مدتی است در رسانه ها مطرح می شود که بانک ها، بخش قابل توجهی از تسهیلات قرض الحسنه شان را به صورت ناعادلانه به مدیران و کارکنان خود وام داده اند و این درحالیست که بیش از 430 هزار جوان طبق آمار میرمحمدصادقی مدیرکل بانک مرکزی در تاریخ 29 آذر سال جاری در صف دریافت وام 3 میلیون تومانی ازدواج، ماه هاست که معطل هستند. لذا با توجه به اهمیت مسئله، واکاوی آن ضروری به نظر می رسد.
به گزارش اخبار بانک، حجم سپرده های قرض الحسنه پس انداز مردم در بانک ها 36 هزار میلیارد تومان است که بانک ها 34 هزار میلیارد تومان از این مقدار را به صورت قرض الحسنه وام داده اند. البته که در گذشته بانک ها بخش کمتری از این منابع را به صورت قرض الحسنه وام می دادند اما پیگیری های قانونی سبب شد تا بانک ها در این زمینه منضبط تر عمل کنند.
با این حال نحوه تخصیص این سپرده ها در حال حاضر هنوز بهینه نبوده و نیازمند اصلاح است.
طبق آمار بانک مرکزی از این 34 هزار میلیارد تومان سپرده قرض الحسنه پس انداز:
• 6 هزار میلیارد تومان منابع درگیر در وام ازدواج جوانان است
• 8 هزار میلیارد تومان منابع درگیر در دیگر وام های قرض الحسنه از جمله وام های کمیته امداد، وام اشتغال، وام تحصیل، وام زندانیان و .... است
• 20 هزار میلیارد تومان مشخص نیست که صرف چه حوزه هایی شده است
اخبار و اطلاعات نشان می دهد که بخش قابل توجهی از این 20 هزار میلیارد تومان به مدیران و کارکنان بانکی وام قرض الحسنه داده شده است.
طبق اظهار نظر تهرانفر معاون نظارتی بانک مرکزی در 13 آبان سال جاری در بخش خبری بیست و سی، 30 درصد از تسهیلات قرض الحسنه به مدیران و کارکنان بانک ها وام داده شده است که مقدار آن بیش از 10 هزار میلیارد تومان می شود. گزارش 14455 مرکز پژوهش های مجلس که در مهرماه سال جاری منتشر شد نیز ضمن تایید این مسئله، شرایط اعطای وام قرض الحسنه بانک ها به مدیران و کارکنانشان از منابع قرض الحسنه مردم را بسیار ناعادلانه بیان می کند.
بنابراین به نظر می رسد بانک ها در اعطای تسهیلات قرض الحسنه، عدالت را رعایت نکرده و نیازهای ضروری مردم و مواردی که طبق اصل 43 قانون اساسی از جمله اصلی ترین موارد اعطای وام قرض الحسنه هستند را تحت الشعاع وام به مدیران و کارکنان خود قرار داده اند.
البته بانک مرکزی اعلام کرده است که به بانک ها در این زمینه در چند نامه تذکر داده است اما به نظر می رسد تذکر چاره مسئله نیست؛ در این زمینه ضروری است بانک مرکزی، بانک های متخلف در اعطای تسهیلات قرض الحسنه را جریمه کرده و ملزم کند تا از منابع خود، تسهیلاتی چون وام ازدواج به صورت قرض الحسنه به جوانان بدهند و به این طریق، انحراف تسهیلات قرض الحسنه در گذشته را جبران کنند.