چندین سال است که این انتقاد در محافل تحلیلی مطرح می شود که چرا در بین سایر خودروسازان دنیا، عمده تاکید صنعت خودروی کشور بر خودروسازان فرانسوی و به خصوص پژو صورت گرفته است. بررسی ها هم اینک نشان می دهد که در شرایط کنونی، قرارداد با پژو دارای یک مزیت مثبت قابل توجه است، چرا که در سال های اخیر، این شرکت در بازارهای جهانی وضعیت مطلوبی نداشته و این امر سبب افزایش قدرت چانه زنی ایران خودرو با این شرکت می شود.به طوری که آمارها بیانگر این است که پس از سال 2000 که با افزایش شدید تولید خودرو در جهان، شرکت های خودروساز جهانی تیراژ تولید خود را به شدت افزایش دادند، ولی این شرکت نتوانسته بازار خود را گسترش دهد و در تیراژ تولید حدود 3.5 میلیون دستگاه خود باقی مانده است.
حتی پس از سال 2011 این رقم با کاهش شدیدی مواجه شده، به طوری که آمار تولید این گروه در سال 2014 به 2.9 میلیون دستگاه کاهش یافته است. از سوی دیگر گزارش مرکز پژوهش های مجلس از ترکیب تولید برندهای معتبرخودروسازی دنیا، نشان می دهد که شرکت پژو سیتروئن در سال 2012 در رتبه هشتم خودروسازان دنیا قرار گرفته و این شرکت در سال 2013 به رتبه دهم خودروسازی دنیا تنزل یافته است.از سوی دیگر نتایج آخرین نظرسنجی ها از صاحب نظران جهانی صنعت خودرو که گزارش آن در سال 2016 در سایت https://home.kpmg.com منتشر شده، نشان می دهد که شرکت پژو هم چون سال قبل از آن جزو 20 گروه اول خودروسازی از حیث احتمال افزایش فروش قرار نمی گیرد. اگر چه سوزوکی و فیات دو شریک اخیر ایران خودرو، در این لیست به ترتیب جایگاه های دهم و دوازدهم را به خود اختصاص داده اند.البته سایر گزارش های تحلیلی نیز موضوعات یاد شده را تقویت می نماید. به گزارش مرکز پژوهش های مجلس به نقل از یکی از مراکز جهانی تحقیقات خودرو، در سال 2013 شرکت پژو از منظر میزان سرمایه گذاری در تحقیق و توسعه، در رتبه دهم ایستاده است. همین موضوع نیز علاوه بر این که روند نزولی شرکت پژو در سال های اخیر را تایید می کند، احتمال به روز نبودن فناوری های مورد استفاده در این شرکت در رقابت با سایر رقبای جهانی را افزایش می دهد.
یک سوم صاحبنظران جهانی ادغام پژو در سایر خودروسازان را پیش بینی کرده اند
این ها همه در حالی است که نظرسنجی از 200 مدیر صنعت خودرو از سراسر جهان موید این مطلب است که 34 درصد از این مدیران معتقدند گروه پژو سیتروئن در رقابت جهانی تاب نیاورده و مجبور است برای بقا در سایر خودروسازان جهانی ادغام شود. 36 درصد از پاسخ دهندگان معتقدند این شرکت برای بقا مجبور است با سایر خودروسازان اتحاد استراتژیک برقرار کند و تنها 30 درصد از آن ها معتقدند که این گروه می تواند توسعه خود را به شکل مستقل ادامه دهد و از این منظر در رتبه 24 جهانی قرار دارد.با در نظر گرفتن موارد فوق، می توان رضایت شرکت پژو از انعقاد قرارداد با ایران خودرو را متوجه شد. بیانیه مشترک این شرکت با ایران خودرو پس از انعقاد قرارداد اخیر، اذعان می دارد که ایران یکی از مؤلفه های کلیدی استراتژی توسعه شرکت پژو سیتروئن در خاورمیانه و آفریقا به شمار می رود.
خودروهایی که تا زمان داخلی سازی پیر می شوند
همانگونه که در شماره قبل نیز اشاره شد، بر اساس قرارداد اخیر ایران خودرو و پژو قرار بر این شده است که سه محصول پژو 2008، 208 و 301 در ایران به تولید برسد. این در حالی است که با توجه به گذشت چند سال از ساخت این خودروها و تا زمانی که داخلی سازی این خودروها صورت گیرد، این خودروها از چرخه محصولات به روز جهانی خارج شده و لذا توان صادراتی نخواهند داشت.در این رابطه گزارش فارس، نشان می دهد پژو 2008 حدود 5 سال پیش به تولید رسیده و پژو 208 نیز متعلق به حدود 8 سال پیش است. پژو 301 نیز که فقط مخصوص بازار چین تولید شده و هم اکنون فقط در این کشور تولید می شود، حدود 4 سال از تولید ش می‌گذرد.از سوی دیگر، در این قرارداد،از سرگیری تولید پژو 207 نیز جزو اقدامات مشترک ایران خودرو و پژو دیده شده است.
لازم به ذکر است این محصول قدیمی نیز 6 سال پیش و همزمان با تولیدش در ایران مورد انتقاد زیادی قرار گرفت و بسیاری از کارشناسان معتقد بودند که این خودرو در واقع فیس لیفت پژو 206 است و نمی توان آن را محصول جدیدی به شمار آورد و نام متفاوتی برایش انتخاب کرد.در این رابطه، بنا به گفته مدیر عامل ایران خودرو، پژو 2008 تا اواخر امسال قرار است به تولید برسد. به طوری که میزان داخلی‌سازی این محصول طبق مصوبات وزارت صنعت در سال اول 40 درصد است و این محصول بعد از 4 سال تا 70 درصد داخلی سازی خواهد شد. بر همین اساس می توان پیش بینی کرد که خودروهای یاد شده که در حال حاضر حدود 4 تا 8 سال از عمر تولیدشان می گذرد، تا هنگام داخلی سازی عمری 9 تا 13 ساله خواهد داشت و این که آیا در آن هنگام اهداف صادرات 30 درصدی این تولیدات که به عنوان شاخصی از رشد و روزآمدبودن صنعت خودرو به شمار می روند، محقق خواهد شد، در هاله ای از ابهام قرار دارد.
تحقق اهداف صادراتی، نقطه مبهم قرارداد ایران خودرو و پژو
در مجموع می توان گفت با توجه به این که پژو، یک خودروساز در تراز خودروسازان برتر دنیا به شمار نمی‌رود، و تحقق اهداف صادراتی قرارداد آن با ایران خودرو نیز تاکنون روشن نیست، لذا انتظار انتقال فناوری به روز از این قرارداد چندان منطقی به نظر نمی رسد. کما این که مدل همکاری ایران خودرو در این قرارداد نیز، چگونگی تحقق این هدف را دشوار می نماید که در شماره بعد، به طور مفصل بدان اشاره خواهد شد. البته همانگونه که عنوان شد، شاید با توجه به مطالبات موجود از صنعت خودرو برای حرکت در مسیر خطوط کلی اقتصاد مقاومتی و انتقال فناوری روز، به سختی می شد همکاری شرکت های خارجی مطرح جهانی را در شرایط کنونی جلب کرد.
