کسی با رونق اقتصاد، تولید صادراتی، درآمد بالای کشور و رفاه بیشتر مردم مخالف نیست، اما همین اهداف مهم نیز راه و چاه دارد و نمی‌توان به هر قیمتی و با هر بهانه‌ای برای تحقق آن شرایطی را فراهم کرد که بیشتر آسیب‌رسان است تا مفید و راهگشا.
به گزارش ایران‌جیب به نقل از صمت، مناطق آزاد و ویژه اقتصادی برای هر کشوری سکوی رونق و توسعه است و حتی برای ما می‌تواند اهرم ورود به سازمان تجارت جهانی باشد؛ اما عملکرد این مناطق در طول این سال‌ها باب میل نبوده و انتقادهای بسیاری به آن وارد است. محصور نبودن کامل مناطق آزاد و ورود قاچاق از طریق آن به کشور، داشتن مدیریت دولتی، نداشتن سرمایه‌گذاری مناسب و رویکرد تولیدات صادراتی با توجه به قانون و ماهیت اصلی مناطق آزاد و... از موارد مهمی است که به گفته کارشناسان و برخی دولتمردان از نواقص و ضعف‌های این مناطق اقتصادی و تجاری به شمار می‌رود.
هم‌اکنون ۷ منطقه آزاد و ۲۸ منطقه ویژه اقتصادی فعال در کشور داریم و کش‌وقوس‌هایی مبنی بر ایجاد ۱۹ منطقه جدید دیگر وجود دارد. در این میان هستند برخی که معتقدند مناطق قبلی باید اصلاح شوند و درست و براساس قانون اولیه خود فعالیت کنند و بعد مناطق جدید هم تاسیس شوند. یکی از این افراد محمدرضا نعمت‌زاده وزیر صنعت، معدن و تجارت است که خود به نوعی پایه‌گذار منطقه ویژه اقتصادی سیرجان به شمار می‌رود. وی در برنامه تیتر امشب اظهار می‌کند: یکی از نقاطی که از طریق آن قاچاق انجام می‌شود، مناطق آزاد است و ما در این زمینه بررسی‌هایی انجام داده و گزارشی هم ارائه کرده‌ایم؛ اما اگر مناطق آزاد به درستی عمل کنند، مورد حمایت قرار می‌گیرند. در این میان، توصیه ما نیز به مناطق آزاد، حمایت از تولید و صادرات است؛ در دیگر کشورها نیز این گونه اقدام می‌شود، به عنوان نمونه ژاپن در مناطق آزاد امریکا اقدام به تولید می‌کند.
باید حمایت کنیم
نعمت‌زاده همچنین در نشست خبری اخیر خود به صراحت اعلام می‌کند که از حامیان منطقه آزاد است اما با واردات کالا به سرزمین اصلی از این مناطق موافق نیست. نعمت‌زاده می‌گوید: مناطق آزاد و ویژه اقتصادی باید مرکز تولید و صادرات باشند نه گلوگاه واردات. نعمت‌زاده تصریح می‌کند: با اینکه در این مناطق فروشگاه بزنیم و از آنجا کالا به سرزمین اصلی وارد کنیم، مخالف هستم. اگر قرار است کالایی را به کشور وارد کنیم باید از غیرمناطق آزاد این کار انجام شود. وزیر صنعت، معدن و تجارت ادامه می‌دهد: باید از مناطق آزاد حمایت کرد تا تولید در آنجا رونق بگیرد، ممکن است یک سرمایه‌گذار خارجی قصد سرمایه‌گذاری در این مناطق را داشته باشد، ما باید شرایط و بستر را برای آنها فراهم کنیم. این اظهارات وزیر صنعت، معدن و تجارت در حالی بیان می‌شود که یکی از اهداف اصلی ایجاد مناطق آزاد از ابتدا تولید با هدف صادرات بوده که به گفته کارشناسان نه‌تنها این مهم در این مناطق محقق نشده بلکه این مناطق به گذرگاه واردات و گاهی هم قاچاق تبدیل شده‌اند؛ اما متولی اصلی این مناطق یعنی اکبر ترکان با دفاعی تمام قد از عملکرد مناطق آزاد معتقد است کالاها از طریق گمرک این مناطق وارد می‌شود و فنس‌کشی‌ها به شکلی است که امکان قاچاق وجود ندارد. ترکان در واقع منتقدان را نیز متهم کرد و آنطور که باید صحبت نکرد.
