راه جدید میلیونی پول در آوردن در شهر زیرزمینی پایتخت

در مترو در حال بسته شدن است که زنی با آرایش غلیظ صورت و چادری روی سر وارد واگن می‌شود. دور دستش دستبندی بدل و رنگی پیچیده و به محض اینکه قطار راه می‌افتد، میان واگن می‌ایستد و تبلیغ دستبندش را می‌کند. «فقط دو تومان است. رنگ بندی هم دارد، خواستید بگویید نشان‌تان دهم.» نه کیف بزرگی در دست دارد و  نه بسته‌ای همراهش است که معلوم باشد جنس‌های دیگری هم در دست دارد. یکی از مسافرها در شلوغی آخر روز خط 4 متروی تهران و نزدیکی‌های ایستگاه چهارراه ولی‌عصر، می‌خواهد رنگ‌بندی کارهای دست‌فروش مترو را ببیند. خانم چادری، مقنعه‌اش را بالا می‌دهد و دستبندهای زیادی را که به شکل گردن‌بند به هم گره زده و به گردنش آویخته، از زیر آن بیرون می‌آورد و می‌گوید:«از وقتی دوباره جنس‌های ما را می‌گیرند، مجبوریم این‌طور کار کنیم.» در هر ایستگاه، دستفروش جدیدی وارد مترو می‌شود و جنس‌هایش را با چیدمان جدیدی در میان مسافرهای خسته از کار روزمره، پخش می‌کند.

تا کنوون هربار طرح برخورد با دستفروشان مترو آغاز شده، آن‌ها نیز راهی جدید برای فروش وسایل‌شان پیدا کرده‌اند. گزارش‌های میدانی صدای اقتصاد نشان می‌دهد طرح جدید شهرداری و فضاسازی‌های رسانه‌ای پیرامون آن، در برخورد با دست‌فروشان موثر نبوده است. طی دو سال گذشته، بیش از سه چهار بار طرح ضربتی برای برخورد با دستفروشان آغاز شده، اجناس عده‌ای را ضبط کرده‌اند و بعد از مدتی کوتاه این طرح رها شده است. این ضبط اجناس تا جایی پیش رفت که حتی سال گذشته یک دستفروش به علت آنکه جنس‌های 80 هزار تومانی‌اش را از او گرفتند، خودش را زیر قطار انداخت و خودکشی کرد. 

در تازه‌ترین روز اول دی ماه، سردار محمدرضا علیپور از اجرای طرح ممنوعیت تردد دست فروشان در مترو خبر داد و گفت: اقدامات اولیه در راستای اجرای این طرح، طی چند هفته گذشته آغاز و از نیمه دوم آذر ماه عملیاتی شد؛ به گونه‌ای که هیچ دست فروشی اجازه فعالیت در متروی تهران را ندارد. او با اشاره به فعالیت روزانه بالغ بر 4000 دست فروش در متروی تهران، افزود: مترو محل خرید و فروش و فعالیت دستفروشان نیست، ایستگاه‌های مترو دارای غرفه های غذایی، پوشاک و خدمات مطلوبی است. سردار علیپور ادامه داد: در راستای اجرای این طرح، یگان حفاظت شهرداری تهران و پلیس پیشگیری ناجا، پلیس مترو، فرماندهی انتظامی تهران بزرگ، یگان ویژه ناجا، معاونت حمل و نقل و ترافیک شهرداری تهران و شرکت مترو وارد عمل شده اند.

سردار علیپور از درآمد میلیونی این دستفروشان نیز صحبت کرده بود: درآمد ماهیانه دست فروشان 1.5 میلیون تا 3 میلیون تومان برآورد می‌شود. او با تاکید بر اینکه به طور حتم از فعالیت دست فروشان در مترو ممانعت خواهد شد، گفت: تمامی درب‌های ورودی مترو از خیابان، گیت کنترل بلیت و فضای بین درب های اصلی و گیت ها (راهروها، ایستگاه‌ها و سکوها) و در نهایت داخل واگن‌ها به صورت محسوس و غیرمحسوس کنترل خواهد شد.

پلیس نیز وارد این طرح شده و این بار برخورد با دستفروشان جدی تر انجام می‌شود. اما راه‌های جایگزین همیشه وجود دارد. دستفروشان مترو که قبلا فقط قشری خاص بودند و شاید از نظر درآمدی مشکل مالی داشتند، الان بسیاری از گروه‌های جامعه را شامل می‌شوند. یکی از دخترانی که لباس شیکی به تن دارد و جنس‌هایش را میان لباس‌هایش مخفی کرده است، می‌گوید:«اجاره هر کدوم از واحدای فروش تو خود متروها، 10 میلیون اینطورا هست، وقتی اینقدر همه چیز گرونه، چه‌طور می‌خوان ما کار دیگه‌الی بکنیم؟ مردم می‌خوان و می‌خرن ما هم هستیم.» 

 بر اساس گزارش‌های میدانی، تا کنون هیچ کدام از اقدامات شهرداری‌ و نهادهای انتظامی نتیجه نداشته و هر روز دستفروشان زیادی با هزینه یک بار بلیط رفت و برگشت، در شهر زیرزمینی تهران کسب درآمد می‌کنند.