صنعت تجهیزات پزشکی، یکی از صنایع جدید و نوپا در ایران است که واحدهای تولیدی آن پس از پیروزی انقلاب اسلامی در ایران تاسیس و راه‌اندازی شد اما این صنعت به‌دلیل برخی مشکلات ازجمله دسترسی نداشتن به فناوری‌های روز دنیا و تحمیل ۸ سال جنگ به ایران و... نتوانست به شکوفایی برسد.
صنعت تجهیزات پزشکی در اوایل دهه ۸۰ توانست به آن‌دسته از صنایع ایران تبدیل شود که در بازارهای صادراتی حضور مستمر داشته باشد و بخشی از بازارهای هدف را به خود اختصاص دهد. هرچند سهم صنعت تجهیزات پزشکی از صادرات غیرنفتی کشور در سال گذشته حدود ۲۴میلیون دلار بود اما این رقم با توجه به نیاز بازارهای هدف ایران و همچنین ظرفیت‌های موجود در کشور چندان قابل توجه نیست.
صنعت تجهیزات پزشکی نیازمند توجه بیشتر
در روزهای اخیر، وزیر صنعت، معدن و تجارت در جلسه کارگروه توسعه صادرات غیرنفتی که با موضوع بررسی مسائل و مشکلات فراروی صادرات تجهیزات پزشکی و با حضور فعالان این صنعت برگزار شد با تاکید بر اهمیت تولید در عرصه‌های مختلف ازجمله تجهیزات پزشکی در کشور تصریح کرد: لازمه توسعه صادرات، افزایش تولیدات است تا بتوان با تولید کالای باکیفیت در عرصه رقابت موثر بود. محمدرضا نعمت‌زاده با اشاره به اینکه صنعت تجهیزات پزشکی نیازمند تلاش جدی است، تصریح کرد: برای توسعه این صنعت، ظرفیت‌سازی‌های مناسب انجام شده اما صنعت تجهیزات پزشکی ایران در مقایسه با دیگر کشورها و همچنین دیگر گروه‌های صنعتی کشور در سطح بسیار پایینی است بنابراین باید به این صنعت از سوی مسئولان و سرمایه‌گذاران توجه بیشتری شود. این عضو کابینه دولت یازدهم اقدامات انجام‌شده در راستای پیشبرد اهداف صنعتی در این عرصه را کافی ندانست و خطاب به نمایندگان تشکل‌ها و فعالان اقتصادی این صنعت از آنها خواست تا ضمن همفکری بیشتر به منظور افزایش توانمندی‌ها و ظرفیت‌سازی با ارائه راهکارهای اجرایی و نقطه‌نظرات خود به توسعه هرچه بیشتر این صنعت کمک کنند.
خریدار داخلی نداریم
محمدرضا کمپانی، دبیر اتحادیه صادرکنندگان تجهیزات پزشکی در گفت‌وگو با صمت درباره وضعیت تولید صنعت تجهیزات پزشکی اظهار کرد: درحال‌حاضر بیش از ۲۴۰ واحد در صنعت تجهیزات پزشکی وجود دارد که با ۵۰درصد ظرفیت خود فعالیت می‌کنند.
وی با بیان این مطلب که تمام واحدهای صنعتی تجهیزات پزشکی ظرفیت صادراتی ندارند، افزود: یکی از مهم‌ترین دلایلی که در زمینه صادرات تجهیزات پزشکی با مشکل و ضعف مواجه هستیم، این است که در بازارهای داخلی حمایت‌های لازم نشده تا ما ابتدا در بازار داخلی رشد و سپس به سمت بازارهای هدف حرکت کنیم.
کمپانی در ادامه گفت: در سال گذشته ارزش صادرات این صنعت حدود ۲۴میلیون دلار بوده است که نشان می‌دهد صنعت تجهیزات پزشکی جزو صنایع جوان و نوپا در ایران است. پس از پیروزی انقلاب اسلامی این صنعت در ایران شکل گرفت اما تنها تولیدکننده تخت بیمارستانی و دستگاه «اتوکلاو» بودیم که پس از جنگ و با قوت گرفتن صنعت تجهیزات پزشکی، این صنعت تقریبا از اوایل دهه ۸۰ به‌صورت جدی فعالیت خود را آغاز کرد. این فعال اقتصادی تصریح کرد: عمر صنعت تجهیزات پزشکی در ایران به ۱۷ سال می‌رسد اما ورود به بازارهای جهانی از ۵سال پیش رقم خورده است. خوشبختانه در تولید تجهیزات پزشکی، کیفیت محصولات ما در حد کالاهای مشابه اروپایی‌ها و امریکایی‌ها و به لحاظ قیمتی، نرخ کالاهای تجهیزات پزشکی ایران تنها ۱۰درصد بالاتر از محصولات مشابه چینی است بنابراین صنعت تجهیزات پزشکی ایران قابلیت و مزیت رقابتی و ماندگاری در بازارهای هدف دارد.