مجلس باید مداخله کند
رییس کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی نیز دیروز در صحن علنی مجلس با انتقاد از سخنان اخیر دبیر شورای‌عالی مناطق آزاد و ویژه اقتصادی گفت: اطلاعات مطرح شده از سوی ایشان به هیچ وجه درست نیست. به گزارش ایسنا، محمدرضا پورابراهیمی در گفت‌وگو با خانه ملت اظهار کرد: آقای ترکان در برنامه متن و حاشیه صحبت‌های سخیفی درباره مناطق آزاد مطرح و به وزارتخانه‌های اطلاعات و صنعت، معدن و تجارت و سازمان بازرسی و مجلس شورای اسلامی هجمه وارد کرده است که به هیچ وجه این سخنان قابل قبول نیست و لازم است رییس مجلس شورای اسلامی در این باره موضع گیری کند. وی ادامه داد: با استناد به بند ۱۱ سیاست‌های اقتصاد مقاومتی که حوزه عمل مناطق آزاد را تعریف می‌کند در کمیسیون تصمیم گیری کرده و با کلیات موافقت کردیم اما اشکالات عمده در عملکرد ۲۰ ساله مناطق آزاد باعث شده ۱۵ شهر را تعیین کنیم، ولی آقای ترکان اطلاعات غلطی ارائه کرده که نیازمند ورود مجلس شورای اسلامی به این موضوع است.
اهرمی برای ورود به «دبلیوتی‌او»
عبدالرسول خلیلی، کارشناس ارشد مناطق آزاد نیز در این باره با بیان اینکه وزیر صنعت، معدن و تجارت یکی از پایه‌گذاران این نوع مناطق است، اظهار می‌کند: وی از موافقان مناطق آزاد و ویژه اقتصادی است به شرطی که براساس اهداف اولیه و اصلی خود فعالیت داشته باشند و باعث رونق اقتصاد شوند.وی در گفت‌وگو با صمت تصریح می‌کند: مناطق آزاد می‌توانند اهرمی برای پیوستن به «دبلیوتی‌او» و در واقع تنها راه موجود برای رهایی از اقتصاد کنونی و رکود باشند. هرچند با عضویت در این سازمان جهانی نباید نگران تولید داخل نیز بود چرا که باید کاری کرد تولید رونق بیشتری داشته باشد و بتوان در رقابت با جهان همسو شد. به گفته خلیلی، همین‌که مناطق آزاد و ویژه اقتصادی کشور هنوز برنامه‌های جدیدی دارند یعنی می‌توانند مولفه بسیار مهم و تاثیرگذاری برای نفوذ محصولات ایرانی در بازارهای هدف دنیا باشند.
این استاد دانشگاه با بیان اینکه اقتصاد دولتی باید اصلاح شود، ادامه می‌دهد: اگر آمار تولید و صادرات در مناطق آزاد و ویژه در حد انتظار نیست، به دلیل این است که سرمایه‌گذاری محقق شده اندک است.از این رو باید گفت دولت و به‌ویژه وزارت صنعت، معدن و تجارت از طریق سازمان توسعه تجارت و وزارت امور خارجه و در سطح مدیران بالا دست اقتصادی باید به جذب سرمایه از طریق مناظق آزاد تلاش کنند.وی تاکید می‌کند: در مساحت ۵۳۸۸ کیلومتر مربعی مناطق آزاد که فقط ۳/. درصد کل مساحت کشور را به خود اختصاص داده‌اند، تنها ۹۱ کیلومتر مربع جزیره کیش دارای زیرساخت‌های لازم برای جذب سرمایه‌گذار خارجی است و ۶منطقه آزاد دیگر به دلایل مختلف فاقد زیرساخت‌های اولیه یا پیشرفته هستند. خلیلی تاکید می‌کند: در این صورت سرمایه‌گذار در مناطق آزاد باید به دنبال چه باشد و سود مورد انتظار او چقدر برآورد می‌شود؟
این کارشناس ارشد مناطق آزاد با اشاره به اینکه فروش جنس در مناطق آزاد به منظور رونق تجارت به عنوان مکمل رشد صنعت و جذب گردشگر به این مناطق مطرح است، می‌گوید: مدیرانی مانند آقایان ترکان و نعمت‌زاده بر استفاده از مدیران باکلاس جهانی و به کارگیری مدیران متخصص در حوزه جذب سرمایه‌گذار، تولید محوری و صادرات نگری در مناطق تاکید دارند و به دلیل اینکه هرکدام از آنها از تجربه بسیاری در اقتصاد کشور برخوردارند به طور قطع اظهاراتی هم‌راستا با منافع ملی و رونق اقتصادی ارائه می‌دهند