ممنوعیت ساخت ساختمان‌های 12 طبقه و بیشتر

این خبر بسیار واضح و روشن است. گرچه این خبر چندی پیش نیز اعلام شده بود، اما اعلام رسمی این خبر و تعیین تکلیف برای برخی ساختمان‌های موجود که با ضوابط کنونی و به احتمال زیاد با نقشه گسل‌های تهران همخوانی ندارد؛ بسیار بااهمیت‌تر است.

به گزارش ایران جیب به نقل از شهروند، موضوع بلندمرتبه‌سازی در شهری مانند تهران و ضوابط آن بارها مورد بحث و بررسی قرار گرفته اما به نظر می‌رسد تا به امروز، یعنی پس از دودهه به نتیجه دلخواه یا قانونی برای تصویب و اعلام نرسیده است. اتخاذ این تصمیم از جهات بسیاری برای شهر تهران اهمیت دارد؛ از اهمیت این طرح همان بس که تا پیش از تصویب هم حتی اجازه ساخت‌وساز بناهایی بیش از ١٢ طبقه را در شهر تهران نمی‌دهد.

به نظر می‌رسد تغییر یا بهتر بگوییم تخریب هویت شهر تهران به‌ قدری گسترده بوده که بیش از این نمی‌توان برای تصویب و نهایی‌شدن ضوابط بلندمرتبه‌سازی صبر کرد. البته وزارت راه‌ و مسکن برای ممانعت از بلندمرتبه‌سازی دلایل بسیاری دارد. نخستین و مهم‌ترین دلیل ممانعت از بلندمرتبه‌سازی، تأثیر آن بر افزایش جمعیت تهران است. بلندمرتبه‌سازی به شدت بر افزایش جمعیت شهری تأثیر مستقیم دارد. این درحالی است که زیرساخت‌های خدماتی و رفاهی شهری محدود بوده و برخی از آنها قابل گسترش هم نیست. مشکل آلودگی شهر تهران و دیگر کلانشهرها نیز به‌طور مشخص یکی از دلایل اصلی‌اش همین بلندمرتبه‌سازی بی‌ضابطه است. از همه مهم‌تر این‌که ساخت بی‌ضابطه ساختمان‌های بلندمرتبه که تا به این لحظه دنبال شده، برخلاف قانون تمرکززدایی است. در تمام دنیا ساخت‌وساز در شهرهای بزرگ ضوابط خاصی دارد و حتی تعداد طبقاتی که برای هر شهر یا هر منطقه در یک شهر داده می‌شود، براساس محاسبات (برنامه‌های ریاضی و ماتریس‌ها) و ظرفیت‌های خاصی انجام می‌شود، اما تهران چون ضوابط خاصی برای ساخت‌وساز نداشته، وضع کنونی این شهر اگر بحرانی نباشد، بسیار  پیچیده و پرخطر شده است. این پیچیدگی و اهمیت آن زمانی مشخص می‌شود که گفته می‌شود بیش از 70 درصد درآمد شهرداری‌ها ازجمله تهران از فروش تراکم و ساختمان‌های بلندمرتبه است.

ممنوعیت تا تصویب ضوابط

ممنوعیت ساخت بناهای بلندتر از ١٢ طبقه و بیشتر به طور موقت و تا زمانی است که ضوابط اصلی بلندمرتبه‌سازی در شهر تهران تکمیل و تصویب شود، اما چرا به‌طور موقت این قانون وضع شده است. علیرضا قهاری مدیر پیشین مرکز مطالعات مسکن وزارت راه‌وشهرسازی معتقد است که برای کاهش هزینه و جلوگیری از اتلاف سرمایه و رفتارهای موازی این تصمیم گرفته شده است. او دراین‌باره به «شهروند» می‌گوید: اعلام ممنوعیت ساخت بیش از ١٢ طبقه به‌طور موقت است و ممکن است پس از تصویب این ضوابط ما ساختمان‌های بلندتر از این هم داشته باشیم، اما این قانون به این دلیل تصویب شده تا از اتلاف سرمایه جلوگیری کند. برای مثال، اگر ساختمانی قرار است درکنار گذرگاه‌های ٦متری یا ٨متری ساخته شود، نتوانند ساختمان‌هایی بسازند، چون پس از ساخت به راحتی نمی‌توان این ساختمان‌ها را تخریب کرد.

