این خودروها که قیمت کمی هم ندارند با شرایط خاص به فروش میرسند تا انگیزهای برای مشتریانی باشد که نتوانستند با تسهیلات خودرو داخلی خریداری کنند. خودروهای وارداتی چین که بعضاً در زمره خودروهای بیکیفیت قرار گرفتند این روزهای مشتریان زیادی دارند. اما تنها صفر کیلومتر این ماشینها خریدار دارد و کارکرده آنها ضمن افت قیمتی شدید به سختی به فروش میرسد. خودروهایی که خدمات پس از فروش آن ضعیف است و مردم برای گرفتن خدمات دوران گارانتی باید مدتها صبر کنند. چه بسا در این دوران اعلام شود که قطعه مورد نظر یافت نمیشود.
با این اوصاف مردم نگاه مثبتی به خودروهای چینی ندارند. خودروهایی که با کیلومتر شمار پایین برای صاحب خود دردسرساز میشود و البته فروش آن خودرو هم کارساز نیست چرا که مشتری برای خودروهای چینی کارکرده وجود ندارد. این روزها تنوع خودروهای کارکرده چینی در بازار به گونهای شده است که همچون قارچ در نقاط مختلف کشور میرویند اما این رویش تنها در فروش خودرو است و نه خدمات پس از فروش. حال یکی از خودروسازان وطنی این روزها به سراغ خودروهای چینی رفته است و قرار شده این خودروها به فروش برساند. خودروساز داخلی برای آنکه بتواند مشتریان زیادی را جلب کند حدود 25 میلیون تومان از قیمت خودرو را تسهیلات میدهد و شاید همین موضوع برگ برنده فروش خودروهای چینی شده است. اما سؤال این است که در کشورمان مجموعههای متعددی بودند که خودرو چینی وارد میکردند حال چه الزامی وجود داشت که یکی از خودروسازان بزرگ داخلی به این سمت برود. البته برخی از نمایندگان مجلس در گفتوگو با ایران اظهار داشتند که مجلس موضوع واردات خوردوهای چینی توسط خودروسازان داخلی را بررسی خواهد کرد.
تصمیم گیری های اشتباه در صنعت خودرو
دکتر فضلالله جمالو استاد دانشگاه درباره حضور خودروهای چینی در خودروسازیها به خبرنگار ایران گفت: چند عامل باعث شده است که خودروهای چینی بتوانند در خودروسازی ایران ورود پیدا کنند لذا اگر عوامل تأثیرگذار حل نشود صنعت خودرو با شرایط خوبی روبهرو نخواهد شد. وی افزود: برخی از مدیران خودروسازی برای آنکه میزان فروش محصولات خود را افزایش دهند به سراغ خودروهای چینی میروند. چنین روشی شاید در کوتاه مدت اثرگذار باشد، اما طولانی مدت به صنعت خودرو لطمه وارد میکند و از سویی ما را به یک مصرفکننده صرف تبدیل میکند. جمالو ادامه داد: مذاکره با برندهای خوب و بنام خودرو بسیار سخت است لذا مدیران حرفهای و آزموده میتوانند وارد فضای گفتوگوهای تخصصی شوند. از اینرو برای پیشرفت در این حوزه نیازمند مدیرانی دلسوز و فعال هستیم. وی گفت: یکی از بزرگترین اشتباه مادر صنعت خودرو در ایران خودرو دیزل صورت گرفت؛ چرا که آنها کامیونهای بیکیفیت چین را جایگزین برند بنز کردند. زمانی که قرارداد بنز منعقد شد در خصوص انتقال تکنولوژی توافقهای خوبی انجام شد لذا ایران خودرو دیزل میتوانست طبق آن قرارداد فعالیتهای خود را توسعه دهد، اما متأسفانه با تصمیمگیریهای اشتباه شاهد افتهای زیادی در این بخش بودیم. این استاد دانشگاه اذعان داشت: کسی که پست مدیریتی در صنعت خودرو دارد باید منافع ملی را به منافع فردی یا گروهی ترجیح دهد. ورود چینیها در صنعت خودرو باعث شد زوال تدریجی این صنعت آغاز شود. اگر این روند به سایر خودروسازان تسری پیدا کند، صنعت خودرو دیگر رشدی نخواهد کرد. وی تصریح کرد: اگر خودروسازان داخلی به دنبال خودروسازان چینی با کیفیت میرفتند باز هم این روند قابل قبول بود؛ چرا که آنها نیز به دنبال توسعه صنعتی هستند، اما متأسفانه خودروسازان به سراغ شرکتهای ضعیف چین میروند. شرکتهایی که در چین نیز جایگاهی ندارند.جمالو با بیان اینکه خودروسازان شرایط موجود و تحریمها را مانع از گسترش همکاریها با سایر برندها میدانند تصریح کرد: این جمله را باور ندارم. زمانی که ایران با رنو در حال عقد قرارداد بود تحریمها نیز وجود داشت. در آن وقت نیز هیچ کشوری حاضر به همکاری با ایران نبود، اما تیم مذاکرهکننده توانست رنو را متقاعد کند و بیش از 59 درصد داخلیسازی در محصول تندر90 اتفاق افتاد. وی افزود: در بدترین شرایط میتوان به مذاکره با کشورهای صاحب تکنولوژی صنعت خودرو نشست و حتی درباره انتقال تکنولوژی صحبت کرد.
