باید کمی از تجارت سنتی کم کرد. باید غائله بده بستان را به‌گونه‌ای پایان داد که فضای تجارت الکترونیک باز شود. فضایی که با اینترنت، تلفن همراه، رایانه و از همه مهم‌تر زیرساخت‌های بانکی سر و کار دارد و می‌توانی در فضای مجازی کالا بخری یا بفروشی.
به گزارش ایران‌جیب به نقل از صمت، (Business-to-Business) وB۲C B۲B (Business-to-Customer دو بخش عمده تجارت الکترونیک به شمار می‌روند که البته با نگاهی جزئی‌تر به B۲B ابعاد دیگری مانند B۲G (Business-to-Government و C۲G (Customer to Government هم می‌رسیم که ارتباط بین دولت و شرکت یا مصرف‌کننده و دولت است. B۲B تجارت میان بنگاه‌ها و شرکت‌ها و B۲C ارتباط بین یک شرکت و مصرف‌کننده است. جهان در بخش نخست قدرت و پیشرفت زیادی را تجربه می‌کند اما ایران هنوز اندر خم یک کوچه مانده؛ البته گشایش روابط بین‌المللی زمینه‌ساز رونق این بخش تلقی می‌شود و می‌تواند تجارت الکترونیک کشور را توسعه بخشد. در بخش دوم اما تا حدودی خوب عمل کرده‌ایم و باز هم جای کار بیشتر و رشد روزافزون دارد.
با نگاهی نو به دنیا و تجارتش درمی‌یابیم تغییر و تحولات قرن حاضر به نوعی بازار و تجارت را دگرگون کرده که همه ناشی از پیشرفت سریع و همه‌جانبه علم و فناوری است و می‌توان به صراحت گفت به زودی انقلاب تجارت را مانند انقلاب صنعتی تجربه خواهیم کرد که در این میان ایران نیز نباید از این انقلاب جهانی باز بماند. در دنیای امروز تجارت الکترونیک یکی از شاخص‌های تغییر و تحول است که حکایت از فرآیند خرید، فروش و مبادله کالا، خدمات یا اطلاعات در بستر شبکه جهانی وب دارد. این نوع تجارت بر پردازش و انتقال الکترونیکی داده مبتنی است و ویژگی مهم آن که فارغ از تجارت سنتی است، حذف فرآیندهای طولانی و غیرضروری در انجام امور و کاهش هزینه‌ها از طریق بهبود و افزایش هماهنگی و انسجام بین امور اجرایی و دسترسی به انواع بازارهای جهانی است.
الکترونیکی شدن امور
حالا که ایران پس از سال‌ها تحریم و محدودیت‌های ارتباطی با دنیا، به گشایش بازارها و مراودات رسیده باید جایی هم برای بخش عمده تجارت الکترونیک بازکند و در واقع باید گفت زمان آن فرارسیده که ایران هم «علی بابا» و «آمازون»های خود را ایجاد کند و به گونه‌ای با دنیا خو بگیرد که بتواند به آنچه می‌خواهد برسد. در همین‌باره رییس مرکز توسعه تجارت الکترونیک با بیان اینکه در بخش B۲C وضعیت خوبی داریم که البته به نظر می‌رسد ظرفیت بیشتری هم در این زمینه وجود دارد، اظهار کرد: در بخش B۲B هنوز به جایگاه اصلی نرسیده‌ایم و زمانی که ایران را با کشورهای دیگر مقایسه می‌کنیم، هنوز به سهم B۲C هم نزدیک نشده‌ایم و موفق نبوده‌ایم.
محمد گرکانی‌نژاد در گفت‌وگو با صمت دلیل اصلی این موفق نبودن را عامل شفافیت دانست و گفت: این مهم هنوز آنطور که باید و شاید در بخش تجاری به‌ویژه بخش‌هایی که نقش و فعالیت شرکت‌ها پررنگ‌تر است وجود ندارد، این در حالی است که شفافیت عامل انگیزشی تلقی می‌شود. وی ادامه داد: این انگیزه در دولت و شرکت‌های بزرگ وجود دارد؛ البته تا حدودی شرکت‌های کوچک و متوسط نیز در حال ورود به این میدان بزرگ هستند. تجارت الکترونیک B۲B به نوعی انگیزه‌دهنده‌ای به شرکت‌هاست برای اینکه بتوانند بازار بزرگتری را در اختیار بگیرند و تامین مواد اولیه مناسب‌تری داشته باشند. شفاف‌سازی در تمام بخش‌ها، افزایش مراودات تجاری با دنیا و فعال شدن زیرساخت‌های دولت در بخش ارائه خدمات بخش تجاری به‌صورت الکترونیک، ۳عاملی است که به عقیده گرکانی‌نژاد به رونق این بخش کمک‌بسیاری می‌کند.
