراکه شامل خانه‌های آماده تحویل می‌شود و بانک تنها به‌عنوان یک کارگزار عمل می‌کند و نیازی به سرمایه‌گذاری از سوی دولت نیست.
وی با اشاره به نقش بانک‌ها در این معاملات گفت: بانک نقش تضمین‌کننده برای دو طرف خریدار و فروشنده دارد و بخشی از مبلغ هزینه خرید را می‌تواند برای پرداخت اقساطی تضمین کند و بانک از این لحاظ انتخاب شد که مردم اعتماد بیشتری به بانک‌ها دارند وگرنه بیمه‌ها هم می‌توانستند این نقش ضمانتی را ایفا کنند. رهبر با تاکید بر اینکه نرخ سود اقساط به‌طور قطع چیزی حدود 14 الی 16 درصد خواهد بود، گفت: نرخ سود اقساط این سقف از مبلغ را که بانک‌ها ضمانت آن را می‌کنند درحد 10 الی 12 درصد خواهد بود که البته بانک هم 3 الی 4 درصد نرخ کارمزد را دریافت خواهد کرد.
وی با بیان اینکه هر چه زود‌تر این طرح به اجرا برسد، تحرک در بازار مسکن سریع‌تر اتفاق می‌افتد، افزود: در این طرح قرار نیست دولت مداخله مستقیم داشته باشد و معتقدم این بهترین گزینه روی میز برای دولت است تا بازار سریع‌تر وارد دوره رونق شود چراکه این طرح کاملا آماده عملیات است و بین تایید طرح تا اجرای آن فاصله زمانی وجود ندارد.