رئیس جمهوری در رأس هیأت عالی رتبه سیاسی و اقتصادی و در پاسخ به دعوت رسمی رئیس جمهوری قزاقستان، روز دوشنبه به «آستانه» پایتخت این کشور سفر کرد تا پس از دیدار و گفتوگو با مقامات قزاق، به تاجیکستان سفر کند.
رئیس جمهوری در سفر به تاجیکستان نیز ضمن دیدار با مقامات این کشور، در چهاردهمین اجلاس سران کشورهای عضو سازمان شانگهای با عنوان «همکاری، همرشدی، هم شکوفایی» شرکت می‌کند. حجت‌الاسلام والمسلمین حسن روحانی که در بدو ورود به «آستانه» مورد استقبال رسمی «یرلان ادریس اف» وزیر امور خارجه قزاقستان قرار گرفت، گسترش روابط دو کشور را محور گفت‌‌‌و‌گو‌هایش در این سفر عنوان کرد و با اشاره به امکانات و توانمندی‌های دو کشور برای گسترش همکاری‌ها ابراز امیدواری کرد که این سفر سرآغاز خوبی برای توسعه روابط همه جانبه دو کشور باشد. روحانی روز گذشته نیز در «آکوردا» کاخ ریاست جمهوری قزاقستان مورد استقبال رسمی «نورسلطان نظربایف» رئیس جمهوری این کشور قرار گرفت و پس از آن دو رئیس جمهوری به صورت خصوصی درباره راه‌های ارتقای روابط دو جانبه، مسائل فیمابین، منطقه‌ای و بین‌المللی با یکدیگر گفتوگو کردند و پس از آن چند سند همکاری از سوی مقامات دو کشور امضا شد.
گسترش همکاری‌های تهران – آستانه در همه زمینه‌ها
پس از مذاکرات خصوصی، مذاکرات هیأت‌های عالی رتبه ایران و قزاقستان برگزار شد که در آن رؤسای جمهوری دو کشور بر گسترش همه جانبه روابط تهران – آستانه تأکید کردند. روحانی در این نشست ابتدا از استقبال گرم دولت قزاقستان از هیأت ایرانی قدردانی کرد و گفت: حضور هیأت بلندپایه اقتصادی و نیز جمعی از کارآفرینان بخش خصوصی ایران در این سفر نشان‌دهنده اراده مصمم ایران برای توسعه روابط تهران – آستانه است. وی با بیان اینکه نتیجه مذاکرات موفق و سازنده وزرا با همتایان خود نشان می‌دهد که دو طرف از اراده لازم برای توسعه همکاری‌ها در بخش‌های مختلف برخوردارند، ادامه داد: در زمینه کشاورزی، معدن، صنعت و انرژی و حمل و نقل، پولی و بانکی، سرمایه‌گذاری مشترک و خدمات فنی و مهندسی، مصمم به توسعه روابط دوجانبه هستیم.
رئیس جمهوری با اشاره به مراحل پایانی تکمیل راه‌آهن قزاقستان از طریق ترکمنستان به ایران، خاطرنشان کرد که به این ترتیب قزاقستان می‌تواند از طریق ایران به خلیج فارس و ایران نیز متقابلاً از طریق خط ریلی به چین و روسیه مرتبط شود. وی در زمینه کریدور جنوب به شمال و تفاهماتی که بین ایران، ترکمنستان، ازبکستان و عمان وجود دارد، گفت: پیوستن قزاقستان به این جمع می‌تواند این کریدور را فعال‌تر کند.روحانی ضمن تأکید برآمادگی ایران برای گسترش همکاری‌های دو کشور در عرصه انرژی بویژه نفت و گاز، به ضرورت همکاری‌های مشترک در زمینه مبارزه با تروریسم اشاره و اظهار کرد: همکاری مشترک کشورهای منطقه و از جمله ایران و قزاقستان در مبارزه با خشونت و افراطی گری به عنوان یک نفع جمعی و مشترک، مد نظر ما است.
ایران شریک مطمئن قزاقستان
رئیس جمهوری قزاقستان نیز در این مذاکرات با ابراز خشنودی از حضور هیأت بلندپایه ایرانی در «آستانه» تأکید کرد قزاقستان، ایران را به عنوان شریک مطمئن خود در منطقه و دریای خزر می‌شناسد.
