شرق: رییس‌جمهوری کشورمان درباره اینکه آیا در خلال نشست عمومی سازمان‌ملل دیداری با همتای آمریکایی خود خواهد داشت یا نه، گفته است: «هرچیزی در دنیای سیاست امکان‌پذیر است.» حسن روحانی روز پنجشنبه در گفت‌وگویی با شبکه تلویزیونی «ان‌بی‌سی» آمریکا همچنین عنوان کرده: «عدم رابطه ایران با آمریکا قرار نیست تا قیامت ادامه داشته باشد.» به گزارش ایرنا، در این گفت‌وگو روحانی درباره «داعش»، همکاری ایران با عراق در نابودی این گروه تروریستی و همچنین مذاکرات ایران و آمریکا درباره مبارزه با داعش در خلال مذاکرات هسته‌ای ایران با غرب سخن گفته است که بخش‌هایی از آن را در ادامه می‌خوانید.
آقای رییس‌جمهوری قرار است دوباره به سازمان‌ملل برگردید، چه کارهایی می‌خواهید انجام دهید؟
بسم‌الله‌الرحمن‌الرحیم؛ با درود و سلام به همه بینندگان عزیز این برنامه و با سلام به همه مردم خوب آمریکا و به امید و آرزوی روابط بهتر همه جهان با یکدیگر. یک‌سال از آن زمان گذشته که من در سازمان‌ملل با جهانیان حرف زدم و گوشزد کردم که معضل بزرگ، خشونت و افراطی‌گری است و ما باید جهانی عاری از خشونت و افراطی‌گری داشته باشیم. فکر می‌کنم آنچه سال گذشته در سازمان‌ملل گفته شد، امروز با وضوح بیشتر، هم در منطقه ما و هم در سراسر جهان دیده می‌شود. من بسیار خوشحالم که در این یک‌سال گذشته، دولت جدید در ایران توانسته با کمک مردم آرامش را در کشور ایجاد کند. امروز در کشور من، مردم بیش از سال‌های پیش احساس آرامش می‌کنند، در همه زمینه‌ها ثبات را می‌بینند و به آینده امید بیشتری دارند.
جنابعالی به‌طور مکرر در مورد جامعه باز در ایران و همینطور منشور شهروندی صحبت کردید، ولی شما مخالفانی داشتید، آیا همچنان خوشبین هستید؟
امروز در جامعه ما هم نشاط بیشتری از لحاظ سیاسی وجود دارد، همه جناح‌های سیاسی فعال‌تر از گذشته در حال فعالیت هستند. دولت من به تعبیر خود من فراجناحی و فرا‌حزبی است. از همه احزاب و از همه جناح‌ها در این دولت حضور دارند. فضای امروز دانشگاه‌های ما از گذشته بهتر است.
همه سازمان‌های مردم‌نهاد در ایران فعالیت بسیار خوبی دارند و لایحه‌ای برای حقوق آنها در حال آماده‌شدن است که می‌خواهیم تقدیم مجلس کنیم. در مورد حقوق شهروندی، منشوری را تهیه کردیم و در منظر افکار عمومی و حقوقدانان قرار دادیم، نظرات بسیاری برای تکمیل آن منشور آمده و آنها را اصلاح کردیم و در آینده نزدیک آن منشور، منتشر خواهد شد و من اجرا و عمل به همه مواردی را که در منشور حقوق شهروندی آمده است دنبال خواهم کرد. امروز در انتقاد از دولت نه‌تنها کسی با مانعی مواجه نمی‌شود بلکه همه اعضای دولت، انتقاد‌کنندگان را تشویق می‌کنیم. حتی ما نسبت به بعضی از سخنانی که منصفانه هم نیست عکس‌العملی نشان نمی‌دهیم. از هیچ رسانه و سخنرانی شکایت نکردیم و کاملا افتخار می‌کنیم که در کشور ما همه نظرات خودشان را آزادانه بیان می‌کنند. در این دولت انجمن‌های تخصصی بسیار فعال شده‌اند و تقریبا هر کار مهمی که می‌خواهیم انجام دهیم قبلا با انجمن‌های تخصصی مشورت می‌شود و حتی با افرادی که مسوولیت را می‌خواهند برعهده بگیرند مشورت می‌کنیم. بخش خصوصی در ایران بسیار فعال‌تر از گذشته است، بنابراین شرایط اجتماعی که من می‌بینم بهتر از آن‌چیزی است که من یک‌سال پیش فکر می‌کردم. البته به این معنا نیست که ما به پایان راه رسیده‌ایم. ما راه طولانی‌تری در پیش داریم و در سه‌سال باقیمانده با حمایت مردم و با حمایت همه نخبگان و فرهیختگان جامعه این راه را ادامه می‌دهیم.
