شرق- تکراری شده است دیگر؛ شاید دو، سه دهه شنیدن نام یک پروژه عمرانی، وعدهها، حرفوحدیثها، حاشیهها، هزینهها و بازدیدهایش برای مردم تکراری شده است. سالیان درازی است که از «آزادراه تهران- شمال» گفته میشود؛ آزادراهی که حالا برای خیلیها دیگر پیر شده است. اما دیروز معاوناول رئیسجمهوری، وزیر راه و مهمترین پیمانکار این پروژه (رئیس بنیاد مستضعفان) با هم راهی قطعه یک آزادراه شدند.
قطعهای که جهانگیری با حدود یک سال دیرکرد، امیدواری داده است، تا پایان سال افتتاح شود. او پیشتر وعده داده بود: بهار ٩٦ قطعه یک افتتاح میشود و حالا تأخیر در تحویل قطعه یک آزادراه شمال را طبیعی میداند. ماجرا این است که تکراری باشد یا نه، این طرح سالهاست که وبال دولتهای ایران بوده و حالا باید به نتیجه برسد؛ هرقدر هم که خستهکننده باشد؛ اما اینبار بوی بهبود ز اوضاع آزادراه به مشام میرسد. شاید وعده اسحاق جهانگیری برای افتتاح قطعه نخست تا پایان سال برای بسیاری، اظهارنظری تکراری از سوی یک مقام دولتی باشد؛ اما واقعیت این است که گویا نرمنرمک، قطعه یک این پروژه آماده بهرهبرداری میشود. برای همین است که هیئت بلندپایه دولت ایران راهی آزادراه شده؛ بازدیدهای چندباره این مقامهای مسئول، بهتنهایی از جدیت دولت برای تمامکردن این داستان ٢٠، ٣٠ساله حکایت دارد.
قطعه ٢، سهساله تمام است
در این بازدید معاوناول رئیسجمهوری با بیان این که از قطعه یک آزادراه شمال در سال ١٣٩٦ بهرهبرداری میکنیم و تأخیر چند ماه در این پروژه عظیم مهندسی طبیعی است، گفت: قطعه ٢، سهساله ساخته میشود و قطعه ٣ را با فاینانس خارجی میسازیم. جهانگیری پس از صدور دستور ساخت قطعه ٢ گفت قطعه یک آزادراه تهران- شمال تونلهای بسیار بلندی دارد بهگونهای که طول یکی از این تونل به چهارهزارو ٩٠٠ متر میرسد. در مسیر، پلهای متعددی وجود دارد که سازه این پلها بسیار پیچیده است. این سازهها حتی در حد خاکریزی هم پیچیدگیهای فنی بسیار زیادی دارند. او با بیان اینکه در دو سال گذشته ساخت این آزادراه پیشرفت فیزیکی بسیار مطلوبی داشته است، گفت: قطعا قطعه یک آزادراه تهران-شمال امسال تکمیل میشود. این قطعه ٣٢ کیلومتر است و مسیر رفت به استان مازندران را کوتاه میکند.
دستور ساخت قطعه ٢
جهانگیری با حضور در انتهای قطعه یک آزادراه تهران- شمال، دستور شروع عملیات اجرائی قطعه ٢ را داد. به گفته او ساخت قطعه دوم هم به طول ٢٢ کیلومتر آغاز شده است. در این قطعه چهار پیمانکار ایرانی حضور خواهند داشت. مناقصات انتخاب این چهار پیمانکار برگزار شده است و کارگاهها تجهیز شدهاند. در قطعه ٢ تونلهای بسیار بلندی وجود دارد بهگونهای که طول تونل البرز به ششهزارو ٤٠٠ متر میرسد. جهانگیری از شروع ساخت مسیر رفت تونل البرز خبر داد و گفت: پیمانکار این پروژه مشخص شده است. قرار بر این است که قطعه دوم سهساله ساخته شود و قرارداد ٨٠٠ میلیارد تومانی با پیمانکاران منعقد شده است.
از بین قطعات آزادراه تهران- شمال فقط قطعه ٣ باقی مانده و قطعه ٤ هم زیر بار ترافیک رفته است. او درباره تعیینتکلیف قطعه سه آزادراه گفت: با سرمایهگذاران خارجی برای ساخت این قطعه در حال مذاکره هستیم و امسال قطعه سوم تعیینتکلیف میشود. جهانگیری با بیان اینکه پروژه آزادراه تهران-شمال یکی از افتخارات مهندسی ایران است، گفت: قطعه سه از راه فاینانس و منابع خارجی تأمین مالی میشود و امسال به این جمعبندی خواهیم رسید که پیمانکار خارجی را انتخاب کنیم و این قطعه هم تعیینتکلیف شود. جهانگیری همچنین با اشاره به تأخیر در افتتاح قطعه یک آزادراه تهران- شمال گفت: این پروژه یکی از بزرگترین پروژههای مهندسی کشور است و مسائل فنی، اقتصادی و اجتماعی بسیار پیچیدهای دارد؛ بنابراین تأخیر چندماهه در افتتاح آن طبیعی است.