«نور سلطان نظربایف» با ابراز ناخرسندی از حجم مبادلات کنونی دو کشور گفت: ما باید همه تلاش خود را برای گسترش این همکاری‌ها و افزایش حجم مبادلات تجاری انجام دهیم. وی با بیان اینکه در مذاکرات خصوصی راجع به مسائل مهمی بویژه در زمینه همکاری‌های مشترک دو کشور گفتوگو و وزارتخانه‌های مربوطه را مأمور پیگیری توافقات کردیم، پیشنهاد داد برای گسترش هر چه بیشتر روابط دو کشور، شورای مشترک همکاری‌های تجاری توسط اتاق‌های بازرگانی ایران و قزاقستان تشکیل شود. نظربایف همچنین با اشاره به مراحل پایانی خط راه‌آهن قزاقستان – ترکمنستان – ایران، گفت کشورش علاقه‌مند است در بنادر جنوبی ایران، مرکز فعال تجاری ایجاد کند.
افزایش حجم مبادلات ایران و قزاقستان
پس از پایان مذاکرات هیأت‌های عالی رتبه دو کشور، رؤسای جمهوری ایران و قزاقستان با حضور در جمع خبرنگاران به سؤالات آنان پاسخ دادند. دو رئیس جمهوری اعلام کردند مصمم‌اند حجم مبادلات اقتصادی دو کشور را به ۵ برابر میزان کنونی افزایش دهند. اجرای سرمایه‌گذاری‌های مشترک، گسترش همکاری‌ها در عرصه‌های کشاورزی، انرژی، معدن و گردشگری می‌تواند حجم مبادلات دو کشور را تا ۵ برابر افزایش دهند.
روحانی با اشاره به اینکه طی یک‌سال گذشته این چهارمین دیدار رؤسای جمهوری دو کشور است، درباره جزئیات مذاکرات گفت: در این دیدار، درباره راه‌های توسعه همکاری‌های اقتصادی، کشاورزی، معادن و صنایع و سرمایه‌گذاری بازرگانان ایران در قزاقستان و متقابلاً سرمایه‌گذاری بازرگانان قزاقستانی در ایران، روابط پولی و بانکی و آینده اتحادیه گمرکی با ایران، بحث شد.
روحانی با بیان اینکه ما خواهان گسترش همکاری‌های دو کشور در عرصه دانشگاهی و توریسم و گردشگری هستیم، اضافه کرد: با توجه به اینکه ایران و قزاقستان دارای منابع نفتی هستند، همکاری‌های علمی و فنی و سرمایه‌گذاری در این زمینه مورد بحث قرار گرفت. وی با اشاره به مسائل منطقه‌ای گفت: منطقه ما دارای معضلات فراوانی از افغانستان تا فلسطین است که حل و فصل آن و رسیدن به ثبات پایدار، همکاری نزدیک ایران و قزاقستان را در این عرصه‌ها ضروری می‌سازد.
وی با اشاره به مذاکرات ایران با 1+5، تصریح کرد که در این دیدار درباره مذاکرات و انتظارات ایران از این مذاکرات گفتوگو کردیم. قزاقستان به عنوان کشور دوست و برادر، پیوسته از ایران حمایت کرده است.
رئیس جمهوری قزاقستان نیز با تأکید بر اینکه هر دو کشور مصمم هستند حجم مبادلات تجاری دوجانبه را ۵ برابر کنند، افزود: در کنار آن آغاز به کار خط آهن قزاقستان – ترکمنستان که شمال را به خلیج فارس متصل می‌کند، می‌تواند منطقه را متحول سازد. وی به نزدیکی مواضع سیاسی دو کشور در مسائل منطقه‌ای و بین‌المللی پرداخت و افزود: قزاقستان در این دوره برای کرسی نماینده غیردائم شورای امنیت نامزد شده است و خواهان حمایت ایران از این نامزدی هستیم. وی درباره نقش قزاقستان در مذاکرات هسته‌ای ایران و گروه 1+5 هم خاطرنشان کرد: امیدواریم مذاکرات پیش رو هر چه زودتر به نتیجه برسد تا به این ترتیب ایران بویژه در زمینه نفت و گاز به جایگاه واقعی خود دست یابد. قزاقستان از هیچ حرکتی برای پیشبرد و نتیجه بخش بودن این مذاکرات دریغ نخواهد کرد.