سال قبل از شما پرسیدم که امکان دارد با آقای اوباما ملاقات داشته باشید، شما گفتید در سیاست همه چیز امکان دارد که بعد از آن، مکالمه تلفنی صورت گرفت. الان دوباره از شما می‌پرسم، الان که در آستانه سفر دوم قرار دارید، آیا شما مخالف ملاقات با آقای اوباما هستید؟
فعلا در برنامه من چیزی به‌عنوان ملاقات با رییس‌جمهوری اوباما وجود ندارد. بله در دنیای سیاست همه چیز امکان‌پذیر است، اما در عین حال موضوع آمریکا یک موضوع خاصی است، شرایط خاصی دارد. شما می‌دانید بین ایران و آمریکا سالیان دراز تخاصم و تنش وجود داشته است. اراده دولت من بر این است که سطح تخاصم و تنش را پایین بیاوریم و شرایط را برای اینکه دو ملت بتوانند به هم نزدیک‌تر شوند، فراهم کنیم. به اعتقاد من ملت ایران یک ملت بسیار بزرگ و با سابقه تمدن بسیار عظیم است و امروز مردم آمریکا هم مردمی فعال در صحنه علمی، فرهنگی و اقتصادی هستند. رابطه نزدیک این دو ملت می‌تواند خیلی از مشکلات را حل کند. رابطه نزدیک‌تر می‌تواند راه‌های جدیدی را پیش روی سیاستمداران آمریکا بگذارد، به هر حال باید بیشتر به آینده نگاه کنیم.
آیا می‌توانید پیش‌بینی کنید از رییس‌جمهوری آمریکا برای سفر به ایران دعوت شود؟
به هر حال این عدم رابطه و شرایط ایران و آمریکا که تا قیامت نخواهد بود. زمانی، در یک سالی، به هر حال این دولت یا دولت بعدی، در یک دولتی و در شرایط مناسبی، مساله ایران و آمریکا حل خواهد شد. این بدان معنا نیست که 100 سال دیگر هم همینطور باشد. آنچه مهم است، این است که ما باید به فکر منافع مردم خود و منافع جهان باشیم. آمریکا هم باید به فکر منافع خود و جهان باشد. معتقدم بسیاری از واقعیت‌های ایران در رسانه‌ها دگرگونه برای مردم آمریکا تشریح شده، لذا وظیفه شما در رسانه‌ها این است که واقعیت‌های ایران را به مردم آمریکا معرفی کنید. شما قاعدتا در ایران بودید و هستید، آنچه در ایران می‌بینید و هر چه واقعیت است را من دلم می‌خواهد برای مردم آمریکا بازگو شود. بنابراین در شرایطی که منافع ایران بر این قرار بگیرد که شرایط روابط با آمریکا عوض شود، آن روز هر دولتی در ایران سرکار باشد قاعدتا بر مبنای منافع خود تصمیم می‌گیرد. در طول یک‌سال گذشته برخی از رفتارها را از مقامات آمریکایی مشاهده کردم که می‌توانست رفتار بهتری باشد و شرایط بهتری را به وجود بیاورد. نکته مهم این است که ما نباید شرایط گذشته را به‌عنوان تنها مسیر برای آینده مدنظر قرار دهیم، ما باید منافع دو ملت و منافع همه جهان را به‌عنوان راه پیش‌رو مدنظر قرار دهیم. آنچه می‌خواهم به مردم آمریکا بگویم این است که ما باید بیشتر به فکر مسایل مهم و منافع ملت‌های جهان باشیم و به‌گونه‌ای باید حرکت کنیم که کوتاه‌ترین راه، پرمنفعت‌ترین راه و کم هزینه‌ترین راه را انتخاب کنیم.
