بازار خودرو همزمان با شروع ماه محرم، به رسم هر سال با كاهش معاملات همراه شده است؛ این در حالی است که به گفته برخی مسوولان فروش در شرکت‌های خودروساز، فروش خودرو در نمایندگی‌ها با رشد 37 تا 40 درصدي همراه شده است.
به گفته فعالان بازار اگرچه کاهش خرید و فروش خودرو در اين برهه از سال اتفاقي قابل پيش‌بيني است، اما بازار خودرو در حالي وارد اين دوره شده است كه اتفاقات هفته گذشته نشانه‌هايي از رونق معاملات در اين بازار به همراه داشت. بر اين اساس بازار خودرو طي اين هفته از رونقي نسبي كه در هفته گذشته تجربه كرده بود، اندكي فاصله گرفت تا به اين ترتيب قيمت‌ها همچنان با ثبات و در برخي خودروها با كاهش اندك همراه باشند. به گفته فعالان بازار، اگرچه معاملات روند كندي به خود گرفته‌اند اما قيمت‌ها با كاهش چنداني همراه نشده‌اند زيرا قيمت‌ها هم‌اكنون در كف قرار دارند و كاهش بيش از اين به معناي زيان فروشندگان خودرو خواهد بود. آن‌طور كه از بازار شنيده مي‌شود، فروشندگان خودرو پاي قيمت‌هاي فعلي ايستاده‌اند و حاضر به کاهش آن نيستند؛ اما با اين وجود برخي محصولات داخلي با كاهش قيمت اندكي همراه بوده‌اند.
اما بازار خودرو در اين هفته در حالي با افت معاملات همراه بوده است كه معاون بازاريابي و فروش يكي از خودروسازان بزرگ كشور، فروش كارخانه‌اي خودروسازان را طي اين هفته خوب ارزيابي مي‌كند. او در رابطه با تغييرات فروش خودروسازان در كارخانه مي‌گويد: آمار فروش نشان مي‌دهد كه اين هفته يكي از خودروسازان بين 37 تا 40 درصد رشد فروش داشته است كه اين به معناي بهبود فروش خودروسازان در كارخانه است. با كنار هم گذاشتن گفته‌هاي اين مدير و اتفاقاتي كه بازار را به‌نوعي از معاملات دور كرده است، مي‌توان به اين نتيجه رسيد كه اگرچه آغاز ماه محرم دليلي بر كاهش معاملات خودرو بوده است، اما همين كاهش معاملات و كاهش فاصله قيمت‌ها در كارخانه و بازار نيز به‌نوعي سبب مراجعه مشتريان به كارخانه براي خريد خودرو شده است.
اين مديربازاريابي و فروش اما در كنار اشاره به اين نكته كه رشد فروش در كارخانه نشان‌دهنده حركت مردم به سمت خريد از كارخانه است، مي‌گويد: يكي از دلايلي كه باعث رشد خريد از كارخانه شده است، جو حاصل از مذاكرات هسته‌اي است؛ زيرا اين پيش‌بيني وجود دارد كه اگر توافقات با نتايج خوبي همراه نباشد، بار ديگر توليد خودرو با كاهش همراه خواهد شد، در چنين فضايي با توجه به ثبات قيمت و همچنين كم شدن فاصله قيمت‌ها در كارخانه و بازار مشتريان ترجيح مي‌دهند خريد خود از كارخانه را ادامه دهند. نكته بعدي از نگاه اين مدير فروش اين است كه با توجه به نزديك شدن به انتهاي سال، اين تصور در ميان مشتريان وجود دارد كه به دنبال افزايش تقاضا در بازار، قيمت‌ها نيز رشد خواهند كرد؛ بنابراين بهتر است تا زمانيكه بازار در دوره آرامش به سر مي‌برد، خريد خود را از كارخانه انجام دهند.
يكه‌تازي تندر در بازاري آرام
هرچند بازار خودرو اين روزها را آرام سپري مي‌كند، اما تندر 90 از اين قاعده مستثني است و براي تعيين قيمت روال خود را دارد. آن‌طور كه شنيده مي‌شود توليد اين خودرو به دليل كمبود برخي قطعات مانند جعبه دنده به كندي پيش مي‌رود. مدير بازاريابي و فروش ايران‌خودرو نيز در رابطه با توليد تندر 90 اتومات و دستي مي‌گويد: در حال حاضر توليد مدل دنده اتومات اين خودرو متوقف است و توليد مدل دستي نيز به كندي در حال انجام است. به گفته عبدالله بابايي ايران‌خودرو هم‌اكنون با تعهدي 2 هزار دستگاهي براي تندر همراه است. اين خودرو پر طرفدار در بازار، اين روزها در مدل اتومات خود 53 ميليون تومان قيمت دارد كه نشان‌دهنده اختلاف قيمت 7 ميليون توماني اين خودرو در كارخانه و بازار است.مدل E2 اين خودرو كه در پارس‌خودرو توليد مي‌شود 41 ميليون و 500 هزار تومان قيمت دارد و تندر ايران‌خودرو نيز 40.5 ميليون تومان قيمت‌گذاري مي‌شود. ديگر مدل تندر، يعني پارس‌تندر هم كه در واقع فيس ليفتي از اين خودرو است 42.4 ميليون تومان قيمت دارد.