قهاری معتقد است؛ حتی برای تصویب چنین ضوابطی هم خیلی دیر است و باید زودتر از این به فکر چاره می‌افتادند. او اضافه می‌کند: این کار خیلی زودتر باید انجام می‌شد. نزدیک به دودهه است که ضوابط بلندمرتبه‌سازی درحال تدوین و تهیه است، اما هنوز انجام نشده و مشخص هم نیست که کدام قسمت این کار اشکال دارد که هنوز ما نتوانستیم این ضوابط را تصویب کنیم.

مدیر پیشین مرکز مطالعات مسکن وزارت راه‌وشهرسازی توضیح می‌دهد: این ضوابط باید هرچه زودتر تصویب شود. شهر تهران گنجایش و ظرفیتی بیش از این ندارد. متاسفانه ما یک آینده‌نگری در مورد هویت و شخصیت شهری مانند تهران در دست نداشتیم، یعنی نمی‌دانیم که تهران در آینده قرار است فقط یک پایتخت باشد یا شهری تجاری، سیاسی، خدماتی یا چیزی مانند این. اگر چنین برنامه کلانی داشته باشیم، راحت‌تر می‌توانیم ضوابط و قوانین ساخت‌وساز و بلند‌مرتبه‌سازی را تدوین کنیم. در این تدوین باید نکات و عوامل مهمی مانند اقلیم، زیست‌بوم، جهت وزش باد در شهر، گسل‌ها و زلزله‌خیزبودن بخش‌ها و... را مدنظر قرار دهیم. دراین ضوابط به‌طور قطع باید برای جانمایی ساختمان‌های بلندمرتبه و پراکندگی‌ آنها یا حتی تعداد طبقات تصمیم گرفت و برنامه‌ریزی کرد.

برج‌های دوقلو هم در دستورکار

روز گذشته معاون وزیر راه‌وشهرسازی اعلام کرد که ساخت برج‌های دوقلوی میلاد هم در دست بررسی است، چراکه این برج‌ها هم شامل قانون ممنوعیت بلندمرتبه‌سازی می‌شوند اما تا این لحظه برای آنها هم فکری نشده است. پیروز حناچی معاون وزیر راه‌وشهرسازی گفت: موضوع ساخت برج‌های دوقلو در کمیته فنی شورایعالی شهرسازی و معماری در دستورکار و در دست بررسی است و هنوز نظر کمیته فنی اعلام نشده است.

به گزارش پایگاه خبری وزارت راه‌وشهرسازی او درباره آخرین وضع مجوز ساخت برج‌های دوقلو اظهار کرد: این کمیته هفته‌ای دوجلسه برگزار می‌کند و درحال حاضر یکی از دستورات آن مربوط به برج‌های دوقلو است.

وی همچنین گفت: براساس آخرین مصوبه شورایعالی شهرسازی و معماری در رابطه با بلندمرتبه‌سازی تا تصویب ضوابط بلندمرتبه‌سازی، احداث ساختمان‌های ۱۲ طبقه و بیشتر در شهر تهران ممنوع است؛ چراکه از این ظرفیت بیش ازحد و نابجا استفاده شده است.

معاون وزیر راه‌وشهرسازی درخصوص زمین‌خواری‌های منطقه لواسان نیز گفت: ما مرجع رسیدگی به زمین‌خواری نیستیم بلکه ضوابط را تعیین می‌کنیم. ما طرح جامع لواسان را ابلاغ کردیم و هرچیزی به جز آن انجام شود، خلاف قانون است.

حناچی با اشاره به مباحثی مبنی بر لزوم بازنگری در طرح جامع پایتخت گفت: در بازنگری قرار نیست همه چیز دگرگون شود، بلکه باید تلاش کرد تا شرایط بهتری فراهم شود. این طرح‌ها دوره دارند اما معنایش این نیست که بعد از پایان دوره باید فرمت شوند. اصول باید حفظ ولی ممکن است برنامه‌های کیفی‌تری به آن اضافه شود.