بر اساس تازه ترین اعلام وزارت کار در حالی که برنامه‌ریزی برای اعزام کارجویان ایرانی به کشورهای ترکیه، آلمان، استرالیا، دانمارک و ایرلند انجام شده است، برخي از كشورها براي ايجاد دفاتر کاریابی برای ایرانیان اعلام آمادگي كرده اند كه از جمله اين كشورها مي توان از استراليا، آلمان، آمريكا، انگليس و گرجستان نام برد. بیکاری از جمله مهمترین مشکلات ایران در سال های اخیر بوده که علاوه بر ابعاد اقتصادی، ابعاد سیاسی، اجتماعی و فرهنگی نیز پیدا کرده است. گذشته از اینکه با داشتن شغلی آبرومند یک شهروند معیشت خود را تامین می کند، شغل هر کس بخش مهمی از هویت او را تشکیل می‌دهد.
تعداد افراد بیکار در ایران همواره محل بحث بوده است، چرا که هر چند هر ساله آماری از بیکاری کشور منتشر می شود، اما این آمار نمی تواند شمای کلی بیکاری در ایران را ترسیم کند. جز مساله بیکار بودن تعداد قابل توجهی از ایرانیان، جمعیت انبوهی از شهروندان ایرانی غیر فعال هستند. آنطور که آمار های رسمی نشان می دهد تنها ۲۴ میلیون نفر از جمعیت حدود ۸۰ میلیون نفری ایران فعال هستند. اگر کودکان و سالمندان را نیز از جمعیت ایران کم کنیم باز هم رقم کسانی که می توانند فعال باشند تفاوت فاحشی با فعالان واقعی دارد. در این میان، نباید گمان کرد که کاریابی برای جست و جو کنندگان کار نیز آسان است، چرا که حداقل ۱۱ درصد از جمعیت فعال در ایران بیکار هستند که این خود رقمی بیش از دو میلیون نفر می شود. ۱۸ فروردین امسال بود که مركز آمار ایران، میانگین نرخ بیكاری سال ۱۳۹۴ را ۱۱ درصد اعلام كرد.این نرخ برای مردان ۳/۹ و زنان ۴/۱۹درصد است. نرخ بیكاری برای سال ۱۳۹۴ در مناطق شهری كشور ۲/۱۲ و در نقاط روستایی ۱/۸درصد گزارش شده است.
بر اساس گزارش مركز آمار ایران، بیكاری جوانان ۱۵ تا ۲۴ساله معادل ۱/۲۶ درصد است كه برای مردان این گروه ۳/۲۲ و برای زنان ۸/۴۲درصد اعلام شده است. همچنین ۱۸ درصد از شاغلان كشور در بخش كشاورزی ،۵/۲۳درصد در بخش صنعت و ۴/۴۹ درصد در بخش خدمات فعال هستند. سهم جمعیت دارای اشتغال ناقص زمانی در كشور ۸/۹ درصد است كه این نسبت برای مردان ۸/۱۰ و زنان ۵/۴درصد است. اشتغال ناقص زمانی شامل تمام شاغلانی است كه در هفته مرجع (هفته سرشماری شده) حاضر در سركار یا غایب موقت از كار به دلایل اقتصادی نظیر ركود كاری و پیدا نكردن كار با ساعت كار بیشتر ، قرار داشتن در فصل غیركاری ... بودند و كمتر از ۴۴ ساعت كار كرده و آماده برای انجام كار اضافی در هفته مرجع بوده اند. اشتغال ناقص زمانی از نسبت جمعیت دارای اشتغال ناقص زمانی به جمعیت شاغل محاسبه می شود. بر اساس گزارش مركز آمار ایران، سهم شاغلان ۱۵سال و بیشتر با ساعت كار معمول ۴۹ ساعت در هفته و بیشتر ۳۸ درصد در سال ۱۳۹۴ بوده كه این نسبت به تفكیك جنسیت برای مردان ۷/۴۲و برای زنان ۱/۱۳درصد است. در چنین شرایطی ایرانیان زیادی هستند که برای کاریابی به هر دری می زنند. از جمله تلاش های ایرانیان برای یافتن شغل در سال های اخیر مهاجرت به خارج از کشور بوده است.
اعلام آمادگی برای ایجاد دفاتر کاریابی
آمار دقیقی درباره اینکه چه تعداد ایرانی در خارج از کشور کار می‌کنند وجود ندارد. تعداد قابل توجهی از جمعیت میلیونی مهاجران ایرانی تابعیت کشور های دیگر را دارند، اما کسانی هم هستند که با تابعیت ایرانی در خارج از کشور کار می کنند. رفتن به خارج از کشور برای اشتغال در سال های اخیر حاشیه هایی را به دنبال داشته است، چرا که در این مورد نیز بنگاه های غیر مجازی مانند قارچ رشد کرده‌اند و به اعزام نیروی کار به خارج از کشور اقدام کرده یا در پوشش اعزام نیروی کار به خارج از کشور اقدام به کلاهبرداری کرده اند. بر این اساس است که در دولت یازدهم بحث اعزام نیروی کار به خارج از کشور جدی تر گرفته شده است. روز گذشته مدیرکل دفتر هدایت نیروی کار و کاریابی‌های وزارت کار از برنامه‌ریزی برای اعزام کارجویان به کشورهای ترکیه، آلمان، استرالیا، دانمارک و ایرلند خبر داد.
به گزارش مهر، محمد اكبرنيا با اعلام اینکه هم اكنون ۸۰ كاريابي خارجي در كشور فعال هستند، از اعزام ۱۰ هزار نيروي كار به خارج از كشور تا پايان فعاليت دولت تدبير و اميد خبر داد و گفت: اين مهم توسط بخش خصوصي در حال پيگيري است. او اظهارداشت: برخي از كشورها براي ايجاد اين دفاتر اعلام آمادگي كرده اند كه از جمله اين كشورها مي توان از استراليا، آلمان، آمريكا، انگليس و گرجستان نام برد. اکبرنیا اولويت وزارت تعاون، كار و رفاه اجتماعي را ايجاد دفاتر هدايت نيروي كار عنوان كرد و گفت: وظيفه دفاتر ياد شده حمايت از شاغلان ايراني خارج از كشور و همچنين بررسي زمينه هاي ايجاد اشتغال و فراهم سازي اعزام نيروي كار از ايران است. این مقام مسئول در وزارت کار، توانمندسازي كاريابي ها و گسترش كاريابي‌هاي مجازي را از مسئوليت‌هاي مهم مسئولان حوزه كار عنوان كرد. اكبرنيا، كشورهايي را كه نيروي كار ايراني مي توانند به آنجا اعزام شوند استراليا، تركيه، آلمان، و دانمارک عنوان كرد و گفت: به تازگي تعاملاتي براي اعزام نيروي كار به كشور ايرلند هم صورت گرفته است. او گفت: در دوران ركود اقتصادي سالانه يكهزار و ۵۰۰ تا ۲ هزار اعزام نيروي كار به خارج از كشور داشتيم. وي، رشته هاي مورد نياز براي اعزام به كشور استراليا را پزشكي و پرستاري و به كشور آلمان را نيروي كار ماهر عنوان كرد و گفت: تركيه نياز به نيروي كار در مشاغل عمومي دارد كه مي توان با تخصص متوسط، نيروي كار به اين كشور اعزام كرد.
آرمان - فریبا نهاوندی