با آنکه خبرها حاکی از آن است که تحرکاتی در بازار مسکن مشاهده شده اما رکود همچنان ادامه دارد و به جایی رسیده که تعدادی از مشاورین املاک از ادامه فعالیت در این صنف انصراف داده‌اند. رئیس اتحادیه صنف مشاوران املاک تهران اعلام کرده است که بخشی از مشاوران املاک که مستاجر هم بوده‌اند و درآمدی برای پرداخت اجاره‌بها نداشتند، به‌دلیل رکود در بازار مسکن از ادامه فعالیت در این صنف انصراف داده‌اند. با این حال حسام عقبایی اعلام کرده که 13هزار و 403 قرارداد خرید و فروش در مهرماه 93 در تهران به ثبت رسیده است که این تعداد درمدت مشابه سال گذشته 9 هزار و 248 قرارداد بوده است. به گفته وی این افزایش حجم معاملات نشان از خیز مسکن برای خروج از رکود دارد. از سویی دیگر آمار منتشر شده وزارت مسکن نشان می‌دهد که میزان صدور پروانه ساختمانی در سال جاری نسبت به مدت مشابه با کاهش فراوان مواجه شده است. بساز بفروش‌ها اعلام کرده‌اند که رکود مسکن، هزینه‌های بالا و قدرت خرید پایین مردم عامل اصلی این اتفاق است و حال به اجبار از بازار خارج شده‌اند. بنابراین آمار میزان ساختوساز در 5 ماهه ابتدایی سال نسبت به مدت مشابه سال گذشته 51 درصد کاهش یافته است.
مسیر حرکتی بازار
بهروز ملکی تحلیلگر بازار مسکن گفت: «بنا بر آمار به‌رغم افزایش خرید و فروش در بازار نسبت به مدت مشابه سال گذشته، شاهد تحرک قیمتی در بازار نبوده‌ایم». وی در توضیح روند بازار از ابتدای سال 93 گفت: «میانگین قیمت مسکن در مناطق 22 گانه تهران طی 7 ماهه نخست سال جاری کم و بیش در حدود 4 میلیون و 100 هزار تومان بوده است. می‌توان گفت که این میزان تغییر معناداری نسبت به مدت مشابه در سال گذشته نداشته است. بر این اساس می‌توان گفت که قیمت‌ها به غیر از یکی دو مورد فراز و فرود، تقریبا به همان میزان گذشته ثابت باقی مانده و تغییر آنچنانی نکرده است». وی افزود: «اما در مقابل حجم معاملات در این مدت نسبت به مدت سال قبل با افزایش تقریبا 20 تا 25 درصدی مواجه بوده و نسبت به گذشته افزایش پیدا داشته است. بر این اساس می‌توان گفت به‌رغم افزایش خرید و فروش در بازار، تحرک قیمتی صورت نگرفته است». این تحلیلگر بازار مسکن دلایل مختلفی را برای این اتفاق برشمرد و گفت: «اولین آن می‌تواند آن باشد که نرخ تورم عمومی در یکسال گذشته با کاهش مواجه بوده است؛ تورم عمومی یک شاخص بسیار تاثیرگذار در بازار مسکن است». وی ادامه داد:«مساله دوم حجم بالای عرضه در واحدهای مسکونی است که ناشی از صدور پروانه‌های ساختمانی طی دو سال گذشته بوده؛ پروانه‌هایی که الان به بازار عرضه شده‌اند. در این شرایط می‌توان گفت که وضعیت عرضه بسیار مناسب است یعنی به اصطلاح فایل‌های فروش پر شده‌اند». وی توضیح داد: «عامل سوم افزایش شدید قیمت مسکن و حبابی شدن آن در سال 91 است. پس از شکل گرفتن این حباب، با وقفه و کم‌کم تخلیه آن آغاز می‌شود که این اتفاق از فصل دوم سال 92 آغاز شد. با آنکه شاهد کاهش قیمت‌ها در بازار بودیم اما قیمت اسمی تقریبا ثابت ماند و به‌دلیل آنکه در سایر حوزه‌ها تورم وجود داشت، قیمت حقیقی شروع به کاهش کرد». وی افزود: «و دلیل آخر را می‌توان کاهش انتظارات تورمی عنوان کرد که بعد از انتخابات ریاست‌جمهوری در سال گذشته و حاکم شدن نوعی فضای اعتماد بر بازارها به‌وجود آمد. تمام این عوامل دست به دست هم دادند تا روند حرکتی بازار در 7 ماهه گذشته بدین صورت باشد.
