آیا تا به حال خودرویی خریده و یا فروخته اید؟ آیا به عنوان فروشنده یا خریدار در هنگام معامله خودرو از حق و حقوق خود آگاهید؟ آیا از فرآیند تعویض پلاک مطلع هستید؟ در این گزارش، مروری کوتاه داریم به فرآیند خرید و فروش خودرو و مراحل تعویض پلاک که جهت افزایش آگاهی شما به نظرتان ميرسانیم.
به جز خودروی صفر کیلومتر که فرآیند خرید آن توسط شرکت سازنده و نمایندگی های آنان انجام مي پذیرد، در سایر موارد برای خرید یا فروش خودرو باید به مراکز خرید و فروش معتبر موجود درشهرها، نمایشگاه های سطح شهر و آگهی های نیازمندی های روزنامه های کثیرالنتشار مراجعه کرد، گه گاهی هم دوستان وآشنایانی هستند که خودروی شما را خریداری مي کنند ویا خودرویی دارند که جهت خرید مد نظر شماست و با توجه به قیمت روز و بعضی از ملاحظات با هم به توافق نهایی مي رسید.فروشنده خودرو باید در هنگام معامله با صداقت، هر آن چه خریدار در خصوص خودروی مورد معامله از وی مي پرسد را پاسخ ميدهد تا یک معامله خداپسندانه انجام گیرد وهر دو راضی باشند، اما خریدار حتما بايد خودرو را جهت بررسی، نزد کارشناس برده تا از کم وکیف آن آگاهی یابد ودر صورت نبود کارشناس خبره ميتواند جهت بررسی وضعیت بدنه خودرو، با پرداخت مبلغ اندکی به یک نقاش خودرو و برای وضعیت موتوری به یک مکانیک مراجعه کند.
پس از پسند و توافق نهایی، برای انجام مراحل نقل و انتقال مالکیت، در یک روز مشخص به نزدیکترین محل تعویض پالک با محل سکونت خود مراجعه کنید. سعي كنيد قبل از تعویض پلاک، بیعانه ای بین طرفین رد و بدل نشود و خودرو در پارکینگ قرار نگیرد، زیرا بعضی از دلالان از این روش سوء استفاده مي کنند در این روش خودرو را در پارکینگ قرار داده و قبض آن را دو نیم کرده، نیمی از قبض را خود برداشته و دیگری را به فروشنده مي دهند، سپس تا چند روز تلفن همراه خود را خاموش و فروشنده بیچاره را به بهانه های مختلف وادار به دادن تخفیف بیشتر ميکنند. اما در روز قرار، فروشنده در بدو ورود به مرکز تعویض پلاک، با پرداخت هزار تومان قبضی دریافت ميکند. این قبض دارای تاریخ، شماره شناسه، شماره غرفه ( براي مراجعه خریدار و فروشنده ) ، شماره نوبت و همچنین دو کادر در پایین است که داخل یکی از این کادرها شماره پلاک هنگام ورود و در دیگری شماره پلاک هنگام خروج درج خواهد شد. بعد از دریافت قبض، خودرو در پارکینگ شماره یک قرار ميگیرد و خریدار و فروشنده به اتفاق یکدیگر به غرفه مشخص شده در قبض مراجعه ميکنند.
مسوول غرفه مدارک زیر را از شما ميخواهد:
1- برگ سبز خودرو
2- فاكتور يا سند شرکت سازنده (سند کمپانی )
3- کارت شناسايي خودرو
4- مدارک احراز محل سکونت خریدار
5- اصل شناسنامه و کارت ملی خریدار و فروشنده.
مدارک احراز محل سکونت خریدار يكي از مواردی است که اگر یکی از آنها همراه خریدار باشد کافی است:
قبض تلفن ثابت به نام خريدار، سند مالکیت ملک به نام خریدار، اجاره نامه با کد رهگیری و برچسب هولوگرام، اصل جواز کسب به نام مالک وسیله نقلیه، دفترچه بیمه تامین اجتماعی مربوط به شهرستان محل اخذ پلاک ، ارایه اصل سند واحد مسکونی به نام همسر مالک وسیله نقلیه و در صورت ادعای سکونت خریدار در منزل والدین، ارایه سند به نام پدر ومادر.
مشخصات خریدار در قسمت مشخص شده در برگه سبز، نوشته مي شود و به امضای هردوطرف معامله مي رسد وفرمی برای بازدید تعویض پلاک صادر ميشود ومتصدی غرفه، آنان را جهت بررسی اصالت شماره بدنه و موتور خودرو، به سالن مربوطه هدایت ميکند. خودرو از پارکینگ شماره یک خارج و به سالن بازدید هدایت مي شود. فروشنده، برگه بازدید را به کارشناس مربوطه تحویل داده و او پس از بررسی و تایید صحت شماره های بدنه و موتور، یک برچسب هولوگرام برروی برگه نصب ميکند و خودرو به پارکینگ شماره دو هدایت و پس از توقف مجدد به غرفه مراجعه مي شود. پس از تایید مرحله فوق شما باید به غرفه اجراییات نیز مراجعه و در صورت وجود خالفی، نسبت به پرداخت آن اقدام کنید وپس از تایید و مهر اجراییات به غرفه خود بازگردید.
