نرخ ارز مبادله‌ای به نرخ بازار آزاد نزدیک‌تر شد

دلار بانکی رکورد 2600 تومان را زد

نرخ دلار در مرکز مبادلات ارزی از مرز 2 هزار و 600 تومان گذشت. این به معنای افزایش 122 تومانی قیمت دلار در مرکز مبادلات ارزی از 12 مرداد سال گذشته تا روز پیش است. روز 12 مرداد سال 92 که دولت یازدهم فعالیت خود را رسما آغاز کرد، قیمت دلار در مرکز مبادلات ارزی دو هزار و 478 تومان بود و دیروز این رقم به دوهزار و 600 تومان رسید. این به آن معناست که افزایش تدریجی و بسیار آرام نرخ ارز در این یک‌سال در دستور کار نهاد ملی و پولی کشور بوده است. اما نکته جالب این است که روند افزایشی نرخ دلار به‌قدری آرام و تدریجی بوده که چندان محسوس و ملموس نیست. به‌نحوی که گاهی قیمت دلار در این مرکز تنها دو تا سه‌تومان افزایش می‌یابد و بیشتر اینگونه به نظر می‌آید که دولت ثبات نرخ ارز و کاهش آن را مدنظر قرار داده است. اما کلیت آمار و بررسی سالانه یا چندماهه نرخ دلار بیانگر افزایش قیمت‌هاست. به‌نحوی که در 12 ماهه منتهی به مردادماه سال گذشته در هیچ ماهی نرخ دلار ثابت یا کاهشی نبوده و تنها در آذر و دی‌ماه سال گذشته روند افزایشی نرخ دلار، کاهشی شده است. از مرداد ماه سال گذشته تا اسفندماه نرخ دلار در محدوده دوهزارو470 تا دوهزارو490 تومان در نوسان بوده است. اما با ورود به سال جدید، نرخ دلار در مرکز مبادلات ارزی جهشی 53 تومانی داشت و از دوهزارو491 تومان در 12اسفند 92 به دوهزارو544 تومان در 12 فروردین سال 93 رسید. یعنی دلار وارد قیمت دوهزارو500تومانی شد و اکنون در ماه چهارم سال 92، دلار رکورد دوهزارو600 تومانی را زده است و شاید همچنان این روند افزایشی را ادامه دهد. چون اگرچه در سال قبل چندماه نرخ دلار در مرکز مبادلات ارزی روند کاهشی داشته اما در سال جدید در هیچ ماهی نرخ دلار کمتر نشده و همواره قیمت‌ها بر مدار صعود بوده است؛ صعودی بسیار آرام اما پیوسته. به‌نحوی که تنها در فاصله پنج‌ماه گذشته نرخ دلار 56تومان افزایش یافته است. اما نکته این است که اصل اساسی همچنان رعایت شده، قیمت‌ها بسیار آرام افزایش می‌یابد و به همین دلیل است که حساسیت‌زا نیست. برخلاف نرخ دلار در بازار آزاد که در برخی از موارد افزایش و کاهش چندتومانی آن بسیار خبرساز است. 

پرکردن شکاف قیمتی ارز آزاد و مبادله‌ای

دولت مدت‌هاست که یکسان‌سازی نرخ ارز را در دستور کار خود قرار داده است. در اولین گام، ارز مرجع به موجب قانون بودجه سال92 از تیرماه سال گذشته از اقتصاد ایران خارج شد. حال دولت با دو نرخ ارز آزاد و مبادله‌ای مواجه است؛ دو نرخی که بر اساس قیمت ارز مبادله‌ای و ارز آزاد، روز گذشته حدود 530تومان با همدیگر اختلاف داشتند و دولت باید این اختلاف را از بین ببرد. نرخ ارز آزاد روندی نوسانی دارد و از هر پیامد سیاسی و اقتصادی‌ای تاثیر می‌پذیرد. در این دوسال دولت نتوانسته یا نخواسته این نرخ را دستوری کاهش دهد و قیمت دلار در پایه سه‌هزارو300 تا 310 تومان مدام در حال نوسان است. رییس کل بانک مرکزی نرخ سه‌هزارتومان را برای دلار آزاد نرخ موجهی دانست. اظهارنظری که دلالان بازار آزاد را مطمئن کرد نرخ دلار هرگز به زیر سه‌هزارتومان نمی‌رسد. چون به همان میزان که دلار‌ گران برای اقتصاد ضرر دارد دلار ارزان هم در شرایط فعلی مخاطره‌آمیز است. بر این اساس گویا دولت عزم کرده که نرخ ارز مبادله‌ای را به دلار آزاد برساند. این نرخ تا نرخی که سیف آن را مناسب دانسته، 400تومان فاصله دارد. دولت از ابتدای روی‌کارآمدن، 122تومان این اختلاف را کم کرده اما هنوز فاصله وجود دارد. 

نرخ مرکز مبادلات به ما «گرا» می‌دهد

اگرچه افزایش قیمت‌ها تدریجی است و گاهی در یک‌ماه قیمت‌ها تنها دو تا سه‌تومان افزایش می‌یابد اما مدار صعودی قیمت‌ها و سیاست کلی ارزی، از چشم هر که پوشیده بماند از چشم دلالان ارز مخفی نیست. به نحوی که یکی از دلالان بازار منوچهری در گفت‌وگو با «شرق» گفت: افزایش قیمت ارز دولتی بر قیمت ارز آزاد تاثیر مستقیم دارد. نگاه کنید دولت از روزی که روی کار آمده تا الان مدام نرخ ارز دولتی را افزایش داده. کاهش قیمت خیلی محسوس و کم است. گاهی هم قیمت‌ها پایین می‌رود اما در نهایت نمودار قیمتی را که بررسی کنید می‌بینید که نمودار افزایشی است. نرخ مرکز مبادلات ارزی به ما «گرا» می‌دهد که دولت چه زمانی مایل به افزایش قیمت‌ است و چه زمانی کاهش قیمت. گاهی هم قیمت‌ها ثابت است.