كاهش میزان ساختوساز
ملکی با اشاره به کاهش میزان ساختوساز در سال جاری گفت: «فکر نمی‌کنم که در آینده با کمبود مسکن در حد یک معضل مواجه شویم. هرچند این را تائید می‌کنم که بازار طی دو دهه گذشته با دوره‌های رونق و رکودی مواجه بوده است اما کاهش صدور پروانه‌های ساختمانی غیرطبیعی نیست. زیرا با افزایش شدید صدور پروانه در سال‌های 91 و 92 انتظار آن می‌رفت که در سال 93 این تعداد با کاهش همراه باشد. پس به نظر من این روند غیرطبیعی نبوده و نباید نگران حجم عرضه و تقاضا در آینده باشیم». وی درخصوص پیش‌بینی وضعیت بازار در ادامه سال گفت: «به نظر می‌رسد که قیمت‌ها به کف رسیدند و امکان کاهش بیشتر قیمت‌ها میسر نیست و عرضه‌کنندگان مسکن هم بیش از این قیمت‌هایشان را کاهش نخواهند داد. بر این اساس احتمالا در ماه‌های باقی‌مانده از سال 93 با ثبات نسبی در قیمت بازار مسکن مواجه خواهیم بود و درصورت افزایش قیمت هم روند این افزایش بسیار ملایم خواهد بود. در هر صورت باید گفت که رشد احتمالی قیمت مسکن در ادامه سال کمتر از تورم عمومی است».
36هزار واحد مسکن‌مهر مشتری ندارد!
از سوی دیگرمعاون امور اعتباری بانک مسکن با بیان اینکه ۳۶ هزار واحد مسکن مهر خریدار ندارد، گفت: همچنین ۴۷ هزار مسکن مهری تکمیل شده که به‌دلیل مشکلات زیربنایی مانند آب، برق و گاز قابل واگذاری نیست. نادر قاسمی اظهار کرد: در حال حاضر حدود ۴۷هزار واحد مسکن مهر تکمیل شده داریم که به‌دلیل مشکلات زیربنایی مانند آب، برق و گاز بلاتکلیف مانده است. وی با اشاره به اینکه تحویل این واحدها مشکلات اجتماعی را به‌دنبال دارد، بیان کرد: برای متقاضیان مسکن مهر مشکل است که این واحدها به آنها تحویل شده و نتوانند در آن ساکن شوند و در عین حال نیز اقساط آن را بازپرداخت کنند. مدیر امور اعتباری و سرمایه‌گذاری بانک مسکن خاطرنشان کرد: زمان جانمایی برخی پروژه‌های مسکن مهر از همان ابتدا می‌دانستیم که این واحدها آب، برق و گاز ندارند و در دولت قبل مقابل این اقدام مقاومت کردیم اما متاسفانه گوش نکردند. قاسمی با بیان اینکه با وجود مقاومت ما مسکن مهر را ساختند و به مشکل برخورد کرده‌ایم، گفت: در شهری به نام رامشاد در زاهدان حدود ۷۰۰ تا ۸۰۰ واحد مسکن مهر در دل کویر ساخته شده که متقاضی برای آن وجود ندارد. به گزارش تسنیم، وی یادآور شد: حدود ۳۶هزار واحد مسکن مهر آماده تحویل در شهرهای مختلف کشور داریم که مشکلات انشعاب هم ندارند، اما مشکلاتی از جمله نبود خریدار و مسائل بین پیمانکاران و خریدار دارند.