بازار محصولات کشاورزی از برنج تا روغن، چای، مرغ، گوشت، خرما و ... همه ساله در آستانه ماه رمضان داغ‌تر از هر ایام دیگری می‌شود اما امسال دولت تاکید داشته با سیاست‌های نظارتی‌اش اجازه افزایش قیمت مایحتاج سفره روزه‌داران را نمی‌دهد و وزارت کشاورزی موظف به تامین بازار این محصولات است.
امسال درحالی به استقبال ماه رمضان می‌رویم که از سویی وزارت جهاد کشاورزی با اجرای قانون تمرکز وظایف بازرگانی بخش کشاورزی متولی تامین کالاهای مورد نیاز تا تنظیم بازار آن‌هاست و از سوی دیگر دولت بارها اعلام کرده قصد افزایش قیمت محصولات کشاورزی مورد نیاز مردم را ندارد و با گران‌فروشان برخورد می‌کند اما باید دید این اقلام اساسی که مصرفشان در ماه رمضان بیشتر از ماه‌های دیگر می‌شود، می‌تواند قیمت ثابتی داشته باشد و مسئولان به عنوان ناظر و کنترل‌کننده اصلی بازار به وعده‌هایشان عمل می‌کنند.
گزارش میدانی از وضعیت بازار 21 قلم کالای خوراکی پرمصرف در ماه رمضان بدین شرح است:
برابری قیمت برنج نیم‌دانه هاشمی با برنج‌های خارجی جایزه‌دار!
برنج یکی مهمترین اقلام مصرفی مردم در سبد غذایی است که در ماه رمضان افزایش چشمگیری پیدا می‌کند و البته بازار ماه رمضان دو - سه سال اخیر با پایان موجودی برنج‌های ایرانی مواجه شده لذا زمینه برای تغییر قیمت این محصول بیشتر فراهم شده است و امسال در آستانه ماه رمضان طبق اعلام بانک مرکزی سه درصد افزایش یافته است.هم اکنون برنج خارجی درجه یک در برندهای مختلف از کیلویی 4600 تا 5000 تومان است در حالی که هر کیلوگرم برنج ایرانی از صدری آستانه، طارم و هاشمی از کیلویی 5500 تومان شروع می‌شود و به حدود 8000 هزار تومان می‌رسد و جالب‌تر اینکه قیمت برنج‌های خارجی با برندهای جایزه‌دار با قیمت 4500 تومانی برنج نیم‌دانه هاشمی برابری می‌کند و به گفته فروشندگان رغبت مردم برای خرید برنج نیم‌دانه ایرانی بیشتر از برنج خارجی است.
رقابت نابرابر چای خارجی با ایرانی
چای ایرانی برخلاف برنج در بازار داخلی جایگاه چندانی ندارد چرا که برای تامین نیاز داخلی به واردات بسیاری نیاز داریم و چایکاران و باغ‌های آن‌ها هم از بی‌مهری‌های گذشته مسئولان آسیب فراوانی دیده‌اند اما در آستانه ماه رمضان قیمت این محصول تقریبا ثابت مانده و هم اکنون قیمت هر کیلوگرم چای درجه یک ایرانی در بازار 15000 تا 18000 تومان و قیمت هر کیلوگرم چای خارجی از 26000 تا بیش از 30 هزار تومان است.
ادامه روند ثبات قیمت روغن
روغن نباتی و روغن مایع به صورت مستقیم و غیر مستقیم در سبدغذایی مردم تاثیر دارد چراکه در پخت و پزها مستقیم مصرف می‌شود و از سوی دیگر هم افزایش قیمتش در مصارف صنعتی نیز در صنایعی مانند شیرینی‌پزی‌ها در این ایام می‌تواند گرانی محصولات نهایی را رقم بزند.گرچه براساس آمارهای بانک مرکزی در هفته منتهی به 30 خرداد ماه قیمت روغن روند ثابتی داشته اما از ابتدای امسال به گفته صنایع روغن نباتی این محصول افزایش قیمت داشته؛ به‌گونه ای که قیمت هر لیتر روغن مایع 4000 تا 5500 تومان و قیمت هر کیلوگرم روغن جامد از 4500 تا 6000 تومان است.
مرغ و تخم‌مرغ ضرر در تولید و سود در توزیع
گوشت مرغ که تولیدکنندگانش همواره از پایین بودن قیمت فروش محصولشان گلایه دارند و معتقدند باید قیمتش در ماه رمضان کمتر از کیلویی 7500 تومان نباشد، هم اکنون در بازار مصرف کیلویی 6000 تا 6500 تومان عرضه می‌شود و به نظر می‌رسد شرکت پشتیبانی امور دام می‌خواهد هر کیلوگرم مرغ منجمد شده انبارهایش را در طرح ضیافت ماه رمضان کیلویی 5500 تومان عرضه کند.
