نفت ارزان دامان عربستان را گرفت

پس از اقدام یکجانبه عربستان در ارائه تخفیف های بی سابقه در فروش نفت که روند نزولی قیمت جهانی نفت را تشدید کرد، کشورهای صادرکننده نفت نیز تلاش های خود را برای بازگرداندن ثبات به بازار نفت آغاز کردند. البته به نظر می‌رسد شعله های آتش نفت ارزان دامان سعودی ها را نیز گرفته است چرا که درباره آثار افت قیمت نفت اختلاف عمیقی میان مقامات این کشور بوجود آمده که وزیر نفت سعودی‌ها را تهدید می‌کند.

بر این اساس با اتفاقاتی که در بازار نفت منجر به سقوط آزاد قیمت طلای سیاه شد مقامات ایران و عراق به عنوان دو قطب تولید کننده نفت در تهران پای میز مذاکره رفتند تا تدبیری براین اتفاق بیندیشند؛ در این نشست که در تهران برگزار شد بیژن زنگنه وزیر نفت ایران و حیدر العبادی نخست‌وزیر عراق حضور داشتند.

در بیان اهمیت مذاکره نزدیک مقامات نفتی ایران و عراق همین بس که دو کشور در مجموع  بزرگترین ذخایر نفتی را در اختیار دارند به طوری که  ذخایر نفتی ایران و عراق به ترتیب به  بیش از 157 میلیارد بشکه و 141 میلیارد بشکه می‌رسد به همین دلیل هر نوع تصمیم‌گیری دو کشور در خصوص نفت می‌تواند به ثبات قیمت در بازار کمک کند. درست در زمان کوتاهی پس از مذاکرات نفتی ایران و عراق قیمت نفت اوپک‌روند صعودی به خود گرفت  و به 84 دلار و 82 سنت رسید هر چند که قیمت نوسان زیادی دارد ولی عوامل تقویت کننده قیمت در بازار در حال شکل‌گیری است. در این میان روسیه هم بیکار نماند و همزمان با آغاز مذاکرات نفتی ایران و عراق خبر از تثبیت ظرفیت تولید در محدوده 10میلیون بشکه در روز برای سال 2015 را اعلام کرد تا با این تصمیم مهر تثبیتی بر مذاکرات نفتی ایران و عراق بزند. این موضوعی است که «لئونید فدون» معاون رئیس لوک اویل هم مورد تأکید قرار داد و با خبر از احتمال کاهش تولید نفت از سال 2015 اظهار داشت: تولید نفت روسیه طی چند سال اخیر به ثبات رسیده و این کشور  قصد افزایش تولید نفت را ندارد. در این میان کاهش قیمت نفت موضوعی است که نه تنها با واکنش صریح  ایران، عراق و روسیه مواجه شد که کشورهایی همچون لیبی و ونزوئلا هم با واکنش نشان دادن به کاهش قیمت نفت خواستار رعایت نظام سهمیه‌بندی نفت توسط اعضای اوپک شدند. این موضوع به صراحت در اظهارنظر «سمیر کمال » نماینده لیبی در سازمان اوپک هم دیده می‌شود به طوری که وی اعلام کرد برای مقابله با کاهش قیمت نفت اوپک باید حداقل 500 هزار بشکه از میزان تولید روزانه‌اش کاهش دهد.