آمریکا گفته است برای مذاکرات هسته‌ای شانس 50 -50 وجود دارد، فکر می‌کنید موانع اصلی چه باشد؟
از طرف ایران این تصمیم جدی است که ما مذاکرات را ادامه دهیم و این اراده قاطع در طرف ایران وجود دارد که مسایل هسته‌ای را با مذاکره به حل و فصل نهایی برسانیم. ما راهی جز مذاکره نمی‌دانیم و نمی‌بینیم. برخلاف بعضی‌ها که می‌گویند روی میز ما خیلی چیزها قرار دارد و خیلی شلوغ است میز ما شلوغ نیست و روی میز ما فقط صفحه‌های منطق، مذاکره، استدلال و تعامل وجود دارد. معتقدیم در مساله هسته‌ای راه روشن است به همان دلیل که با مذاکره تا به حال توانستیم قدم‌هایی را به پیش برداریم. به‌هرحال توافق روی اقدام عمل مشترک در ژنو به این معنا بود که مذاکره جواب می‌دهد و به این معنا بود که مذاکره راه‌حل درست و صحیحی است. ما همچنان معتقدیم با مذاکره مسایل حل و فصل خواهد شد. ممکن است نسبت به زمان آن بحث باشد که امروز یا فردا باشد، اما در اینکه مساله هسته‌ای تنها راه‌حل آن مذاکره است و با مذاکره به حل و فصل نهایی خواهد رسید، هیچ تردیدی نداریم. بحث این است که در چه زمانی ما به توافق نهایی خواهیم رسید؟
آمریکا گفته که در حاشیه مذاکرات هسته‌ای درخصوص داعش با ایران صحبت کرده، آیا این امکان وجود دارد، آمریکا دوباره بتواند در این مورد با ایران صحبت کند؟
ممکن است. مذاکرات اصلی ما با آمریکا یا با هریک از کشورهای 1+5 برای موضوع هسته‌ای است، اما در حاشیه آن ممکن است هر گفت‌وگویی انجام شود. اما ما نسبت به مبارزه با تروریسم نه نیازی می‌بینیم با قدرتی مثل آمریکا مذاکره کنیم و نه نیازی می‌بینیم با آنها همکاری داشته باشیم و فعالیت ما در این عرصه، در چارچوب خواست مردم و دولت عراق خواهد بود.
بنابراین شما تایید می‌کنید که این مکالمات در حاشیه مذاکرات هسته‌ای انجام شده است؟
بله، انجام شده و باز هم ممکن است انجام شود، چیز تعجب‌آوری نیست. به هر حال آمریکایی‌ها همانطور که رهبرمعظم‌انقلاب اشاره کردند در همان آغاز سقوط موصل خواسته بودند که ما با هم در مورد آینده عراق و مشکلات عراق مذاکره کنیم و در حاشیه 1+5 و مذاکرات هسته‌ای هم اینگونه مسایل مطرح بوده است.
آقای اوباما گفته می‌خواهد داعش را نابود کند، واکنش شما نسبت به این کار اوباما چیست؟
آمریکایی‌ها و دیگران سالیان دراز است که ادعا می‌کنند می‌خواهند با تروریسم مبارزه کنند اما مهم این است که ببینیم چرا تاکنون ناموفق بوده‌اند؟ اگر می‌خواهیم با تروریسم مبارزه کنیم باید به ریشه‌های مساله بپردازیم، اگر در منطقه ما مشکلی وجود دارد مردم و دولت‌های منطقه خیلی بیشتر از دیگران مشکل را حس می‌کنند و ریشه‌های آن را می‌بینند، تا دیگرانی که هزارها کیلومتر با این منطقه فاصله دارند؛ تجربه سالیان دراز نشان داده که در مبارزه با تروریسم موفقیتی نداشته‌اند.
فرمودید که تروریسم را نمی‌شود کاملا ریشه‌کن کرد، خوب پس به نظر شما به‌غیراز این استراتژی چه کار دیگری می‌شود انجام داد؟
برای مبارزه با تروریسم باید اول، فضایی که آنها زیست می‌کنند، نا امن شود. باید به مردمی کمک کنیم که آن مردم مورد هجمه و فشار تروریسم قرار گرفته‌اند. از ارتفاع 10هزارپایی و 15هزارپایی با هواپیمای با خلبان یا بدون خلبان هدفی را درست یا نادرست بمباران‌کردن، راه‌حل درستی نیست. در افغانستان و پاکستان و مناطق دیگر دیدیم این بمباران‌ها مشکلی را نتوانست حل کند. ممکن است جایی و در شرایطی نیاز به بمباران داشته باشد، اما این مساله باید با اجازه مردم و دولت آن کشور انجام شود، بدون هماهنگی با دولت و رضایت مردم آن کشور، به آن تجاوز می‌گویند.
ایران از همان ابتدا با داعش جنگیده و گفته می‌شود که مشاورانی نظامی در عراق دارد، آیا ایران اعتقاد دارد که مردم و ارتش عراق می‌توانند مشکل خودشان را حل کنند؟
مگر در ماه‌های گذشته مردم عراق نبودند که از بغداد دفاع کردند، مگر مردم عراق نبودند که آمرلی را آزاد کردند و مردم عراق نبودند که اربیل را آزاد کردند، مگر آنها نبودند که در بسیاری از شهرها داعش را بیرون راندند، آمریکایی‌ها که فقط تماشا می‌کردند. آمریکایی‌ها بعد از اینکه یک تبعه آنان سر بریده شد، تازه به فکر افتادند که باید با تروریسم بجنگند.