البته محمد یوسفی، دبیر انجمن تولیدکنندگان مرغ گوشتی در این زمینه معتقد است: هزینه‌های تولید گوشت مرغ در حال حاضر به‌گونه‌ای است که اگر قیمت این محصول در بازار مصرف کمتر از 7500 تومان باشد، مرغداران متضرر می‌شوند و در این شرایط عرضه رایگان مرغ منجمد در بازار ماه رمضان بهتر از عرضه آن به قیمت کیلویی 5500 تومان است چراکه این گونه توزیع با این قیمت پایین برای مردم توقع بی‌مورد ایجاد می‌کند و بازار گوشت مرغ را بر هم می‌زند.
از سوی دیگر مرغدران مرغ تخم‌گذار هم که از روند فروش محصولشان ناراضی‌اند می‌گویند باید برای تعادل بیشتر در بازار به آن‌ها اجازه صادرات بیشتر داده شود چراکه هر شانه تخم‌مرغ در بازار با افزایش قیمت حدود شش درصدی در هفته گذشته از شانه‌ای 7000 تا 9000 تومان عرضه می‌شود و مشخص نیست در این میان چه کسانی از محصولی که کیلویی 3000 هزار تومان هم از مرغداران نمی‌خرند، سود می‌برند.
فاصله 25 هزار تومانی قیمت دام زنده با گوشت قرمز!
گوشت قرمز هم که به گفته کارشناسان طی سال‌های اخیر با افزایش چند برابری قیمتش به تدریج از سبد غذایی مردم حذف می‌شود چرا که بسیاری از مردم با توجه به این افزایش قیمت از تولید تا مصرف به جای گوشت قرمز از گوشت مرغ و تخم‌مرغ استفاده می‌کنند.نکته‌ای که در این میان همواره مورد سوال قرار می‌گیرد این است که چرا قیمت دام زنده سبک و سنگینی که به گفته مدیر عامل اتحادیه دامداران "10 هزار تا 11 هزار تومان است" و طی ماه‌های گذشته هم کاهش یافته است پس از کشتار و تا رسیدن به دست مصرف کنندگان به کیلویی 35 هزار تا 40 هزار تومان می‌رسد؟!
گرچه بر اساس گزارش بانک مرکزی قیمت گوشت قرمز گوسفند و گوساله طی هفته پایانی خرداد ماه از 0.5 تا 1.2 درصد کاهش یافته اما بازار این محصول پروتئینی همچنان برای مصرف کنندگان چندان مناسب نیست.
البته دولت امسال برای نمایشگاه‌های طرح ضیافت که امسال وزارت جهاد کشاورزی هم در آن مسئولیت پیدا کرده، درصدد است تا هر کیلوگرم گوشت گوسفند را 23 تا 30 هزار تومان و هرکیلو گرم گوشت گوساله را 19 هزار و 500 تا 27 هزار و 500 تومان عرضه کند.
اما وزارت جهاد کشاورزی که به گفته حسین مهدی‌دوست، معاون بازرگانی سازمان تعاون روستایی- قرار بود محصولات پروتئینی را به صورت مستقیم در 40 غرفه سازمان میادین میوه و تره‌بار عرضه کند و ستاد تنظیم بازار هم واگذاری این 40 غرفه را از سوی سازمان میادین میوه و تره‌بار مصوب کرده بود، نتوانسته تا کنون این طرح را اجرایی کند چرا که شهرداری تهران غرفه‌های خود را برخلاف قانون به مزایده گذاشته است.
خرما، محصولی که قیمتش از تولید تا مصرف 3 برابر می‌شود
خرما هم که طی سال‌های گذشته و امسال فصل برداشتش پس از ماه رمضان آغاز می‌شود به یکی از اقلام انباری تبدیل شده و این تفاوت فصل با ماه‌های قمری خود به معظلی بزرگ برای بازار این محصول تبدیل شده است چراکه به گفته علی‌اصغر موسوی، دبیرکل انجمن خرما انبارداران و واسطه‌ها سال گذشته هر کیلوگرم خرما را از نخل‌داران 2000 تا 3000 تومان خریداری کردند در حالی قیمت عمده‌فروشی آن در خیابان خیام به کیلویی 9000 هزار تومان در آستانه ماه رمضان رسیده است.
