علياكبر صالحي، رييس سازمان انرژي اتمي كه هفته گذشته براي شركت در شصتمين كنفرانس عمومي آژانس بينالمللي انرژي اتمي به اتريش سفر كرده بود در گفتوگو با روزنامه «وينر سايتونگ» اين كشور اعلام كرد كه اقتصاد ايران در طول سالهاي گذشته به واسطه جنگ تحميلي و تحريمهاي ظالمانه درونزا شده و در دوران كنوني به سمت بروننگري و در سكوي پرتاب قرار گرفته و به همين سبب است كه ايران مناسبترين كشور براي سرمايهگذاري خارجي است.
رييس سازمان انرژي اتمي همچنين پس از بازگشت از وين، پنجشنبه شب با حضور در برنامه دست خط شبكه پنجم سيما به تشريح مسائل مرتبط با برجام پرداخت. وي در اين برنامه با اشاره به شروط چهارگانه رهبر معظم انقلاب در مورد مذاكرات هستهيي اظهار داشت: آقا اجازه داده بودند كه وزارت خارجه مذاكرات با امريكا را محرمانه پيش ببرد. رهبري فرموده بودند: مذاكرهكننده در حد وزير خارجه نباشد. غير از مسائل سياسي يا غيرهستهيي مذاكره نشود. مذاكره براي مذاكره نباشد، يعني همانند 1+5 نباشد كه چند سال مذاكره كنيد. شرط چهارم نيز اين بود كه رييسجمهوري بايد هماهنگكننده ميان وزارت خارجه و آقاي جليلي دبير شوراي عالي امنيت ملي آن زمان باشد. آقاي رييسجمهور آن زمان اعتقادي به مذاكرات به اين صورت با امريكا نداشت. به من هم ميگفت اشتباه ميكنيد و جلو ما را هم نگرفت و تشويق هم نكرد.
وي در پاسخ به اين سوال كه «اگر اين انجام ميشد جلو ميافتاديم؟» گفت: بله، الان هم گفتن اين مسائل فايده ندارد. اوباما در آن زمان در آستانه انتخابات دور دوم خود بود و گزارشهاي آن زمان مشخص است و ببينيد تقاضاي امريكاييها در آن زمان چه بود. در آن زمان اين آمادگي وجود داشت و به اين شرايط نميافتاد. اصلا جور ديگر شد و ابعادش بسيار وسيع شد. دكتر احمدينژاد جلو ما را نگرفت ولي چون ورود پيدا نكرد، هماهنگي بين وزارت خارجه و دبيرخانه شوراي عالي امنيت ملي خيلي سخت شده بود.
هيچ سند محرمانهاي امضا نكردهايم
به گزارش ايرنا، صالحي در بخش ديگري از اين برنامه در پاسخ به سوالي مبني بر اينكه شما يك سند محرمانه شما با آقاي مونيز وزير انرژي امريكا امضا كرديد كه هيچ چيز هم از آن درنيامده است و گفته ميشود؛ سند محرمانه در مورد موضوع آينده هستهييمان است و يكي، دو خبرگزاري خبري در موردش دادند. چيزي در اين باره نميتوانيد، بگوييد؟ گفت: ما سند محرمانه امضا نكرديم. وقتي كشوري پروتكل الحاقي را امضا ميكند، برنامه بلندمدتش را به آژانس بدهد. ما برنامه بلندمدت خود را به آژانس براي 15سال آينده اعلام كرديم. هر كشوري كه برنامه بلندمدت خود را به آژانس ميدهد، اعلام ميكند كه اين برنامه من اعلام عمومي نشود. ما هم مطابق همين رويه به آژانس اعلام كرديم اين برنامه را به كسي اعلام نكند.
وي همچنين در پاسخ به سوالي در خصوص دستخطي كه در حين مذاكرات نوشته توضيح داد: اين آخرين جلسه بود؛ وقتي كه مذاكرات به سرانجام رسيد و آخرين جلسهيي بود كه مذاكرهكنندهها و وزراي خارجه و نماينده اتحاديه اروپا، خانم موگريني، در آن جلسه حضور داشت، هر شخصيتي دو تا سه دقيقهيي صحبت ميكرد و من در طول زماني كه آنجا نشسته بودم از اينكه شاهد موفقيت به سرانجام رسيدن برجام بودم، در پوست خود نميگنجيدم، زيرا اين بحث مسير طولاني را طي كرده بود و از سال 1382 اين پرونده تصنعي كليد خورده بود و تا سال 1394 ادامه داشت.