عذر میخواهم
در همین بازدید رئیس بنیاد مستضعفان با بیان اینکه قطعه یک آزادراه تهران- شمال پیش از پایان سال ٩٦ تحویل داده میشود، گفت: بابت تأخیر چندماهه در افتتاح قطعه یک از مردم عذرخواهی میکنم. محمد سعیدیکیا گفت: زمستان بسیار سختی را پشت سر گذاشتیم و دمای هوا در زمستان سال گذشته در قطعه یک آزاد راه شمال به منفی بیش از ٢٠ درجه رسید. این در حالی است که برای ادامه ساخت به آب گرم و مصالح گرم نیاز داشتیم. همچنین با رانشهای بسیار جدی مواجه شدیم؛ طوری که در یک مورد از این رانشها بخشی از کوه هم جابهجا شد و مجبور شدیم مسیر را تغییر دهیم.
رئیس بنیاد مستضعفان با اشاره به مسیرآرایی پروژه آزادراه تهران- شمال گفت: برای مسیرآرایی این پروژه که برای نخستینبار در کشور انجام میشود، از یک مشاور استفاده کردهایم که این مشاور مسائل فنی و طراحی مبلمان مسیر را انجام میدهد. سعیدیکیا تأکید کرد: بنابراین مجموعه این عوامل منجر به تأخیر چندماهه در افتتاح قطعه یک آزادراه تهران- شمال شد که بابت این تأخیر از مردم عذرخواهی میکنم. این پروژه از دومین سال ورود دولت یازدهم به شکل جدی به اجرا درآمد و خوشبختانه امروز به ماههای پایانی اتمام پروژه رسیدهایم. دستور ساخت قطعه دوم امروز (شنبه) از سوی معاوناول رئیسجمهوری صادر شد و درباره قطعه سوم هم تا پایان سال تصمیمگیری میکنیم. رئیس بنیاد مستضعفان از هزینهکرد بیش از ١٦ هزار میلیارد ریال برای تکمیل قطعه اول آزادراه تهران-شمال در دو سال گذشته خبر داد. به گفته او تنها در خرداد ماه امسال بیش از هزار میلیارد ریال برای این قطعه هزینه شده تا بتوانیم در این مسیر بسیاری از عملیات اجرائی را به انجام برسانیم.
در دو سال گذشته برای انتخاب پیمانکار ١٠ مناقصه عمومی برگزار و دو شرکت از بنیاد و هشت شرکت از بخش خصوصی برای تکمیل این آزادراه انتخاب شدند؛ تونل شرقی قطعه دوم این آزادراه به طول ششهزارو ٤٠٠ متر، هماکنون ٤٧ درصد پیشرفت فیزیکی دارد، مناقصه ساخت تونل غربی آن برگزار شده و منتظر تأییدیه پیمانکار آن هستیم تا کار را در این تونل آغاز کنیم. او با بیان اینکه در منطقه سه این آزادراه شیب مجاز مسیر حداکثر باید شش درصد باشد، گفت: همین موضوع طراحی این قطعه را پیچیده کرده است، ضمن اینکه هماکنون ماهانه بهشکل میانگین هزارو ٨٠٠ متر عملیات لاینینگ تونل انجام میشود. او در حاشیه این بازدید گفت: پیش از پایان سال ١٣٩٦ قطعه یک آزادراه تهران–شمال تحویل داده میشود.
با پیمانکار خارجی قطعه تصفيهحساب کردیم
وزیر راهوشهرسازی هم در این بازدید از تصفیهحساب پیمانکار خارجی در قطعه یک آزادراه تهران- شمال خبر داد و گفت: عملیات مهندسی ساخت قطعه یک آزادراه شمال را به دانش بومی تبدیل کردیم. عباس آخوندی در بازدید از فاز یک آزادراه تهران- شمال گفت: این آزادراه با تکنولوژی جدید کفسازی ساخته میشود و زیرسازی این جاده باید متناسب با کفسازی بتونی باشد که یک تکنولوژی جدید در کشور است. حجم سرمایهگذاری و معماری این آزادراه، نکته بسیار مهمی است. او با اشاره به ساخت تونل چهارهزارو ٩٠٠متری در قطعه یک گفت: سقف این تونل به شکل دوپوشه ساخته میشود که میتواند عایق آتشسوزی باشد و در صورت احتمال آتشسوزی در این تونل، با توجه به دوپوشه ساختهشدن سقف تونل، میتوان ریسک را کاهش داد و مردم را بهسرعت نجات داد.