البته در این میان وزارت جهاد کشاورزی بیکار ننشست و از طریق سازمان تعاون روستایی به بازار خرما در راستای سامان‌دهی به آن ورود پیدا کرد، البته گویا این‌بار موفق شد تا 16 غرفه برای عرضه مستقیم حدود 15 هزار تن خرما خریداری شده از بوشهر را از سازمان میادین میوه و تره‌بار شهرداری تهران بگیرد.
قیمت قند ثابت ماند و شکر افزایش یافت
بازار قند و شکر به عنوان یکی دیگر از اقلام مصرفی در سبد خانوار که البته در ایام ماه رمضان مصرفشان بیشتر می‌شود هم با افزایش قیمت مواجه شد و علیرغم اینکه گزارش بانک مرکزی از قیمت این محصولات در هفته پایانی خرداد ماه نشان از افزایش 0.4 درصدی قیمت شکر و ثابت ماندن قیمت قند دارد اما قیمت این محصولات هم در بازار بهار 93 روند افزایشی داشته است؛ به گونه‌ای در حال حاضر قیمت هر کیلوگرم قند در بازار 2700 تا 3500 تومان و قیمت هر کیلوگرم شکر از 2200 تا حدود 3000 هزار تومان است.
قیمت زعفران در ماه رمضان ثابت می‌ماند
زعفران هم گرچه جزو اقلام اصلی مصرفی به شمار نمی‌رود که افزایش قیمت آن به چشم بیاید اما قیمت آن می‌تواند در میزان مصرف این محصول در سفره روزه‌داران تاثیر گذار باشد.البته به گفته فرشید منوچهری، دبیر شورای ملی زعفران در حال حاضر میانگین قیمت زعفران درجه یک در بازارهای جهانی کیلویی پنج میلیون و 500 هزار تومان است و متوسط قیمت آن در بازار داخلی حدود شش میلیون تومان است و از آنجاکه زعفران جزو کالاها و اجناس گران قیمت محسوب می‌شود بازار عرضه و تقاضا آن در ماه‌هایی مانند ماه رمضان تغییری نمی‌کند که باعث افزایش قیمت این محصول شود؛ بنابراین به نظر می‌رسد قیمت این محصول در ماه رمضان ثابت بماند.
حبوبات و نوسانات همیشگی قیمت در بازار
انواع حبوبات که به گفته مسئولان وزارت جهاد کشاورزی برای تامین نیاز داخلی آن چندان به وارداتش نیازی نداریم همواره با نوسانات بسیاری مواجه بوده است؛ به گونه‌ای در همین ایام در سال گذشته نیز دلاور حیدرپور، مدیرکل وقت دفتر نباتات علوفه‌ای وزارت جهادکشاورزی اعلام کرد:" قیمت انواع حبوبات به صورت تصنعی با نوسان مواجه شده است".
با وجود گزارش بانک مرکزی مبنی بر ثبات نسبی قیمت انواع حبوبات در هفته منتهی به 30 خرداد ماه به نظر می‌رسد نوسانات بازار حبوبات در سال جاری هم ادامه دارد به گونه‌ای که قیمت انوع حبوبات از لوبیا چیتی کیلویی 12 هزار تومان تا نخود کیلویی 5000 تومان متفاوت است.
البته بر اساس اطلاعیه‌های دولت در طرح ضیافت و نمایشگاه‌های عرضه مواد غذایی آن هر کیلوگرم حبوبات به صورت میانگین حدود 2500 تا 6000 تومان به دست مصرف‌کننده خواهد رسید.
در این میان وزارت جهاد کشاورزی به طور اخص و به عنوان متولی تولید تا تامین و تنظیم بازار محصولات کشاورزی (البته پس از ابلاغ و اجرای قانون تمرکز وظایف بخش کشاورزی در سال جاری) باید استراتژی‌ها و برنامه‌ریزی‌های خود را به گونه‌ای اجرا کند تا فرصت سودجویی را به عده‌ای خاص به ضرر مردم ندهد و دولت نیز به طور اعم و مجری قانون که همواره بر ثابت ماندن قیمت این اقلام مصرفی مردم در ماه رمضان تاکید دارد بهتر است ضمن هماهنگ‌سازی دستگاه‌های ذی‌نفع با وزارت جهاد کشاورزی از سیاستگذاری‌های انجام شده و اجرای هر چه بهتر آن مانند ترازو از تولیدکننده و مصرف کننده به طور متوزان حمایت کند تا مانند سال‌های گذشته یکی فدای دیگری نشود و سود عده‌ای به ضرر همه مردم نچربد.
قیمت 21 قلم کالای خوراکی پرمصرف در ماه رمضان در قالب جدول:
