نخستین‌بار در دهه 80 میلادی یکی از اقتصاددانان بانک جهانی اصطلاح «اقتصادهای نوظهور» را برای کشورهایی به کار برد که در میانه راه توسعه‌یافتگی قرار گرفته‌اند.
فرض بر این بود که این اقتصادها در مسیر رشد و توسعه قرار دارند و بازارهای پرسودی خواهند بود؛ به همین خاطر بود که با هجوم سرمایه‌گذاران مواجه شدند. در ابتدا چند کشور خاص مشهور به «بریک» که مخفف نام‌های برزیل، روسیه، هند و چین بود، اقتصادهای نوظهور اصلی به شمار می‌آمدند که بعدها افریقای جنوبی نیز به آنها اضافه شد و نام آنها به بریکس تغییر پیدا کرد؛ اینها در حقیقت «شاخ» اقتصادهای نوظهور بودند که امید می‌رفت به اقتصادهای توسعه‌یافته‌ای نظیر امریکا، انگلیس و آلمان تبدیل شوند. اما اکنون مدتی است هیجان بازارهای نوظهور خوابیده است، سرمایه‌گذاران در لاک خود فرو رفته‌اند و کمتر پولی را روانه این بازارها می‌کنند. نمونه بارز آن چین است که بر اساس گزارش‌های سی‌ان‌ان مانی تنها در سال ۲۰۱۵م بیش از ۵۰۰میلیارد دلار سرمایه از آن گریخته است.
به گزارش ایران جیب به نقل از صمت، چین غول اقتصادهای نوظهور به شمار می‌آید اما این روزها حال خوشی ندارد. به گزارش وال‌استریت ژورنال کاهش رشد اقتصادی چین به عنوان بزرگترین اقتصاد نوظهور تمامی بازارهای جهان حتی بازار امریکا را به تنش کشانده است. اما چین تنها اقتصاد نوظهوری نیست که با مشکل روبه‌رو شده است. به نظر می‌رسد به استثنای هند، دیگر اقتصادهای «بریکس» رو به اضمحلال می‌روند. روسیه یکی دیگر از اقتصادهای نوظهور مهم است که در توفان اقتصادی گرفتار شده‌است. به گزارش ان‌بی‌سی ارز روسیه روبل از سال ۲۰۱۳م تاکنون بیش از ۶۰درصد از ارزش خود را در برابر دلار از دست داده است. در این گزارش آمده است که متوسط درآمد مردم روسیه در سال ۲۰۱۵ حدود ۱۰ درصد کاهش یافته و به ۳۰هزار روبل (۳۸۰دلار) در ماه رسیده است.
این به طور تقریبی نیمی از درآمد آنها در سال ۲۰۱۳م است. اوضاع برزیل در این بین از همه آشفته‌تر به نظر می‌رسد. این کشور که زمانی قدرتمندترین اقتصاد امریکای لاتین به شمار می‌رفت این روزها با مسائلی نظیر رسوایی مالی شرکت نفتی دولتی «پتروبراس» دست‌وپنجه نرم می‌کند. مجله اکونومیست در گزارشی پیش‌بینی کرده‌است که اقتصاد برزیل در سال ۲۰۱۶ حدود ۲/۵ تا ۳درصد کوچک شود. دیلما روسف رییس‌جمهوری برزیل به دلیل اوضاع اسفناک اقتصاد این کشور در آستانه استیضاح قرار گرفته‌است.
