سکه نفت , مس شد

در شرایطی که قیمت نفت سقوط کرده است عایدی احتمالی ایران از لغو تحریم نفتی نیز به شدت کم شده و به حدود 20 میلیارد دلار رسیده که مسلما این مسئله کفه عدم توافق هسته ای را در برابر توافق بد سنگین ‌تر کرده است.

قیمت جهانی نفت به حدود 50 دلار رسیده که در نتیجه آن خواسته یا ناخواسته وابستگی کشور به درآمدهای نفتی کاهش پیدا کرده است. اگرچه سیاست نفت ارزان با هدف فشار به ایران و از سوی آمریکا و عربستان دنبال شده است اما این سیاست در بلندمدت به نفع ایران است و چنانچه اقدامات مناسبی از سوی دولت انجام گیرد عدو سبب خیر خواهد شد و می توان معضل وابستگی به نفت را که درد 100 ساله اقتصاد ایران است حل کرد.

بانک جهانی اخیرا پیش بینی کرده است کل درآمد نفتی ایران در سال 2015 به 23 میلیارد دلار برسد. پیش از تحریم نفت ایران که به بهانه فعالیت های هسته ای از سوی غرب اجرایی شد، با صادرات بیش از 2 میلیون بشکه و قیمت 100 دلاری نفت سالانه درآمد حدود 100 دلاری عاید کشور می شد. با اجرایی شدن تحریم نفتی غرب صادرات نفت نصف شد و در نتیجه درآمد نفتی نیز به نصف کاهش یافت.  پس از اجرای تحریم ها افرادی که صرفا دید اقتصادی به مسئله داشتند به حجم 100 دلاری درآمدهای نفتی اشاره می کردند و نرمش در مذاکرات را برای بازگشت این حجم درآمد به اقتصاد کشور توصیه می کردند.

در شرایطی که شرایط بین المللی اجازه کاهش بیشتر صادرات نفت ایران را نمی داد و حامیان تحریم زمینه ای برای این اقدام نمی دیدند سیاست نفت ارزان در پیش گرفته شد و در نتیجه طی چند ماه قیمت نفت به 50 دلار رسید. به همین ترتیب درآمدهای نفتی ایران باز هم کاهش یافت.

در حال حاضر با نفت 50 دلاری و صادرات یک میلیون بشکه در روز کمتر از 20 میلیارد دلار در سال درآمد نفتی عاید ایران می شود یعنی معادل درآمد صادرات روزانه 500 هزار بشکه با نفت 100 دلاری. چنانچه تحریم نفتی لغو شود و صادرات نفت دو برابر شود 20 میلیارد دلار به درآمد نفتی کشور افزوده می شود. حال این سوال به ذهن می رسد که آیا این حجم درآمد نفتی ارزش عقب نشینی هسته ای را دارد؟ آیا منطقی است به خاطر 20 میلیارد دلار درآمد سالانه حاصل از فروش نفت به خواسته های حداکثری غرب در جریان مذاکرات هسته ای پاسخ مثبت داد و به صنعت هسته ای غل و زنجیر زد؟

کسانی که با استناد به درآمدزایی 100 میلیارد دلاری فروش نفت برای کشور عقب نشینی در مذاکرات برای اجتناب از تحریم ها را معقول می دانستند آیا معتقدند 20 میلیارد دلار هم ارزش تسلیم شدن در برابر خواست غرب را دارد؟

مسلما در شرایطی که سکه نفت مس شده است هیچ عقل سلیمی این تسلیم شدن را نمی پذیرد به ویژه آن که بدانیم با توجه به ظرفیت های بالای کشور و بریز و بپاشی که در دستگاه های دولتی وجود دارد به راحتی می توان جای خالی این مبلغ را از طریق صرفه جویی در ادارات، مقابله با فساد مالی دولتمردان و جلوگیری از فرار مالیاتی پر کرد.