فعالان بازار برای پایین نیامدن قیمت طلا و ارز تلاش می کنند

طی سال‌های اخیر به واسطه نوسان‌های شدید نرخ طلا، سکه و ارزهای خارجی مخاطبان سایت‌های اینترنتی اعلام‌کننده قیمت در این بازارها افزایش زیادی پیدا کردند و وضع به گونه‌ای شد که بیشتر مردم (به‌خصوص کسانی که دراین بازارها سرمایه‌گذاری کرده  بودند) نوسان‌های  قیمتی را دنبال می‌کردند تا براساس تغییرهای جدید نسبت به خرید یا فروش اقدام کنند و سوداگری خود در این بازار را پیگیر باشند.

بر همین اساس دی ماه 1391 بود که برای نخستین‌بار این نوع سایت‌ها که گاهی خود در بالا بردن قیمت‌ها نقش بازی می‌کردند و فعالیت‌های مشکوکی را سامان می‌دادند، از سوی نهادهای اطلاعاتی و نظارتی فیلتر شدند تا آبی برآتش سوداگران این عرصه بریزند و نقشه‌های بالا بردن قیمت را مهار کنند.  این رخ داد به تازگی نیز واقع شده و در روزهای اخیر شاهد اتفاقی مشابه بودیم و برخی  مراجعه‌کنندگان برای دریافت نرخ روزانه طلا و ارز به سایت‌های این چنینی این سوال برایشان پیش آمد که چه رخ داده و آیا دوباره همان ماجراست یا خیر؟

از چهارشنبه هفته گذشته بسیاری از سایت‌هایی که قیمت لحظه‌ای طلا و ارز را اعلام می‌کنند فیلتر شده‌اند اما اتفاق اخیر با ماجرای‌سال ۹۱ یک تفاوت اساسی داشت که تفاوت معناداری نیز بود. این بار مسدودی سایت‌ها به منبع مسدود‌کننده سایت‌ها مربوط می‌شود که موضوع را قابل تفسیر مي‌كند و نشان می‌دهد اقدام‌های دولت برای آرام كردن بازارحتی بر فعالان بازار هم اثر داشته و خود کنترلی را از بازار آغاز کرده و این بار نیازی به حضور مستقیم دولت نبوده است.

تلاش فعالان بازار برای جلوگیری از سقوط

درخصوص در دسترس نبودن سایت‌های قیمتی، محمد  کشتی‌آرای، رئیس اتحادیه طلا و جواهر کشور تاکید دارد که در روزهای گذشته سایت‌ها اقدام به خودفیلتری کرده‌اند و در این زمینه نهاد دیگری مسئول این اتفاق نیستند.

او این‌گونه توضیح می‌دهد که کاهش شدید قیمت‌ها در بازار ارز و طلا باعث شده تا فعالان این بازارها، که برخی سایت اینترنتی هم راه‌اندازی کرده‌اند از اعلام جزییات قیمتی خودداری کنند تا بدین ترتیب از کاهش بیشتر قیمت‌ها جلوگیری کنند. وی همچنین می‌افزاید: درشرایط فعلی در بازار ارز اکثر صرافی‌ها از درج قیمت روی تابلوهای خود خودداری می‌کنند. به گفته رئیس اتحادیه طلا و جواهر نرخ ارز و طلا درهفته‌های اخیر با کاهش محسوسی روبه‌رو بوده است.

تفاوت وضع بازار در روزهای اخیر

اما نکته جالب این اتفاق این است که اواخر‌سال ۹۱، به‌دلیل نوسانات شدید قیمتی که به صورت لحظه‌ای قیمت‌ها تغییر می‌کرد کمیته تعیین مصادیق مجرمانه(فیلترینگ) بود که با خواست نهادهای ناظر تصمیم گرفت با فیلترینگ موقتی این سایت‌ها مانع  آشفتگی بازار و  تلاطم بیشتر قیمت‌ها شود؛ حال آن‌که در آن زمان مسئولان دولتی اعلام لحظه‌ای نرخ طلا و ارز که روندی افزایشی داشت را یکی از دلایل اصلی رشد قیمت‌ها در بازار می‌دانستند و برهمین اساس برای مدتی تمام سایت‌های ارز و طلا از دسترس عموم خارج شدند.  ولی در فضایی که نوسانات نرخ ارز و همچنین طلا نسبت به گذشته محدودتر شده، خروج سایت‌های اعلام‌کننده قیمت علامت سوال در اذهان عمومی ایجاد کرده بود.

اما نکته‌ای که درخصوص آن صحبتی به میان نیامده است این است که مقایسه شرایط بازار در روزهای اخیر با‌سال ۹۱ در معنا هم متفاوت است. دوسال گذشته تغییرات قیمت‌ها به سمت بالا بود ولی هم‌اکنون قیمت‌ها رو به کاهش گذاشته است و این کاهش باعث نگرانی بسیاری از فعالان و واسطه‌ها شده است.  نکته‌ای که برخی از کارشناسان آن را دلیل اصلی مسدود شدن خود خواسته سایت‌های ارز و طلا می‌دانند. 

به اعتقاد صاحبنظران درکنار سایت‌های اینترنتی تابلوی صرافان نیز از قیمت‌ها خالی شده است و در شرایطی که قیمت‌ها به صورت روزانه افت می‌کند کسی حاضر به اعلام نرخ نیست. از سوی دیگر کارشناسان معتقدند که این اقدام توسط مسئولان سایت‌ها که عمدتا به صرافی‌ها منسوب هستند انجام شده تا بر قیمت‌ها در بازار تاثیر گذارند و سمت وسوی آن را بر اساس منافع خود هدایت کنند.  براین اساس چه فیلترینگ این سایت‌ها کار مسئولان این سایت‌ها باشد و چه نهاد دیگری این کار را انجام داده باشد، دردسترس نبودن آنها طی روزهای اخیر واقعیتی است که مسئولان ذیربط باید درباره آن هوشیار باشند ومانع سوءاستفاده از وضعیتی شوند که دولت با اقداماتش آن را سامان داده است. اقدام‌هایی اعم از ابطال مجوز صرافی‌هایی که از بانک مرکزی مجوز نداشتند و آرام سازی فضای تورمی اقتصاد ایران. چرا که همان‌طور که روز یکشنبه رئیس‌کل بانک مرکزی اعلام کرد مقرر است تا شیب کاهشی قیمت ارز دامنه دار باشد و بحث تک نرخی سازی ارز محقق شود. برهمین اساس رفتارها و کنش‌های بازاریانی که در این حوزه سرمایه‌های بزرگی نیز دارند باید مدنظر تصمیم‌سازان باشد تا مشکلی در آینده پدید نیاید.