وی با گلایه از حمایت نکردن از صنعت تجهیزات پزشکی ایران در بازار داخلی خاطرنشان کرد: متاسفانه تولیدکنندگان ایرانی به‌دلیل حمایت نشدن در بازارهای داخلی نتوانسته‌اند در بازارهای جهانی حضور پیدا کنند، هرچند که در این صنعت دارای مزیت رقابتی هستیم. این فعال اقتصادی یادآور شد: صادرات بسیار هزینه‌بر است بنابراین با توجه به حذف یارانه‌ها و مشوق‌های صادرات، اگر تولیدکنندگان در بازار داخلی فروش نداشته و نتوانند درآمد مناسبی کسب کنند به‌طورقطع نمی‌توان از آنان انتظار داشت که حضور موثری در بازارهای هدف داشته باشند.کمپانی ابرازکرد: درحال‌حاضر، تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی از قدرت مالی مناسبی برای معرفی خود در بازارهای هدف بهره‌مند نیستند بنابراین اگر به‌دنبال بهبود وضعیت تولید و صادرات این صنعت هستیم باید امکان حضور تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی ایران را در ۵ نمایشگاه بین‌المللی صنعت تجهیزات پزشکی دنیا مهیا کنیم تا آنها بتوانند کالاهای خود را در معرض دید مصرف‌کنندگان قرار دهند زیرا تا زمانی که کیفیت محصولات و کالاهای ما به نمایش گذاشته نشود، نمی‌توان انتظار داشت که خریداران، توانمندی ایران در صنعت تجهیزات پزشکی را باور کنند.
دبیر اتحادیه صادرکنندگان تجهیزات پزشکی گفت: بهترین راهکار برای توسعه صادرات صنعت تجهیزات پزشکی ایران، اخذ نمایندگی محلی در کشورهای هدف است تا صاحبان نمایندگی‌ها، بازاریابی را انجام داده و تنها خریدار محصول ایرانی برای فروش در بازار هدف باشند. ما نباید به دنبال ایجاد دفتر نمایندگی شرکت‌ها از سوی ایران در بازارهای هدف باشیم زیرا اتخاذ این راه‌حل جز تحمیل هزینه‌های گزاف بر دوش تولید سودی به همراه نخواهد داشت.وی با تاکید بر ضرورت بهبود وضعیت تولید در صنعت تجهیزات پزشکی اظهار کرد: ما بهترین قوانین را در زمینه حمایت از تولید داریم اما به اجرا در نمی‌آیند بنابراین برای حمایت واقعی از تولید لازم است تا تمام قوانینی را که مدون کرده‌ایم به مرحله اجرا برسانیم. متاسفانه در شرایط فعلی، ما ابتدا قوانین را وضع می‌کنیم و سپس زیرساخت‌ها را ایجاد می‌کنیم.
حمایت واقعی از تولیدکنندگان
همچنین قاسم نوده‌فراهانی، رییس اتحادیه تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی در گفت‌وگو با صمت بیان کرد: ایران یکی از صادرکنندگان تجهیزات پزشکی است و خوشبختانه با بهبود شرایط تولید در زمینه کالاهایی که در برهه‌ای از زمان واردکننده آن بودیم، توانسته‌ایم امروز به یکی از صادرکنندگان بزرگ تبدیل شویم.وی افزود: برای ماندگاری در بازارهای هدف باید کیفیت کالاهای خود را افزایش داده و قیمت تمام‌شده آن را نیز کاهش دهیم بنابراین برای بهبود شرایط تولید و صادرات تجهیزات پزشکی باید از این صنعت، حمایت‌های لازم به عمل آید.رییس اتحادیه تولیدکنندگان تجهیزات پزشکی تصریح کرد: کیفیت تولید تجهیزات پزشکی در ایران در مقایسه با برخی کشورها ازجمله «چین» بسیار بالاست اما با ارتقای کیفیت و کاهش قیمت تمام‌شده می‌توانیم سهم بیشتری از بازارهای هدف را به‌دست آوریم. نوده‌فراهانی درباره بازارهای هدف صادراتی ابرازکرد: ایران یکی از صادرکنندگان تجهیزات پزشکی به ایتالیا، آلمان، روسیه، کشورهای آسیای میانه، عراق و افغانستان است اما باید بتوانیم بازارهای هدف خود را گسترش دهیم.