قبلا گفتید که راه‌حل مقابله با داعش این است که دنیای خارج بیاید و از دولت‌های عراق و سوریه حمایت کند؛ آیا جنابعالی پیشنهاد می‌کنید که آمریکا از آقای اسد حمایت کند تا از شر داعش خلاص شود؟
حالا فعلا ما در عراق مساله را حل کنیم تا به سوریه برسیم. در سوریه که تابه‌حال کشورهای غربی از تروریست‌ها حمایت کرده‌اند. در سوریه بحث این نیست که چه کسی به اسد احترام بگذارد یا نگذارد، بحث این است که چرا در این سه‌سال کسانی بودند که به تروریست‌ها کمک کردند و چه کسانی بودند در سوریه خانه‌های مردم را ویران کردند، آیا گروه‌های تروریستی‌ای که امروز در عراق هستند، دیروز در سوریه جنایت نمی‌کردند؟ مگر جنایت در این زمین یا آن زمین فرق می‌کند. تروریسم، تروریسم است و ترور چه در عراق انجام گیرد و چه در اروپا و آمریکا، محکوم است. ما به‌عنوان مردم متمدن ایران دربرابر خواست هر ملتی که از ما بخواهد علیه تروریسم اقدامی انجام دهیم ما برای کمک به آن مردم اقدام لازم را انجام خواهیم داد.
نظرتان درباره دعوت‌نشدن به ائتلاف ضدتروریسم چیست؟
آنها که تاکنون ائتلاف‌های متعدد را تشکیل داده‌اند و بعد از مدتی ناچار شدند از منطقه خارج شوند بدون اینکه نتیجه کار آنها را ما مشاهده کنیم و ببینیم. ما نیازی نداریم کسی ما را دعوت کند، ما در برابر تروریسم به وظیفه انسانی خود عمل می‌کنیم. نسبت به همسایگان خود احساس مسوولیت می‌کنیم. دولت ایران یک‌دولت مسوول است و نسبت به مردم منطقه احساس مسوولیت و احترام می‌کند. این ائتلاف کمی مضحک است چون در داخل این ائتلاف کسانی هستند که این گروه‌های تروریستی را به وجود آوردند، در داخل این ائتلاف کشورهایی هستند که پول اینها را تامین می‌کردند و هنوز هم به این روند ادامه می‌دهند. ما تردید و شک فراوانی نسبت به نیت آنها داریم اما ما در کنار ملت عراق، سوریه، فلسطین، لبنان و افغانستان برای مبارزه با تروریسم خواهیم بود.
آیا تردید دارید که این ائتلاف می‌تواند یک قدرت مناسب در مبارزه با داعش باشد؟
چه کسانی پول آنها را داده‌اند؟ اینکه واضح و روشن است. سلاح آنها مال کجاست؟ افراد تروریستی که از همه کشورهای دنیا آمده‌اند از چه راهی وارد شده‌اند و در کدام کشور آموزش دیده‌اند؟ فکر نمی‌کنم به‌دست‌آوردن این اطلاعات کاملا آشکار خیلی مشکل باشد و نیاز به سرویس‌های اطلاعاتی ندارد در همه رسانه‌ها ماه‌ها و گاهی سال‌هاست که مطرح است و برخی رهبران کشورها نسبت به این تروریست‌ها به صراحت گفتند که چه دولت‌هایی اینها را تشکیل داده‌اند و چه کسانی اسلحه و پول اینها را تامین کرده‌اند.
منظورتان عربستان سعودی است؟
من اسم کشوری را نبردم، روشن است که چه کشورهایی هستند. به هر حال نیازی ندارد که من درباره سوابق کشورها و اقدامات کشورها در اینجا صحبت کنم. معلوم است چه کسانی کمک کرده‌اند و چه کسانی پول داده‌اند.
فکر می‌کنید مبارزه با تروریسم بدون حضور ایران نتیجه نخواهد داشت؟
من درباره این نکته بحث نمی‌کنم که با ایران یا بی‌ایران، ایران یک کشور مسوول است که سال‌هاست در حال مبارزه با تروریسم و کشوری است که درواقع از سال‌ها پیش قربانی تروریسم بوده، بنابراین مردم ایران و دولت ایران علیه تروریسم به وظیفه خود عمل می‌کنند. امروز هم شما می‌دانید ما هیچ‌وقت حمایت‌های خود را از مردم عراق یا دیگر ملت‌ها دریغ نکردیم، همین امروز هم به ملت عراق کمک می‌کنیم، منتها همه می‌دانند آن کسی که در عراق توانست در برابر داعش بایستد هواپیما و بمب نبود، فتوای یک مرجع بود.