اقتصاد ایران در کانون توجه
رئیس جمهوری همچنین در همایش تجاری ایران و قزاقستان اعلام کرد: اقتصاد ایران اینک در کانون توجه بین‌المللی قرار گرفته است و با موفقیت ممتاز خود در ثبات و امنیت منطقه و با تکیه بر سرمایه انسانی و زیرساخت‌های گسترده، یکی از امیدبخش‌ترین فضاهای سرمایه‌گذاری در دو دهه آینده را نوید می‌دهد. روحانی در این همایش که نورسلطان نظربایف همتای قزاقستانی وی نیز حضور داشت، گفت: تمایل شرکت‌های بزرگ بین‌المللی برای گشودن باب مراوده با شرکت‌های ایرانی در حوزه‌های مختلف بخوبی مؤید این مطلب است. رئیس جمهوری اظهار داشت: تقویت همکاری‌ها و تعامل با کشورهای منطقه از اولویت‌های خاص دولت جمهوری اسلامی ایران است و در این راستا توسعه مناسبات دوستانه با قزاقستان جایگاه خاصی دارد.به گفته وی، ایران و قزاقستان علاوه بر همکاری‌های دوجانبه، ظرفیت‌های قابل توجهی برای همکاری در قالب ساختارهای منطقه‌ای از جمله اکو، سازمان همکاری اسلامی و سیکا دارند.
رئیس جمهوری تصریح کرد: توسعه همکاری مشترک در این چارچوب علاوه بر مزیت‌های اقتصادی و تجاری، می‌تواند در شرایطی که بی‌ثباتی و ناامنی کل منطقه را تهدید می‌کند، موجب افزایش ضریب امنیتی برای تمامی کشورهای منطقه شود.
رئیس جمهوری گفت: برنامه‌های توسعه‌ای جمهوری اسلامی ایران در قالب افق ۱۴۰۴ در کنار برنامه‌های توسعه‌ای جمهوری قزاقستان با نگاه بلندمدت ۲۰۵۰ نشان از عزم و اراده دو کشور برای پیشبرد اهداف عالیه مدون دارد. وی تأکیدکرد: توسعه سرمایه گذاری، اجرای طرح‌های مشترک در حوزه‌های زیربنایی، عمرانی، خدمات فنی و مهندسی، صنعتی و معدنی، حمل و نقل، ترانزیت، سواپ نفت و گاز، مخابرات، گردشگری و سایر حوزه‌ها می‌تواند به عنوان بخش مهمی از استراتژی‌های توسعه دوجانبه مدنظر قرار گیرد.
دکتر روحانی با اشاره به دعوت رئیس جمهوری قزاقستان از وی برای شرکت در نمایشگاه اکسپو ۲۰۱۷ گفت: امروزه حفظ منابع طبیعی، انرژی برای نسل آینده، چالش‌های زیست محیطی و بهره‌مندی از انرژی‌های نو، سبز و تجدید پذیر از مهمترین موضوعات پیش رو است که در ایران نیز مورد توجه خاص است.زمینه همکاری مشترک در این بخش مهیا است.
زمان احیای تمدن اسلامی
رئیس جمهوری روز گذشته در جمع دانشگاهیان قزاقستانی در دانشگاه نظربایف شهر آستانه نیز با تأکید بر اینکه اکنون زمان احیای تمدن اسلامی با رشد تفکر علمی و عقلی فرا رسیده، تصریح کرد: اسلام همواره مروج همزیستی علم و دین و ادیان بوده است.
حجت‌الاسلام حسن روحانی با اشاره به اینکه همزیستی ادیان مختلف در سرزمین‌های اسلامی بی‌نظیر است، گفت: تمدن اسلامی یک تمدن تکفیری و فرقه‌ای نیست بلکه یک تمدن علمی و فرهنگی است. رئیس جمهوری اظهارداشت: باید سفر علمی را جایگزین سفرهای ماجراجویان به نقطه خشونت خیز منطقه کرد و باید نه تنها با جهان آشتی کرد بلکه جهان را آشتی داد. روحانی با بیان اینکه پیمان شانگهای دوباره ما را در نقطه اتصال شرق و غرب عالم نشانده است، گفت: علم، شرق و غرب ندارد. ما می‌توانیم نه تنها انرژی‌های مادی مانند نفت، گاز، برق و آب را منتقل کنیم بلکه می‌توانیم علم و فلسفه و فرهنگ و هنر را از شرق به غرب و غرب به شرق منتقل کنیم.
رئیس جمهوری گفت: ما پل جهانیم ما فرزندان فارابی، خوارزمی و رودکی و فردوسی هستیم و می‌توانیم با احیای علم و عقل، ریشه‌های خشونت و افراطی گری را بخشکانیم.