اما از تندرها كه اين روزها يكه‌تازان بازار هستند بگذريم، به ديگر خانواده فرانسوي بازار يعني پژو مي‌رسيم. پژو 206 تيپ 5 طي اين هفته با 100 هزار تومان كاهش قيمت به 36 ميليون و 600 هزار تومان رسيد و ديگر مدل آن يعني V8 نيز روي قيمت 37 ميليون تومان ثابت باقي مانده است. پژو 405 بنزيني نيز در بازار اين هفته بين 28 ميليون تومان قيمت داشته است. ديگر مدل 405 كه اس.ال.ايكس جدید خوانده مي‌شود اين هفته 200 هزار تومان كاهش قيمت داشته است تا به قيمت 31 ميليون و 300 هزار تومان برسد. پژو پارس سال بنزيني نيز قيمتي برابر با 34.8 ميليون تومان دارد كه نشان‌دهنده رشدي 300 هزار توماني نسبت به هفته گذشته است. اين خودرو در مدل 2 ايربگ با قيمت 37.8 ميليون تومان قابل معامله است. پژو پارس ال.ايكس با موتور TU5 نيز در بازار افتي 300 هزار توماني را تجربه كرده است تا به 42.1 ميليون تومان برسد.
اما نگاهي به قيمت خانواده سمند نشان مي‌دهد كه مدل ال.ايكس اين خانواده كه در هفته گذشته با كاهش قيمت همراه بوده است، اين هفته رشدي 100 هزار توماني داشته و به 29 ميليون و 700 هزار تومان رسيده است. ديگر مدل سمند؛ يعني سورن اي.ال.ايكس كه به خودرويي بدفروش در ميان فعالان بازار مشهور است، طي اين هفته قيمتي برابر با 35.6 ميليون تومان داشته است. رانا كه عضو جوان خانواده ایران خودرو به شمار مي‌رود، اين روزها 100 هزار تومان زير قيمت كارخانه در بازار قابل معامله است، آن‌طور كه فعالان بازار مي‌گويند قيمت اين خودرو در بازار برابر با 32 ميليون و 800 هزار تومان است.
اما پرايدها در بازاري كه فعالان آن را آرام توصيف مي‌كنند تا حدودي ثبات قيمت خود را حفظ كرده‌اند. پرايد 111 اس ای طي هفته جاري نسبت به قبل تغييري نداشته و روي 20 ميليون و 400 هزار تومان باقي مانده است. مدل 131 اين خودرو نيز همچنان روي 19 ميليون و 900 هزار تومان است در حالي‌كه مدل 132 آن با 100 هزار تومان كاهش قيمت به 19 ميليون و 900 هزار تومان رسيده است. تيبا هم خودرويي است كه 100 هزار تومان كاهش قيمت داشته و هم‌اكنون با قيمت 24 ميليون و 100 هزار تومان معامله مي‌شود؛ اين در حالي است كه تيبا 2 كه مدل‌هاچ‌بك اين خودرو است هم‌اكنون در بازار قيمتي برابر با 27 ميليون تومان دارد كه نشان از اختلاف قيمت 100 هزار توماني اين خودرو در كارخانه و بازار دارد.
آشفتگي در بازار خودروهاي وارداتي
اوضاع بازار خودروهاي وارداتي خوب نيست درحالي كه در نيمه نخست امسال واردات خودرو نسبت به سال گذشته افزايش يافت. بازار خودروهاي وارداتي به‌دليل وضع قوانين سختگيرانه براي جلوگيري از ورود خودروهاي 2500 سي‌سي به بالا دچار آشفتگي شد.
به‌گفته مسعود مركزي باتوجه به اين مصوبه قيمت خودروهاي بالاي 2500 سي‌سي حدود 10 تا 15 درصد افزايش يافته است. اين واردكننده خودرو با اشاره به اوضاع كلي خودروهاي وارداتي مي‌گويد: به‌طور كلي به‌دليل افزايش واردات، خودروهاي وارداتي در بازار زياد هستند درحالي‌كه خريداري ندارند.
حرف و حديث‌هاي مبني بر ممنوعيت واردات خودرو، برخي واردكنندگان را به فكر تاسيس انجمني انداخت كه گفته مي‌شود هم‌اكنون اين انجمن در حال فعاليت است. طبق اساسنامه تصويبي انجمن واردكنندگان خودرو داراي شخصيت مستقل بوده و به‌صورت صنفي و حرفه‌يي منافع واردكنندگان خودرو و تعادل در بازار واردات و جلوگيري از اجحاف به مصرف‌كنندگان را پيگيري مي‌كند.
اين در حالي است كه بوي خوشي از تاسيس اين انجمن به مشام نمي‌رسد چراكه برخلاف گفته رييس سازمان توسعه و تجارت؛ در حال حاضر ضوابط كشور ما اين است كه واردات خودرو آزاد است و هر كس كه كارت بازرگاني داشته باشد مي‌تواند اقدام به واردات آن کند.