هرچند اوضاع بسیاری از اقتصادهای نوظهور به هم ریخته است اما برخی کارشناسان اقتصادی به اقتصادهای نوظهور جدید امید دارند. به نظر می‌رسد این اقتصادها که به عنوان ۱۱ اقتصاد نوظهور بعدی یا اقتصادهای پیشرو شناخته شده‌اند حال و روز بهتری دارند و بهترین آنها «مکزیک» است. بر اساس گزارش‌های به‌دست‌آمده از صندوق بین‌المللی پول، اقتصاد مکزیک با وجود کاهش شدید قیمت نفت، رشد ۲/۲درصدی در سال ۲۰۱۵م داشته و انتظار می‌رود در سال ۲۰۱۶ نیز رشد ۲/۵درصدی را تجربه کند. البته اکونومیست رشد ۲/۶درصدی برای سال ۲۰۱۵ و رشد ۳/۳درصدی را برای سال ۲۰۱۶م در مکزیک برآورد کرده بود. نرخ بیکاری نیز در این کشور ۴/۴درصد است. این عدد و رقم‌ها وضعیت خوب رشد اقتصادی در مکزیک را نشان می‌دهد. برخی تحلیلگران بر این باورند که مکزیک جای برزیل را در امریکای لاتین خواهد گرفت.
جایگاه ایران در بین نوظهورها
ایران از ابتدا جزو اقتصادهای نوظهور نبود اما نام این کشور در میان ۱۱ نوظهور بعدی و در کنار کشورهای موفقی همچون مکزیک قرار گرفته است. بسیاری از تحلیلگران به اقتصاد این کشور خوش‌بین هستند، نمونه‌اش نورمن لامونت رییس اتاق بازرگانی انگلیس و ایران که ۳ هفته پیش در اظهاراتی گفته بود ایران بزرگترین اقتصاد نوظهور از زمان سقوط شوروی سابق در ۲۵ سال پیش است. لامونت گفته: «ایران چهارمین دارنده بزرگ ذخایر نفتی در جهان است، علاوه بر آن دومین دارنده ذخایر بزرگ گازی نیز به شمار می‌آید. روی هم رفته می‌توان ایران را غنی‌ترین کشور جهان از نظر انرژی دانست. » او همچنین تاکید کرده که ایران از ذخایر عظیم مس و آلومینیوم نیز برخوردار است و به این ترتیب از همه نظر کشور خوبی برای سرمایه‌گذاری به شمار می‌آید. لامونت تنها کسی نیست که به اقتصاد ایران دید مثبتی دارد، بسیاری دیگر از تحلیلگران نیز بارها به اقتصاد ایران پس از دوران تحریم ابراز امیدواری کرده‌اند. آنها بر این باورند که ایران پس از تحریم فرصت مناسبی برای سرمایه‌گذاری است.
گزارش‌ها درباره آینده اقتصادهای نوظهور ضد و نقیض است. برخی گزارش‌ها ناامیدکننده و نگران‌کننده است مثل گزارش بانک جهانی که چندی پیش در یک اینفوگرافی به بررسی وضعیت رشد اقتصادی جهان پرداخته بود. بر اساس این گزارش اقتصادهای نوظهور در میان اقتصادهای توسعه‌یافته وضعیت بدتری دارند و کمترین رشد اقتصادی در سال ۲۰۱۵م را تجربه کرده‌اند. براساس آمار به‌دست آمده از صندوق بین‌المللی پول در حالی‌که این اقتصادها در سال ۲۰۱۰م رشد ۷/۵درصدی را تجربه کرده بودند در سال ۲۰۱۵م کمترین رشد خود را که ۳/۹درصد بود، تجربه کردند. اما برخی دیگر دلایل امیدوارکننده‌ای برای آینده این اقتصادها مطرح می‌کنند. به گزارش سی‌ان‌ان مانی یکی از این دلایل به دلار مربوط می‌شود. در سال ۲۰۱۵م ارزش بیشتر ارزهای نوظهور مثل رئال برزیل کاهش چشمگیری در برابر دلار داشت اما اکنون تحلیلگران بر این باورند که ارزش دلار در سال ۲۰۱۶م با سرعت کمتری افزایش خواهد یافت. به این ترتیب این اقتصادهای نوظهور فرصتی خواهند داشت تا نفسی تازه کنند و جانی دوباره بگیرند.