فرمانده ارشد ایران در عراق مشاور نیروهای زمینی بوده، می‌توانید بگویید دقیقا نقش نظامی ایران در عراق علیه داعش چیست؟
هر کمکی که دولت عراق از ما بخواهد علیه تروریسم انجام می‌دهیم و آن را رسما اعلام کردیم. ممکن است فرماندهان نظامی ما هم رفت و آمد داشته باشند و مشورت دهند.
این به آن معناست که عراق اگر درخواست کند ایران نیروهای زمینی به آنجا می‌فرستد؟
ما نیروی زمینی در عراق نداریم. نیازی نداشت، نه ارتش عراق از ما درخواست کرد نه مردم عراق، نیروهای ما همیشه در نزدیکی مرزها آمادگی لازم را برای دفاع از کشورمان دارند، ضمن اینکه برخی از این اقدامات تروریستی به مرزهای ما نزدیک شده بود. فکر نمی‌کنم مردم عراق، دولت و ارتش عراق به ما نیاز داشته باشد و از ما درخواست نیروی زمینی کند. تاکنون چنین درخواستی مطرح نشده است.
و اگر اماکن مذهبی در معرض خطر قرار گیرند ایران آمادگی آن را دارد که از آنها دفاع کند؟
حالا هنوز که درخواست نکرده اگر درخواست کرد ما اعلام می‌کنیم. من در سخنرانی عمومی اعلام کردم که شهرهایی که عتبات مقدسه، یعنی شهرهای مذهبی همه شیعیان و مسلمانی جهان است و همچنین بغداد خط قرمز ماست.
این شامل نیروهای زمینی و چیزهای دیگر هم می‌شود؟
وقتی گفتیم خط قرمز، یعنی اینکه هرچه لازم باشد انجام می‌دهیم و از همه توانمان استفاده خواهیم کرد. وقتی گفتیم خط قرمز یعنی نخواهیم گذاشت بغداد به دست تروریست‌ها بیفتد یا شهرهای مقدسی مثل کربلا و نجف در اشغال تروریست‌ها قرار بگیرد و از هر امکانی استفاده خواهیم کرد.
اگر هواپیمای آمریکایی به پرواز در بیاید اگر شما با آنها هماهنگی نداشته باشید یا کسانی که در حقیقت با شما هستند، موضع شما چیست؟
اگر با هماهنگی ارتش عراق و دولت عراق انجام می‌دهد این هماهنگی کافی است و اگر هم بدون هماهنگی انجام دهد که از نظر ما محکوم است.
آیا در حال حاضر هماهنگی مستقیمی بین آمریکا و ایران در جنگ علیه داعش وجود دارد؟
فکر نمی‌کنم نیازی به این موضوع باشد.
اگر آمریکا سیاست‌هایش را تغییر دهد و تصمیم بگیرد که نیروی زمینی بفرستد آیا ایران از این کار حمایت می‌کند؟
قطعا حمایت نمی‌کنیم و این کار را کار ناصحیحی می‌دانیم، برای اینکه تجربه گذشته نشان داده که این نیروها کارایی لازم را ندارند، چون در عراق بودند اما هر روز در عراق انفجار بود.
------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------------
مقام آمریکایی:
«اوباما» آماده دیدار با روحانی در «نیویورک» است
ایرنا: یک‌مقام آمریکایی گفت: «باراک اوباما رییس‌جمهوری آمریکا آماده دیدار با حسن روحانی در حاشیه سفر وی به نیویورک برای شرکت در نشست مجمع عمومی است، هرچند برنامه از پیش تعیین‌شده‌ای برای چنین دیداری وجود ندارد.» این مقام آمریکایی در مورد دور جدید مذاکرات ایران و گروه 1+5 در نیویورک گفت: «دو طرف تعهد خود را برای دست‌یافتن به توافق جامع در مذاکرات هسته‌ای نشان داده‌اند و احتمال دست‌یافتن به پیشرفت وجود دارد.» به گزارش خبرگزاری آمریکایی بلومبرگ، این مقام آمریکایی حاضر در مذاکرات که خواست نامش فاش نشود، روز جمعه افزود: «مذاکرات اولیه در دو روز گذشته نشان داد طی هفته جاری و آتی شاهد روند امیدوارکننده‌ای خواهیم بود.»