ماجرای کاهش عرضه نفت در عربستان

با کاهش تولید 328 هزار بشکه‌ای نفت توسط  عربستان در ماه سپتامبر قیمت نفت افزایش یافت. بر این اساس طبق آمار، عربستان در شرایطی 9.36 میلیون بشکه نفت در سپتامبر به بازار عرضه کرد که این کشور در ماه اوت بالغ بر 9.69 میلیون بشکه نفت روانه بازارهای جهانی کرده بود. از سوی دیگر بر اساس آخرین گزارش ماهانه اوپک تولید نفت عربستان در ماه سپتامبر روزانه 9.7 میلیون بشکه بود.
با اینکه خبر کاهش عرضه نفت عربستان منجر به افزایش قیمت نفت شد اما برخی کارشناسان نفتی معتقدند روند صعودی قیمت نفت یک اتفاق موقتی و یک واکنش کوتاه مدت است؛ موضوعی که «بایریخ لندسبانک» آلمانی یکی از معامله گران نفتی بر آن تأکید کرد، به گفته وی بازار بار دیگر به روند نزولی سابق بازمی گردد. تمام این اتفاقات در بازار نفت که با سیاست وزیر نفت عربستان مبنی بر افزایش عرضه نفت و تخفیف به خریداران کلید خورد، منجر شد تا شاهزاده‌های عربستان با انجام مکاتباتی با پادشاه این کشور خواستار عزل علی النعیمی وزیر نفت کشورشان شوند. در این راستا شاهزاده ولید بن طلال اخیراً در نامه‌ای خطاب به پادشاه عربستان ضمن متهم کردن علی النعیمی، وزیر نفت عربستان، به ارائه اطلاعات نادرست درباره تأثیر کاهش قیمت نفت در وضعیت بودجه این کشور، گفته است: وزیر نفت با بی‌اهمیت خواندن کاهش قیمت نفت، توان فکری جامعه را حقیر شمرده است. شاهزاده ولید بن طلال در ادامه انتقادهای خود از سیاست های نفتی النعیمی در گفت‌و‌گو با روزنامه انگلیسی زبان‌سعودی به نام «سعودی گازته» مطلبی با عنوان «بی‌سبب برای زنگ خطر» نوشته است: «النعیمی جملاتی سخیف داشته؛ از جمله «قیمت نفت همواره بالا و پایین می‌رود» اما نمی‌دانم این همه سر و صدا و شلوغ کاری برای چیست؟»

عوامل بنیادین بازار برای افزایش قیمت‌ها

با وجودی که کارشناسان نفتی اقدام عربستان در راستای کاهش عرضه نفت را عامل موقتی برای افزایش قیمت می‌دانند عامل دیگری هم در روند صعودی قیمت طلای سیاه تأثیرگذار بود به طوری که با افزایش شاخص تولیدات صنعتی در چین که دومین مصرف کننده بزرگ نفت در دنیاست قیمت طلای سیاه روند صعودی را در پیش گرفت. درست به همین دلیل کارشناسان اقتصاد بین‌الملل بر نقش چین در تقویت قیمت نفت تأکید می‌کنند و معتقدند: با توجه به رشد اقتصادی چین در سه ماهه سال جاری این کشور بیشترین نقش را در افزایش قیمت نفت دارد.اما در جمع عوامل مؤثر بر نوسانات قیمت نفت باید به رشد ذخایر نفتی امریکا به عنوان عامل اساسی اشاره کرد به طوری که طبق آمار ذخایر نفت این کشور بالغ بر 7 میلیون و 100 هزار بشکه افزایش یافته است خبری که بر خلاف انتظار افزایش قیمت نفت را به دنبال آورد.

دولت می‌تواند کاهش قیمت نفت را مدیریت کند

موضوع کاهش قیمت نفت و تأثیر آن در بودجه کشور هم یکی از دغدغه‌های اصلی مدیران نفتی است، چراکه همچنان طلای سیاه نقش مهمی را در بودجه سالانه کشور بازی می‌کند، موضوعی که غلامرضا تاجگردون رئیس کمیسیون برنامه،‌بودجه و محاسبات مجلس مورد تأکید قرار داد و با اشاره  به تأثیر کاهش قیمت نفت بر بودجه 93، گفت: نیازی به اصلاح بودجه نیست و دولت می‌تواند بودجه را مدیریت کند. تاجگردون به تحلیل روند کنونی نوسانات قیمت نفت پرداخت و گفت: تحولات منطقه خیلی برقیمت نفت تأثیرگذار نبوده چون پیرامون چاه‌ها و تأسیسات نفتی نیست. نماینده مردم گچساران و باشت در مجلس شورای اسلامی  با بیان اینکه عوامل بسیاری  در کاهش قیمت نفت مؤثر بوده است، گفت: ذخایر موجود در کشور مصرف کننده عامل مهمی در تعیین قیمت نفت است. وی با بیان اینکه افزایش قیمت دلار یکی از عوامل کاهش قیمت نفت است، افزود:‌ نمی‌توان گفت کشوری در افزایش تولید و از سیاست‌های اوپک تخطی کرده است اما فکر می‌کنم در این مرحله باید سران کشورهای تولیدکننده دست به کار و برای قانع کردن اعضا به کاهش تولید وارد مذاکره شوند.

وی درباره تأثیر کاهش قیمت بر بودجه 93، گفت: در تحقق درآمدهای نفتی و عملکرد بودجه فعلاً تا دو ماه دیگر هم مشکل نداریم. اگر مشکلی باشد و نیازی به اصلاح و ابزار‌های قانونی باشد به دولت کمک می‌کنیم.