با گذشت بيش از 50 روز از وقوع حادثه انفجار لوله گاز در شهران، همچنان گزارش جمع‌بندی خسارت نهايی به تاسيسات شهری آماده نشده است. آن‌طور كه رييس كميسيون عمران شوراي شهر تهران مي‌گويد، قرار است برآورد نهايي و كلي خسارت را شهرداري تهران به شورا ارائه دهد اما هنوز خبري از آن نيست!
صبح روز جمعه 28 خرداد ماه امسال حادثه شهران تمام حواس‌ها را به خود جمع كرد و تا چند روز نيز محور توجه تمام رسانه‌هاي كشور قرار گرفت. رسانه‌ها و مردم كنجكاو بودند تا بدانند خسارت اين حادثه بزرگ براي تهران چقدر بوده است. قطعي چند ساعته لوله‌هاي آب، برق، گاز و همچنين قطعي 10روزه خطوط تلفن در اين منطقه از جمله مواردي است كه بايد خسارت آن را در كنار خسارت تخريب منازل اطراف به خسارت تاسيسات زيربنايي دستگاه‌هاي مختلف از جمله شهرداري تهران اضافه كرد. برآورده‌هاي اوليه حادثه شهران در حوزه شبكه برق كه اوايل تير ماه منتشر شد، نشان داد بيش از 500 ميليون تومان به شبكه برق خسارت وارد شده است. معاون حمل‌ونقل و ترافيك شهرداري نيز در هفته دوم تيرماه خسارت ترافيكي تهران بر اثر اين حادثه را 350 ميليون تومان اعلام كرد، اما در ادامه هيچ دستگاه ديگري از جمله شركت بهره‌برداري مترو كه در واقع محور اصلي حادثه بود برآورد خسارتي نداشت.
احمد دنيامالي كه به عنوان رييس كميسيون عمران شوراي شهر در جريان گزارش حادثه شهران است در اين باره به «تعادل» مي‌گويد: گزارش خسارت‌هاي وارد شده به تاسيسات شهري در حال تهيه است و در اين زمينه همه دستگاه‌ها بايد موارد خسارت‌ها را محاسبه و به شهرداري اعلام كنند. در نهايت شهرداري تهران هم با جمع‌بندي موارد اعلام شده بايد گزارش كلي اين حادثه را به شورا بدهد تا مشخص شود براي كل زيربنا و تاسيسات شهري چقدر خسارت به بار آمده است، چون گزارش خسارت در حوادث اينچيني بايد همه‌جانبه باشد. او در پاسخ به اين سوال كه چرا خسارت بخش مترو و شهرداري به‌طور كامل اعلام نمي‌شود؟ توضيح مي‌دهد: شهرداري تهران بايد خسارت‌هاي بخش شهري را به علاوه خسارتي كه از بخش‌هاي ديگر جمع‌آوري شده است به صورت كلي ارائه دهد بنابراين به مجرد اينكه دستگاه‌هاي ذي‌ربط رقم‌ها را اعلام كنند، شهرداري نيز رقم كلي را به ما اعلام خواهد كرد.
تقاطع‌ها، آسيب‌پذيرترين مناطق تهران
باوجود بررسي‌هاي كارشناسانه درباره علت اين حادثه هنوز مقصر اصلي آن مشخص نشده است. اما طبق آخرين اظهارات اسماعيل نجار، رييس سازمان مديريت بحران در حادثه شهران انفجاري رخ نداده است و حفاري مترو علت اصلي اين حادثه بوده است.
او هفته‌هاي آخر تيرماه در اين باره گفت: «مركز تحقيقات راه مسكن و شهرسازي بررسي همه‌جانبه‌يي در رابطه با اين حادثه انجام دادند و نظر قاطبه بر اين است كه به دليل وضعيت خاكي كه ما آنجا داريم و عدم چسبندگي آن، خاك قوام و دوام لازم را در زماني كه حفاري مترو انجام شده، نداشته است و در نهايت فروريزش صورت مي‌گيرد و باعث مي‌شود كه خاك روي لوله آب، گاز، برق و خطوط مخابرات نتواند دوام بياورد و در‌‌نهايت باعث گسستگي لوله گاز مي‌شود. وقتي گاز در فروريزش و حفره‌يي كه ايجاد شده، جمع مي‌شود و در اثر احتمالا بريدگي سيم‌هاي برق و كابل‌هاي تلفن جرقه ايجاد مي‌شود و در‌‌نهايت باعث آتش‌سوزي در منطقه شده است. البته ما در شهران دستگاه شتاب‌نگار داريم، درحالي كه قبل و بعد از حادثه هيچ ركوردي در بحث انفجار توسط اين دستگاه به ثبت نرسيده است.» اما باوجود اين گفته‌ها، رييس كميسيون عمران شوراي شهر تهران از حادثه شهران با عنوان انفجار ياد مي‌كند. او مي‌گويد: در هفته‌هاي گذشته گزارش‌هاي مفصلي درباره حادثه شهران داشتيم. براساس مستنداني كه وجود دارد انفجار و بعد از آن آتش‌سوزي تاييد شده است. اين گزارش‌ها نشان مي‌دهد كه انفجار دقيقا از همان محل شكست لوله گاز ايجاد شده است، يعني فشار در بالاي لوله‌هاي گاز باعث ايجاد برش و در نهايت انفجار شده است چون اگر در آن محدوده نشستي نداشتيم، لوله گاز منفجر نمي‌شد.
ضمن اينكه مستنداتي هم در اين زمينه ارائه شد كه ما در آن منطقه پيوستگي لوله نداشتيم و لوله‌هاي گاز در آن منطقه به يكديگر متصل شده‌اند. دنيامالي البته همچنان معتقد است: اينكه چه دستگاهي مقصر است مهم نيست؛ مهم اين است كه ديگر شاهد وقوع اتفاقات اينچنيني نباشيم.
او مي‌گويد: آنچه اكنون مهم است اين است ما بيشتر نشست‌ها را در محدوده چهار راه‌ها داريم چون بيشتر عمليات زيربنايي ما در محل تقاطع‌هاست بنابراين در اين حوزه با بيشترين آسيب‌ها مواجه هستيم، چون انواع شبكه‌هاي زيربنايي شهر كه به سمت شمال، جنوب، شرق و غربي وجود دارد در اين تقاطع‌هاست.