نباید در فعالیت اقتصادی بنگاه ها دخالت کرد
سعید لیلاز صاحبنظر اقتصادی نیز در این باره به خبرنگار ایران گفت: هیچ مجموعهای حق دخالت در فعالیت شرکتها را ندارد. فضای اقتصادی در کشور باید به گونهای باشد که تمام بنگاههای اقتصادی بتوانند رقابت کنند. وی با بیان اینکه مردم حق انتخاب دارند افزود: در شرایطی که بازار رقابتی باشد مردم میتوانند با توجه به کیفیت و قیمت خودرو خریداری کنند لذا از یک خودروسازی بابت وارد کردن یک خودرو نمیتوان انتقاد کرد. لیلاز اذعان داشت: فضای رقابتی اگر به درستی شکل بگیرد شاهد هیچ رانتی در صنعت خودرو نخواهیم بود.
خودروسازان داخلی برتوان خود تکیه کنند نه چینی ها
محمد سلیمانی عضو کمیسیون صنایع مجلس در این باره به خبرنگار ایران گفت: خودروسازان باید به این نکته توجه کنند که هر گونه بیتدبیری صنعت خودرو را با مشکل مواجه میکند لذا در شرایطی که رشد کیفیت و افت قیمت خودرو مطرح میشود خودروسازان باید برنامهریزی جامع تری داشته باشند. وی افزود: واردات خودروهای چینی طی سالهای اخیر رشد قابل توجهی یافته و این مهم ممکن است به نفع مردم نباشد؛ چرا که کیفیت خودروهای چینی در سطح قابل قبولی نیست. لذا تولید یا مونتاژ خودروهای چینی توسط خودروسازان وطنی این صنعت را با چالشهای جدیدی روبهرو خواهد کرد. سلیمانی به خودروسازان توصیه کرد که بر قابلیت و توانمندی صنایع داخلی تکیه کنند و اجازه واردات هر گونه خودرو داده نشود.
میلیاردها تومان هزینه کجا رفت؟
بهروز نعمتی عضو کمیسیون صنایع مجلس نیز درباره مونتاژ خودروهای چینی توسط خودروسازان داخلی به خبرنگار ایران گفت: صنعت خودرو گرفتار بحث مدیریتی شده است. وی گفت: ما صنعت خودروسازی را از تالبوت انگلیس و پژو فرانسه آغاز کردیم و اکنون چنین وضعی داریم حال اگر مبنا چین (مونتاژ کاری)قرار گیرد از صنعت خودرو چیزی باقی نخواهد ماند. چندی پیش برای حضور مدیران خودروسازی سایر کشورها در ایران میلیاردها تومان هزینه شد و صحبت از همکاریهای مشترک بود اما با گذشت چند ماه دیدیم که فقط با چین توافقهایی به دست آمده است. این نشان میدهد که مذاکرات نتیجه نداشته است. نعمتی خاطرنشان کرد: در کمیسیون صنایع مجلس قرار است موضوع مونتاژ کاری خودروهای چینی توسط یکی از خودروسازان مورد بررسی قرار گیرد و اینکه این مجموعه چرا واردکننده خودروهای چینی شده است.
کشورها روی خوش نشان نمی دهند
داوود میرخانی رشتی دبیر انجمن خودروسازان نیز به خبرنگار ایران گفت: با توجه به امکاناتی که خودروسازان دارند درباره انعقاد قرارداد با سایر برندها اقدام میکنند. زمانی که سایر کشورها روی خوش نشان نمیدهند خودروسازان چارهای جز انتخاب چین ندارند.وی تصریح کرد: خودروسازان چند سال است که دو تا سه مدل خودرو را تولید میکنند لذا برای تنوع محصولات خود به سراغ برندهای جدید رفتند. میرخانی رشتی افزود: ایران توان طراحی خودروهای جدید را دارد، اما این امر زمانی محقق میشود که خودروسازی از نظر مالی شرایط خوبی داشته باشد. طراحی داخلی یک خودرو حداقل هزار میلیارد تومان هزینه دارد و هر مجموعهای توان پرداخت چنین رقمی را ندارد.