انجمن واردكنندگان خودرو براي دفاع از چند واردكننده خاص تاسيس شده است كه اگر به‌طور واضح‌تر بگوييم براي به انحصار در آوردن واردات خودرو است. انجمن واردكنندگان محلي براي سودجويي برخي شركت‌ها و البته افراد خاص خواهد بود. با اين حال افخمي‌راد مي‌گويد: واردات خودرو به‌صورت تجاري هيچ محدوديتي ندارد و هر كس كه كارت بازرگاني دارد مي‌تواند اقدام به واردات خودرو کند و در انحصار شخص يا اشخاصي نيست.
ولي‌الله افخمي‌راد رييس سازمان توسعه و تجارت در پاسخ به اين سوال كه گفته مي‌شود انحصار واردات خودرو تنها در دست چند نفر است؟ گفت: واردات خودرو به‌صورت تجاري هيچ محدوديتي ندارد و هركس كه كارت بازرگاني دارد مي‌تواند اقدام به واردات خودرو کند.
وي افزود: البته جهت ارايه خدمات پس از فروش بهتر است سازوكاري باشد كه افراد محدود و مشخصي اقدام به واردات خودرو كنند اما در حال حاضر واردات خودرو به كشور آزاد است و در انحصار شخص يا اشخاصي نيست.
اين گفته‌هاي افخمي‌راد در حالي است كه مسعود مركزي گفت: ايجاد نمايندگي و خدمات پس از فروش مستلزم صرف هزينه‌هاي سنگيني است كه از عهده هر واردكننده‌يي برنمي‌آيد و تنها افراد خاص مي‌توانند اين كار را انجام دهند. البته اين نكته را نبايد فراموش كرد كه در حال حاضر وارد‌كنندگاني كه خدمات پس از فروش ارايه مي‌دهند اقدام به فروش گارانتي كرده و سود‌هاي زيادي را روانه جيب خود مي‌كنند.
رييس سازمان توسعه و تجارت تاكيد كرد: در حال حاضر بخش كمي از خودروهاي با برند مشهور توسط نمايندگي‌ها به كشور وارد شده و اكثر آن توسط افراد ديگر وارد مي‌شود.افخمي‌راد تصريح كرد: فروشندگان خودرو نيز تمايل دارند نماينده‌يي مشخص اقدام به خريد خودرو و عرضه آن در كشور جهت ارايه خدمات پس از فروش و گارانتي به مشتري کند.
به نظر نمي‌رسد با به‌وجود آمدن انجمن واردكنندگان خودرو حقوق همه واردكنندگان برابر باشد چراكه اين انجمن بستري را براي به انحصار در آوردن واردات خودرو مهيا كرده كه تنها از برخي شركت‌هاي واردكننده نمايندگاني دور هم جمع شده‌اند و با اعلام اينكه اين انجمن داراي شخصيت مستقل است منافع تعداد معدودي از واردكنندگان را پيگيري مي‌كنند تا با ايجاد فضاي مناسب براي خود، قيمت خودروهاي وارداتي را افزايش دهند. ناگفته پيداست كه با شروع فعاليت اين انجمن ديگر خبري از واردكنندگان خرد نخواهد بود و قيمت‌ها نيز بر اساس خواسته اين انجمن تامين خواهد شد.
بازار خودروهاي وارداتي تا پيش از اين هم غيرقابل كنترل بود و قيمت‌ها روز به روز افزايش مي‌يافتند حال كه اين انجمن كار خود را آغاز كرده بايد شاهد وضعيتي به مراتب آشفته‌تر در بازار خودروهاي وارداتي و البته خدماتي به مراتب ضعيف‌تر نسبت به گذشته باشيم. اين در حالي است كه اعضاي اين انجمن در باغ سبز نشان مي‌دهند اما انحصار در بازار وارداتي‌ها دور از ذهن نيست.
رشد قیمت خارجی‌ها
برخلاف بازار داخلي‌ها كه این هفته با ثباتي نسبي همراه بوده است، بازار وارداتي‌ها با افت‌وخيز چشمگيري همراه بوده است. در مورد خودروهای خارجی می‌توان به افزایش 20 میلیون تومانی قیمت پرادو 2 اشاره کرد که قیمت این خودرو را در بازار به 290 میلیون تومان رسانده است.
کرولا نیز با کاهش قیمت 2 میلیون تومانی، هم‌اکنون به قیمت 132 میلیون تومان به خریداران عرضه می‌شود. در مقابل، اسپورتیج 2015 کاهش قیمت یک میلیون تومانی را تجربه کرده و با قیمت 158 میلیون تومان به خریداران عرضه می‌شود.
در مورد آزرا گرانجور نیز باید به رشد 5 میلیون تومانی قیمت این خودرو اشاره کرد که معامله آن را با 241 میلیون تومان امكان‌پذير شناخته است. قیمت سانتافه نیز با کاهش 4 میلیون تومانی به 203 میلیون تومان رسیده و در مورد سوناتا 2015 هم باید به کاهش قیمت 1 میلیون تومانی این خودرو و عرضه آن به قیمت 166 میلیون تومان اشاره کنیم.