هفتمين دور مذاكرات هسته‌يي درحالي در فضايي آكنده از تحليل‌ها و اظهارنظرهاي داخلي و خارجي آغاز به كار كرده كه به‌نظر مي‌رسد هر چه به موعد ضرب‌الاجل دهم تيرماه بر سر نگارش متن توافق نهايي نزديك‌تر مي‌شويم، بر ابهامات و حساسيت‌هاي آن نيز افزوده مي‌شود. روز گذشته سيدعباس عراقچي و مجيد تخت‌روانچي معاونان وزارت خارجه، در ديدار خود با هلگا اشميت مسوول سياست خارجي اتحاديه اروپا، درراستاي ادامه نگارش و تدوين برنامه جامع اقدام مشترك به مذاكره و رايزني پرداختند.
تمركز ما به توافق در دهم تيرماه است
در همين خصوص آسوشيتدپرس به نقل از منابع آگاه گزارش داد: دولت امريكا ممكن است مجبور به عقب‌نشيني از وعده پيشين خود مبني بر اينكه تنها تحريم‌هاي مرتبط هسته‌يي عليه ايران را كاهش مي‌دهد، شود. به گزارش ايسنا، دولت امريكا قويا هرگونه عقب‌نشيني از اين مساله كه تنها تحريم‌هاي مرتبط هسته‌يي عليه ايران كاهش خواهد يافت را رد مي‌كند، اما منابع آگاه مي‌گويند كه آنها در تجميع تحريم‌ها با يكديگر به‌گونه‌يي متفاوت از كنگره و منتقداني هستند كه معتقدند تحريم‌ها از هم جداست. مقامات امريكا پس از چندين سال مذاكره با ايران اكنون بر اين باورند كه حصول يك توافق نهايي ممكن خواهد بود به‌گونه‌يي كه منجر به محدوديت برنامه هسته‌يي ايران پس از بيش از يك دهه بن‌بست سياسي بر سر اين مساله مي‌شود. درازاي محدوديت برنامه هسته‌يي ايران، امريكا متعهد خواهد شد تا ميلياردها دلار از سرمايه بلوكه شده ايران در خارج از مرزهاي اين كشور را به تهران بازگرداند و تحريم‌هاي اقتصادي عليه اين كشور را لغو كند. اين منابع آگاه همچنين گفتند كه مقامات دولت امريكا در حال بررسي يكسري گزينه هستند كه شامل تعليق تحريم‌هاي مرتبط هسته‌يي و برخي تحريم‌هاي غيرهسته‌يي است.
اقدامي كه مي‌تواند با مخالفت شديد كنگره و ديگران روبه‌رو شود. همچنين در تازه‌ترين اخبار، جف راتكي سخنگوي وزارت خارجه امريكا درباره حضور جان كري در دورهاي بعدي مذاكرات هسته‌يي بيان كرد: همان‌طور كه قبلا گفته‌ايم همزمان با ادامه روند بهبودي كري وي از طريق تماس تلفني با اعضاي ارشد هيات مذاكره‌كننده در جريان رايزني‌هاي هسته‌يي قرار مي‌گيرد. اما من نمي‌توانم يك چارچوب زماني مشخص براي بازگشت وي تعيين كنم. ما بارها تاكيد كرده‌ايم كه باتوجه به نزديك شدن ضرب‌الاجل 30ژوئن براي دستيابي به يك توافق هسته‌يي با ايران همچنان براي رسيدن به نتيجه در اين تاريخ متعهد هستيم. ما معتقديم كه اين امر قابل دستيابي است و تمركز ما روي آن قرار دارد.
پايبندي ايران به برنامه اقدام مشترك
شبكه خبري بلومبرگ نيز گزارش داد: كميته نظارت بر اجراي تحريم‌هاي ايران در سازمان ملل در جديدترين گزارش خود با اعلام اينكه هيچ مورد جديدي از نقض تحريم‌هاي شوراي امنيت سازمان ملل عليه ايران گزارش نشده است، مدعي شد: وضعيت كنوني در مذاكرات هسته‌يي به احتمال زياد سبب شده تا كشورها از بيم لطمه به اين مذاكرات و براي جلوگيري از تاثيرات منفي احتمالي بر روند رايزني‌هاي هسته‌يي از گزارش آن به كميته سر باز زده باشند. به گزارش ايسنا، اين كميته همچنين خود تاييد كرده كه ايران به تعهداتش طبق برنامه اقدام مشترك كه موجب كاهش تحريم‌هاي اقتصادي عليه ايران درازاي محدوديت فعاليت‌هاي هسته‌يي اين كشور شد، پايبند بوده، با اين حال تلاش كرده با طرح سوالاتي پايبندي كامل ايران را زير سوال ببرد.