ساخت تونل با سقف دوپوشه برای نخستینبار است که در ایران انجام میشود. او تأکید کرد: در این پروژه مسائل فنی بسیار پیچیدهای وجود دارد و کار در شرایط سختی در حال انجام است. عملیات اجرای آزادراه تهران- شمال و عملیات انفجار آن در شرایطی انجام میشود که روستاهای متعددی در حاشیه این پروژه وجود دارد و برای انجام عملیات حفاری و انفجارها باید تمام جوانب را بررسی کنیم. پس از ورود دولت یازدهم با پیمانکار خارجی تصفیهحساب کردیم. امروز تمام پیمانکاران ایرانی هستند و عملیات مهندسی قطعه یک آزادراه تهران- شمال به یک دانش بومی تبدیل شده است. به گفته آخوندی با توجه به هزینه زیادی که در آزاد راه تهران- شمال انجام میشود، مقوله معماری آن اهمیت زیادی دارد و برای نخستینبار معماری مسیر و ایمنی بسیار بالای آن مورد توجه قرار گرفته است. استفاده از فناوریهای جدید، بهویژه پوشش بتونی در این آزادراه مورد توجه قرار گرفته است که هزینههای نگهداری راه را بسیار پایین میآورد.
تکمیل قطعه یک، ٧٠٠ میلیارد تومان اعتبار میخواهد
درهمینحال معاون وزیر راه و شهرسازی با بیان اینکه تکمیل قطعه یک آزادراه تهران- شمال به بودجه ٧٠٠ میلیارد تومانی نیاز دارد، گفت: برای ساخت قطعه بعدی، دو هزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم و این قطعه سهساله ساخته میشود. خیرالله خادمی در بازدید از قطعه یک آزادراه تهران- شمال و در مراسم آغاز عملیات اجرائی قطعه دو گفت: برای اتمام قطعه یک ٧٠٠ میلیارد تومان اعتبار نیاز است. او ادامه داد: قطعه یک آزادراه ٣٢ کیلومتر است که عملیات منحصربهفردی برای ساخت تونلهای آن انجام شد و پلهای بسیار عظیمی در این محور ساخته شده است که این حجم از عملیات مهندسی با تکنولوژی جدید برای اولینبار است که در کشور به اجرا میرسد. به بیان او آزادراه تهران- شمال یک شاهکار مهندسی در کشورمان است.
مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل با بیان اینکه در این پروژه شش پیمانکار ایرانی مشغول به کار هستند و با پیمانکاران چینی تصفيهحساب کردهایم، گفت: زمانی که دولت یازدهم در این پروژه شروع به کار کرد، پیشرفت فیزیکی قطعه یک، ٣٠ درصد بود که امروز پیشرفت فیزیکی این پروژه به ٨٥ درصد رسیده و تقریبا ٢٠ درصد از کار باقیمانده است. خادمی گفت: برای ساخت این پروژه تاکنون هزارو٨٠٠ میلیارد تومان هزینه شده است و برای تکمیل باقیمانده آن ٧٠٠ میلیارد تومان دیگر نیاز داریم. او با اشاره به پیشرفت فیزیکی قطعه یک آزادراه تهران- شمال گفت: روزانه صد میلیارد تومان از سوی پیمانکاران این پروژه صورت وضعیت میشود و برخی از رکوردهای مهندسی در عملیات ساخت این پروژه شکسته شده بهطوریکه آمار لاینینگ در روز ٦٠ متر است.
معاون وزیر راه و شهرسازی همچنین با اشاره به شروع ساخت قطعه ٢ آزادراه گفت: این قطعه به دو بخش تقسیم میشود؛ در بخش اول ساخت تونل البرز به طول ششهزارو ٤٠٠ متر را داریم؛ البته عملیات ساخت بخش شرقی تونل البرز را شروع کردهایم و در یک سال آینده هزار متر از بخش شرقی این تونل به اتمام میرسد. او گفت: چهار پیمانکار ایرانی در قطعه ٢ حضور خواهند داشت و این قطعه سهساله ساخته و به اتمام میرسد و پس از سه سال میتوانیم قطعه یک آزادراه شمال را به تونل البرز در قطعه ٢ وصل کنیم. مدیرعامل شرکت ساخت و توسعه زیربناهای حملونقل گفت: برای ساخت قطعه ٢ به دوهزار میلیارد تومان اعتبار نیاز داریم که ٨٠٠ میلیارد تومان قرارداد با پیمانکاران منعقد کردهایم، باقی بودجه برای ساخت بخشهای شرقی و غربی تونل البرز است. او با اشاره به مبلغ عوارضی برای قطعه یک گفت: تعیین مبلغ عوارضی قطعه یک به دو عامل بستگی دارد؛ اول میزان هزینهای که در این قطعه انجام شده است و دوم مدتزمان بهرهبرداری سرمایهگذار از پروژه. اگر بخواهیم مبلغ عوارضی را کاهش دهیم باید مدتزمان بهرهبرداری سرمایهگذار را افزایش دهیم.