صالحي در پاسخ به اين سوال مجري كه «آن زمان كه اين دستخط را مينوشتيد، تصورتان از برجام چه بود والان كه يك و سال و اندي گذشته است حس شما نسبت به اين سند مهم چيست؟» گفت: چون از ابتداي تولد اين پرونده ساختگي تا روز انتها حضور داشتم براي من خيلي پرمعنا بود. تمام سنگينيها و مشكلات و پيچيدگيها را شاهد بودم. به عنوان نماينده دايمي جمهوري اسلامي ايران در آژانس بينالمللي انرژي اتمي بودم. زماني كه دكتر روحاني عهدهدار اين پرونده شدند- زيرا چند ماه بعد دكتر روحاني عهدهدار اين پرونده شد و ابتدا سازمان انرژي اتمي عهدهدار اين پرونده بود و بعد وزارت خارجه ورود پيدا كرد و چند ماه بعد به دكتر روحاني عنوان دبير شوراي عالي امنيت ملي آن زمان محول شد.
وي يادآوري كرد: من اين مذاكرات را كاملا به ياد دارم كه چطور آن سه كشور اروپايي ميخواستند اراده خود را به ما تحميل كنند. بعد هم همان زمان بود كه با اين پيشنهاد روبهرو شديم كه 6 ماه به دليل فقدان اعتماد متقابل كار را متوقف و بعد از جلب اعتماد فعاليتهاي خود را مجدد آغاز كنيم. لذا 6 ماه فعاليتهاي هستهيي جمهوري اسلامي ايران متوقف شد ولي اين 6ماه به يكسال و تا دوسال ادامه داشت.
اگر برجام نداشتيم چه ميشد؟
صالحي در خصوص اين سوال مجري كه پرسيد: بسياري از مردم چشم داشتند، بعد از اين قضيه گشايشي در مسائل اقتصادي ايجاد شود كه الان به آن صورتي كه گمان ميرفت، نشده است و حداقل مردم اين گشايش را در سفرههايشان نميبينند. زمان بگذرد، شايد بيشتر خود را نشان دهد. اينگونه به نظر ميرسد كه امريكاييها فكر اينجاها را كرده بودند و ما نكرده بوديم. ممكن است اگر وزير خارجه و رييس تيم بوديد طراحي ديگري داشته باشيد؟ پاسخ داد: خير، مذاكرهكنندگان ما همه اقدامات لازم را انجام داده بودند. اين كار سنگين بود. بحث فني چارچوبش مشخص است. محدوده مشخص است و تنها نياز است، شما استدلال علمي كنيد كه امتيازي از دست ندهيد. در بعد سياسي هم آقاي ظريف يك تنه همه آنها را حريف بود. در بعد تحريم بانكي و مسائلي از اين دست خيلي سخت است. اينكه همه قوانين از جمله قوانين ايالتهاي مختلف امريكا را بدانيد، سخت است.
عزيزاني كه در مسائل بانكي و تحريم تلاش كردند با تمام قوا بود ولي شايد فكر نميكردند، چنين اتفاقي رخ دهد. من مطلبي را عرض كنم واقعا بايد سوال اين باشد، اگر برجام را نداشتيم چطور ميشد؟ اين هم يك سوال است. بارها اين سوال پرسيده شده است. منصفانه اگر ارزيابي كنيم. برجام خيلي گشايش ايجاد كرد. قابل مقايسه نيست. براي خريد نياز نيست مسيرهاي پيچيده را طي كنيم.
اگر بخواهيم تجهيزاتي را خريداري كنيم از طريق كانال خريد اقدام ميكنيم. لذا برجام خيلي راه را باز كرده است. اعتماد كاملا سلب شده و طرفين نسبت به يكديگر اعتماد ندارند. اين يك واقعيت است.