آغاز سومين روز نشست شوراي حكام
اما 35عضو شوراي حكام آژانس بين‌المللي انرژي اتمي، براساس تازه‌ترين گزارش يوكيا آمانو مديركل اين نهاد بين‌المللي كه دراختيار اعضاي اين شورا قرار داد، موضوع برنامه هسته‌يي ايران را دردستور كار خود قرار داده‌اند. به گزارش ايرنا، اعضاي شوراي حكام آژانس درحالي موضوع برنامه صلح‌آميز هسته‌يي ايران را روي ميز قرار داده‌اند كه آمانو در جديدترين گزارش خود بار ديگر عدم هرگونه انحراف در فعاليت‌هاي هسته‌يي اعلام شده ايران را تاييد اما همانند رويه هميشگي‌اش در اظهاراتي دوگانه اعلام كرد كه نمي‌تواند درباره فعاليت‌هاي هسته‌يي اعلام نشده ايران نظر دهد. در همين حال آژانس بين‌المللي انرژي اتمي درباره موضوع ابعاد احتمالي نظامي برنامه هسته‌يي ايران (PMD) خواستار همكاري‌هاي ويژه ايران براي حلوفصل اين موضوع شده درحالي كه اين موضوع فقط ادعاهايي درباره برنامه صلح‌آميز هسته‌يي ايران است.
بايد روزبهروز با فرآيند مذاكرات پيش برويم
مرضيه افخم سخنگوي وزارت امور خارجه، مذاكرات هسته‌يي براي نگارش متن توافق جامع را بسيار فشرده توصيف كرد و تاكيد كرد بايد اين روند تدريجي را طي كنيم تا براي پرانتزها و موضوعات اختلافي باقي‌مانده راه‌حل‌هاي مشخصي يافت و زمينه‌هاي حصول يك توافق جامع فراهم شود. وي درخصوص حمايت رهبران گروه هفت از مذاكرات و توافق ايران و 1+5 گفت: اينكه كشورهاي مختلف از روند مذاكرات و مسيري كه تا الان طي شده حمايت كنند، نكته ويژه‌يي نيست. در اين مدت بسياري از كشورها از روند مذاكرات و زمينه‌ها براي حصول يك توافق حمايت كرده‌اند. همچنين در مطالب و گزارش‌هاي قبلي دايم اعلام مي‌كردند كه جدول زماني بايد باز باشد، اما در گزارش اخير به يك زمان‌بندي پاياني اشاره شده كه ما هم در اين‌گونه مباحث همواره اعلام كرده‌ايم كه در چارچوب موازين بين‌المللي حاضر به همكاري خواهيم بود و فراتر نخواهد بود. افخم درخصوص اظهارنظر سه كشور اروپايي درباره لغو تحريم‌هاي غيرهسته‌يي اظهار داشت: اين بحث جديدي نيست و همزمان با همه مباحث مورد مذاكره ابعاد احتمالي نظامي هم مطرح بوده است و اهتمام طرفين اين است كه به اين موضوع فيصله داده شود.
همچنين درخصوص احتمال تمديد مذاكرات هسته‌يي بايد روزبهروز با فرآيند مذاكرات پيش برويم و به‌نظر مي‌رسد هنوز بحث درباره تمديد يا عدم آن زودهنگام است و طرفين تلاش مي‌كنند از زمان باقي‌مانده به بهترين نحو استفاده كنند. البته براساس بيانيه سوييس چارچوب‌ها مشخص شده و مقرر شده متن اصلي و ضمايم تدوين شود و اگر خارج از اين چارچوب‌ها بحثي مطرح شود كمك‌كننده نيست و طرف‌هاي ديگر هم به صراحت اعلام كرده‌اند كه طرح اين ادعاها كمكي به اين موضوع نمي‌كند. اين مانع‌تراشي‌ها در مذاكرات تعداد پرانتزها را زياد مي‌كند و طرفين تلاش مي‌كنند موضوع حلوفصل شود و اگر توافق و تفاهمي صورت مي‌گيرد بايد تلاش‌ها معطوف به همان چارچوب باشد. سخنگوي وزارت امور خارجه خاطرنشان كرد: تا ماه گذشته 13نفر از زندانيان ايراني كه در كشورهاي خارجي به‌دليل تحريم بازداشت بودند، آزاد شدند و در همه حوزه‌ها كار دنبال مي‌شود تا ايرانياني كه به ادعاهاي واهي دستگير شده‌اند، آزاد شوند.