این روزها از جلوی هر فروشگاه و سوپرمارکتی که می‌گذری، انبوهی از تراکت‌های تبلیغاتی برای تخفیف قیمت کالاهای مختلف از دستمال کاغذی گرفته تا روغن، برنج و لبنیات را مشاهده می‌کنید. دایره این تخفیفات در فروشگاه‌های زنجیره‌ای و هایپر مارکت‌ها به ارسال پیامک‌های انبوه تبدیل شده است که روزانه چند کالا را با تخفیف‌های ریز و درشت به مردم معرفی می‌کنند. اما چرا این روزها تقریبا تمام کالاهای اساسی به‌خصوص موادغذایی مشمول تخفیف شده است. تولیدکنندگانی که سال‌های قبل برای افزایش قیمت‌ها با هم رقابت می‌کردند چگونه رقابت معکوسی را برای ارزان‌فروشی آغاز کرده اند؟
پاسخ این سوال را در یک عامل می‌توان جست‌وجو کرد. این‌که، کمبود نقدینگی واحدهای تولیدی و کاهش قدرت خرید مردم باعث شده تا تولیدکنندگان رو به تخفیف بیاورند و ازاین طریق، با افزایش فروش، نقدینگی موردنیاز خود را تأمین کنند.
چرا که در سال‌های اخیر، نرخ تورم صعودی به میزان زیادی قدرت خرید واقعی مردم را کاهش داده است؛ به‌طوری که مصرف‌کننده‌ها در سبد خرید خود بازنگری کرده‌اند و برخی از اقلام را به جمع کالاهای غیرضروری اضافه کرده و از لیست خرید حذف کرده‌اند. درواقع مردم برای مقابله با تورم بالا با خرید تنها کالاهایی که ضروری هستند دخل و خرج خود را متعادل کرده‌اند. در این زمینه گزارش‌های رسمی بانک مرکزی و مرکز آمار ایران نیز به خوبی تغییر سبد مصرفی ایرانی‌ها به‌خصوص در سه‌سال اخیر را تأیید می‌کند. هرچند که برخی با اشاره به کاهش خرید مردم، جلوگیری از فاسد شدن کالاها را عامل اصلی ارزان‌فروشی‌های اخیر می‌دانند و به کالاهایی همچون لبنیات و کالاهایی که تاریخ انقضای محدودی دارند اشاره می‌کنند که با این فرضیه هماهنگ است. برای مثال در لبنیات پس از چندین بار افزایش قیمتی که روی انواع محصولات لبنی اعمال شد، سرانه مصرف آن نیز کاهش یافته است. به گونه‌ای که تعدادی از کارشناسان علم تغذیه از این بابت ابراز نگرانی کرده‌اند که تداوم این روند در آینده باعث شیوع بیماری‌هایی نظیر پوکی استخوان که با مصرف لبنیات رابطه مستقیم دارد، خواهد شد. از سوی دیگر پس از آن‌که دولت یازدهم عمده مسئولیت تنظیم بازار را به خود اصناف واگذار کرده است، آنها برای جلب اعتماد دولت و نشان دادن توانایی خود درباره ارایه تخفیف‌های قیمتی به توافق رسیده‌اند تا بدین وسیله بازاری که به انحای مختلف نوسان پیدا می‌کند و مشتری‌های خود را ازدست می‌دهد، آرام کنند.
کدام کالاها تخفیف خوردند؟
بررسی‌ها در فروشگاه‌های زنجیره‌ای که رویه مشخص‌تری نسبت به خرده‌فروشی‌ها دارند نشان می‌دهد که برخی تولیدکنندگان در این دوره رکود خرید (از سوی مصرف‌کنندگان) برای تحریک بخش تقاضا اقدام به اعمال تخفیف‌هایی کرده‌اند.
گزارش‌های منتشر شده نشان می‌دهد که تخفیف‌ها به صورت عمده میان خرده‌فروشان تقسیم شده و رقمی بین ٣ تا ١٥درصد است. این‌گونه تخفیف‌ها در فروشگاه‌های بزرگ برای مصرف‌کنندگان مشهود بوده اما میان خرده‌فروشان سوپرمارکتی کمتر دیده می‌شود و به دست مردم نمی‌رسد. هم‌اکنون شرکت‌های تولیدکننده و عرضه‌کننده چای، تخفیف‌هایی بین ۵ تا ۱۵درصد، عرضه‌کنندگان مواد شوینده تخفیف‌هایی بین ۳ تا ٥٠درصد (٣درصد در پودرهای دستی، ۱۰درصد در مایع‌های دستشویی و ظرفشویی، تا ١٠درصد در شامپو و ١٠ تا ٥٠درصد در محصولات سلولزی) برای فروش محصول در نظر گرفته‌اند. در حوزه خوراکی‌ها هم رب گوجه‌فرنگی تخفیف ۱۰ تا ۲۰درصدی، برخی حبوبات ١٠ تا ٢٥درصد (همچون نخود، عدس، لوبیاچیتی و لوبیا قرمز) و برای برنج‌های خارجی به صورت محدود بین ۱۰ تا ۱۲درصد اعمال شده است.