نکته: حتما خلافی خود را در محل تعویض پلاک و از طریق باجه اجراییات دریافت کنید، در غیر این صورت ممکن است در فاصله بین گرفتن خلافی از مکانی دیگر تا زمان تعویض پلاک ، مبلغی به جریمه شما اضافه شده باشد و در صورتی که شما بدون آگاهی از این موضوع جهت پرداخت خلافی اقدام کرده باشید، روند کار به علت عدم کسر خلافی متوقف شده و به مدت سه روز به تعویق خواهد افتاد.
مبلغ 40 هزارتومان، توسط دستگاه کارت خوان موجود در غرفه برای صدور کارت و سند وغیره از شما دریافت ميشود و هفت هزار تومان هم برای هزینه پست کارت خودرو ، توسط باجه پست از شما دریافت و یک قبض دوبرگی به شما داده مي شود که یکی از آنها را تسلیم مسوول غرفه خود مي کنید. پس از گذشت حدود یک ربع ساعت، چک پرینت سند شما حاضر شده وبرای بررسی و تایید مشخصات افراد، در اختیار طرفین قرار ميگیرد. شما پس از بررسی تمامی مشخصات فردی ونشانی وغیره و تایید و امضا و اثر انگشت، این برگه را نیز برای صدور سند نهایی دراختیار غرفه قرار ميدهید.
برگه دیگری به نام تاییدیه نقل و انتقال خودرو براي فک پلاک و تحویل آن به انبار پلاک به شما داده ميشود. شما با مراجعه به پارکینگ شماره دو و با هدایت خودرو در سالن فک پلاک برای فک اقدام کرده و پس از این مرحله پلاک را تحویل متصدی انبار پلاک داده و با تایید او و مراجعه به غرفه خودتان اصل سند نهایی را دریافت وجهت گرفتن پلاک جدید خود مجدد به انبار پلاک مراجعه ميکنید.در صورتی که در گذشته خودرویی داشته و پلاک آن را فک کرده باشید و بیش از دو سال از فك پلاک نگذشته باشد، همان پلاک را به سرعت به شما ميدهند. اما پس از دو سال پلاک شما معدوم شده و نیاز به ساخت مجدد است که این گونه پلاک ها پس از ارسال فهرست در ساعت 12 ظهر هر روز، حدود دو ساعت بعد حاضر بوده و در اختیار شما گذاشته مي شود. در سایر موارد پلاک جدیدی همان لحظه به شما داده مي شود و خریدار با خودروی خود به سمت محل نصب پلاک ، مراجعه کرده و متصدیان نصب پلاک بدون پرداخت مبلغی، آنها را روی خودروی شما پرچ ميکنند.
در این مرحله کار شما در مركز تعويض پلاک به پایان ميرسد، برگه خروج را تحویل نگهبان درخروجی داده، مرکز را ترک مي کنید. شما در این مرحله 80 درصد از کار را به پایان رسانده اید و باید به اتفاق هم براي تنظیم سند قطعی به دفترخانه رسمی مراجعه کنید. البته در مورد اين بخش از كار هنوز بين كانون سردفتران و راهور ناجا اختلاف نظر وجود دارد، به اين شكل كه راهور ناجا معتقد است، سند سبز رنگ صادره از سوي اين نهاد ، اصالت و امنيت كافي براي احراز مالكيت وسيله نقليه را دارد، اما كانون سردفتران كه متولي مديريت امور دفترخانه هاي اسناد رسمي است، همچنان بر لزوم صدور سند قطعي منقول (بنچاق) براي خودروها اصرار دارد كه اين امر نيز چند صد هزار تومان هزينه به فروشنده تحميل مي‌كند.
در صورت عدم پرداخت عوارض خودرو، نقل و انتقال در دفترخانه صورت نمی گیرد که در بیشتر دفاتر رسمی، این مبلغ را محاسبه و جهت پرداخت از شما دریافت مي کنند. دقت كنيد كه اگر دفترخانه وجه عوارض شهرداري را از شما دريافت كرد، يكي دو روز بعد براي گرفتن فيش آن مراجعه كنيد، چرا كه بسياري از دفترخانه ها با وجود دريافت وجه از فروشنده، در واريز آن به حساب شهرداري اهمال مي‌كنند. الزم به ذکر است که هزینه نقل وانتقال معمولا بر عهده فروشنده است، اما در هر صورت يك امر توافقي است.