رییس مرکز توسعه تجارت الکترونیک ادامه داد: اگر B۲B فراگیر شود یک سود دو طرفه و در واقع برد – برد برای تاجر و تولیدکننده است. وی با اشاره به تاثیر لغو تحریم‌ها در این بخش اظهار کرد: هرچه مراودات ایران با دنیا بیشتر شود حرکت به سوی B۲B نیز سرعت بالاتری پیدا می‌کند، به این ترتیب می‌توان گفت لغو تحریم‌ها به طور قطع تاثیر خوبی در این نوع تجارت الکترونیک دارد. گرکانی‌نژاد در پاسخ به اینکه B۲B شامل چه بخش‌هایی می‌شود، تصریح کرد: ارتباط بین دولت با شرکت یا مصرف‌کننده جزو این بخش است. به‌عنوان نمونه زمانی که تولیدکننده امور خود را در گمرک یا وزارت صنعت، معدن و تجارت الکترونیکی انجام می‌دهد یعنی G۲B و B۲G. به گفته رییس مرکز توسعه تجارت الکترونیک، دولت به‌طور جدی به این سمت حرکت کرده و در ارائه خدماتی مانند صدور شناسنامه، کارت ملی، دریافت خلافی ماشین و... شاهد الکترونیکی شدن امور هستیم.
بانک‌ها آماده‌اند
زیرساخت‌های بانکی یکی از مهم‌ترین مولفه‌هایی است که می‌تواند در درست عمل کردن بخش تجارت الکترونیک تاثیرگذار باشد. به اعتقاد گرکانی‌نژاد سیستم بانکی زیرساخت‌های اولیه و لازم را در این زمینه دارد اما با توجه به پیشرفت فناوری و نیاز صاحبان کسب‌وکار به سیستم‌های مدرن، باید به سمت بروز شدن بیشتر در این بخش برویم. وی افزود: نظام بانکی باید به فراخور شرایط روز و پیشرفت فناوری، سیستم‌های جدیدتری را ارائه دهد و به‌طور قطع باید از آنچه که هست ارتقای بیشتری یابد. رییس مرکز توسعه تجارت الکترونیک با اشاره به اقدامات این مرکز، اظهار کرد: زیرساخت‌ها مهم‌ترین و نخستین بخشی است که به‌طور مستمر در حال بررسی آن هستیم و باید بگویم اگر فردی بخواهد وارد دنیای تجارت الکترونیک شود حداقل موانع و مشکلات وجود دارد چراکه فضای کسب‌وکار را آسان‌کرده‌ایم و کنترل کافی را نیز در این بخش داریم.
گرکانی‌نژاد با تاکید براینکه باید فضای فعالیت تجارت الکترونیکی پایدار بماند، تصریح کرد: تلاش ما این است که تا حد ممکن از بروز اتفاقات ناگهانی جلوگیری و شفافیت و قابلیت پیش‌بینی را نیز فراهم کنیم. به گفته وی، با این شرایط متقاضیان بیشتری علاقه‌مند به فعالیت در این بخش خواهند شد. البته دولت نیز نباید وظیفه هماهنگی با دیگر سازمان‌ها به لحاظ امنیتی، انتظامی و فناوری را از باید ببرد. ضمن اینکه مرکز توسعه تجارت الکترونیک نیز با اجرا و پیاده‌سازی برنامه‌هایی مانند سامانه تدارکات الکترونیکی دولت، سامانه جامع گمرکی و سامانه شناسه کالا شرکت‌ها را ترغیب می‌کند که فعالیت‌های‌شان را در قالب تجارت الکترونیک انجام دهند.
در آخر اینکه...
ایران روابط خود با دنیا را پس از ۱۲سال از سرگرفته و علاقه‌مندی کشورهای دیگر برای ورود به بازار ایران چه در قالب همکاری مشترک و چه نفوذ یکجانبه به بازار مشهود است؛ حالا باید از این فرصت استفاده کنیم تا فعالیت در بخش تجارت الکترونیک به طور عمده رونق یابد چرا که دنیا در حال حرکت به این سمت است و ما نباید از قافله جهانی عقب بمانیم.