هرچند که این تخفیف‌ها به نسبت تنوع کالاها محدود تلقی می‌شود اما روش اعمال آن هم برای خود جالب توجه است.
تخفیف‌هایی به جیب مردم نمی‌رود
در سوی دیگر این سکه، اتفاق‌هایی رخ داده که جالب است. درحالی‌که تولیدکنندگان، کالاهای خود را با تخفیف‌هایی از ٥ تا ٥٠ درصد به فروشگاه‌های بزرگ و کوچک توزیع می‌کنند، تنها بخشی از این تخفیف‌های اعمال شده به دست مصرف‌کننده نهایی می‌رسد. درواقع به دلیل این‌که همچنان کالاها با قیمت سابق به روی بسته‌بندی به بازار عرضه می‌شود، هیچ ضمانتی برای اعمال تخفیف‌ها وجود ندارد.رئیس اتحادیه بنکداران موادغذایی تهران دراین‌باره می‌گوید: ازآنجا که قیمت مصرف‌کننده تغییری نکرده است برخی از فروشندگان کالای مشمول تخفیف را با همان قیمت سابق به خریدار می‌فروشند. به گفته محمد آقاطاهر در این زمینه برخی از فروشگاه‌های زنجیره‌ای نیز با ارسال پیامک‌های تبلیغاتی در هر نوبت تنها یک یا دو قلم از کالاها را با تخفیف معرفی و عرضه می‌کنند ولی زمانی که خریدار به فروشگاه مراجعه می‌کند و به‌طور طبیعی کالاهای دیگری نیز خریداری می‌کند، بقیه کالاها را بدون تخفیف می‌فروشند.
درواقع ارایه تخفیف‌های این‌گونه باعث شده است تا برخی از فروشندگان با توسل به راه‌های مختلف برای خود بازارسازی کنند و از این وضع به نفع خود بهره‌برداری کنند. بنابراین برای پایان دادن به این وضع و رسیدن تخفیف‌های ارایه شده به دست مصرف‌کننده نهایی باید قیمت‌های جدید روی کالاها درج شود تا امکان هرگونه سوءاستفاده‌ای از عرضه‌کنندگان کالا در بازار گرفته شود.
سرآغاز تحولی مثبت
همان‌گونه که اشاره شد، برخلاف سال‌های گذشته که رشد روزانه و حتی ساعتی قیمت کالاها امری معمول شده بود، اکنون ارایه تخفیف و کاهش داوطلبانه قیمت از سوی تولیدکنندگان نکته مثبتی است که به‌طور همزمان به نفع تولیدکننده و مصرف‌کننده تمام می‌شود. دراین راستا هم تولیدکننده با فروش بیشتر به سود منطقی دست می‌یابد و هم خریدار قدرت خرید بیشتری پیدا می‌کند.بنابراین رقابت تخفیف‌دهی تولیدکنندگان را باید سرآغاز مثبتی برای یک تحول در نگرش بازار دانست که از سال‌ها پیش در بسیاری از کشورها انجام می‌شود. درواقع ارایه تخفیف‌های هفتگی، ماهانه و سالانه به یک رسم در اکثر کشورهای دنیا تبدیل شده است که البته با برخی از حراج‌های غیرواقعی که در کشور ما انجام می‌شود، تفاوت دارد و واقعی است. در مجموع باید گفت در صورتی که تولیدکنندگان بتوانند اعتماد مصرف‌کنندگان را جلب کنند، ضمن این‌که شعار استفاده ایرانی‌ها از کالای ایرانی محقق می‌شود، بخش تولید و بازار نیز متحول می‌شود.
پشت پرده تخفیف‌های بی‌فایده درکالاهای اساسی
| کد خبر : ۹۵۱۷ | چهارشنبه، ۱ بهمن ۱۳۹۳ - ۱۵:۴۳:۵۱ | ۸۷۶۸ بازدید |
این روزها از جلوی هر فروشگاه و سوپرمارکتی که می‌گذری، انبوهی از تراکت‌های تبلیغاتی برای تخفیف قیمت کالاهای مختلف از دستمال ...