صنعت موتورسیکلت با شرایط و ویژگی‌هایی که دارد می‌تواند به مثابه یک صنعت دارای قدرت مورد توجه قرار گیرد و اگر نارسایی‌ها و کاستی‌هایی هم در این خصوص باشد، عمدتا به دلیل دیدگاه‌های غلط حاکم بر آن بوده و همچنین عدم علمی نگاه کردن در امور این صنعت است. از نظر دید علمی – اقتصادی باید صنایعی را تقویت کرد که از یک سو دارای تکنولوژی برتر هستند و از سوی دیگر بازار گسترده داخلی برای آن وجود دارد. با این ویژگی‌ها صنعت موتورسیکلت قطعا عمیق و قابل توجه است و باید برای تقویت و توسعه آن برنامه‌ریزی کرد.
صنعت موتورسیکلت به دلیل نبود یک استراتژی معین و مدون در سال‌های گذشته دچار آسیب‌های مختلفی از جمله رقابت‌های منفی شد و امروز نیز به دلیل کوتاهی‌ها و عدم حمایت‌های لازم و کارشناسی‌های دقیق و همه جانبه از این صنعت هر از چندگاهی با چالشی جدید مواجه می‌شود که قابل تامل است. «در زمان بحران در یک صنعت مناسب است دولت با درایت کامل به کمک صنعتگران آن صنعت بشتابد. قطعا اگر تصمیم‌های عجولانه گرفته شود و به جای حمایت و کنترل وضعیت به سوی تعدیل و ثبات دست به برنامه‌های سخت‌گیرانه و تحمیل یکسری قوانین فوری بزند، آن صنعت رو به نابودی خواهد رفت. به هر حال در کشور در حال توسعه بحث بودن یا نبودن و رشد یک صنعت از مسائل حیاتی است که در خصوص حمایت و کنترل بقای آن باید تصمیم درست در زمان درست اتخاذ شود.»
در ظاهر درست است که موتورسیکلت‌های کاربراتوری آلودگی ایجاد می‌کنند و قطعا موتورسیکلت‌های انژکتوری و حتی موتورسیکلت‌های برقی باعث کاهش آلودگی هوا می‌شوند، ولی مناسب است از همه ابعاد این موضوع را کارشناسی کرد! با توجه به اینکه در سال‌هایی که بحث آلودگی هوا مطرح نبود تعداد تولید سالانه موتورسیکلت‌های کاربراتوری در بعضی اوقات بیشتر از حال بوده و حتی تعداد استانداردهای اجباری کمتر از امروز بوده است درنتیجه مناسب است موارد زیر بررسی شود:
1- آلودگی هوای امروز کشور و مخصوصا تهران و شهرهایی که دچار آلودگی هستند چند درصد آن از وجود موتورسیکلت‌های کاربراتوری است.
2- تعداد موتورسیکلت‌های موجود در شهرهایی که آلودگی هوا را ندارند با تعداد موتورسیکلت‌های موجود در شهر‌های آلوده مقایسه شود.
3- موتورسیکلت در ردیف چندم موارد مربوط به آلودگی هوا قرار دارد؟
لذا اگر ثابت شد که موتورسیکلت‌های کاربراتوری در ردیف‌های بالاتر تولید آلودگی هوا قرار دارند باید با اتخاذ سیاست‌های مناسب و طبق یک روال منطقی تغییرات لازم را در زمان مناسب انجام داد تا با از بین بردن یک آسیب، مشکل و معضل دیگری به جامعه وارد نشود!
زیرا طرح‌های فوری از طرف مراکز ذی‌ربط نیاز به بررسی‌های همه جانبه دارد؛ مثلا تعطیلی کارخانه‌های تولیدکننده موتورسیکلت از اول مهر با توجه به اینکه هنوز موتورسیکلت‌های انژکتوری توسط کارخانه‌های صادرکننده به ایران به تولید انبوه نرسیده و اپیدمی نشده است و همچنین شرایط فراگیر شدن موتورسیکلت‌های برقی هنوز مهیا نشده است لذا جلوگیری از شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری که از سوی دولت برای ابتدای مهرماه سال 95 برنامه‌ریزی شده باعث بیکاری چندین هزار نفر که به طور مستقیم و غیرمستقیم از صنعت موتورسیکلت ارتزاق می‌کنند، خواهد شد!
از طرفی با توجه به بیکاری و فشارهای اقتصادی امروز جامعه باید نسبت به تعطیلی واحدهای تولیدی اهم و فی‌الاهم کرد و بین مهم و مهم‌تر و بد و بدتر بهترین گزینه را در زمان مناسب انتخاب و اتخاذ کرد! با توجه به اینکه سال 1393 نسبت به 1392 حدود 70 درصد رشد تولید و شماره‌گذاری موتورسیکلت را شاهد بوده‌ایم و همین امر باعث شد اکثر شرکت‌های تولیدکننده موتورسیکلت بعد از چند سال رکود نسبی با تحول جدید روبه‌رو شوند. لذا برای سال 1394 واردات خود را براساس سال 1393 که روبه رشد بود تنظیم کرده و واردات خود را انجام دادند.
از طرفی سال 1394 در شش ماهه اول حدود 23 درصد کاهش شماره‌گذاری را نسبت به سال 1393 شاهد بوده‌ایم و این حجم واردات موتورسیکلت و قطعات وابسته به آن قطعا تا مهرماه 1395 تمام نخواهد شد و علاوه بر آن تولید و طراحی با کیفیت محصولات انژکتوری به‌صورت انبوه توسط کشور سازنده که اغلب از چین است در فرصت داده شده امکان‌پذیر نخواهد بود. لذا مناسب است مسئولان درخصوص جلوگیری از شماره‌گذاری موتورسیکلت‌های کاربراتوری و فرصت داده شده کارشناسی بیشتر انجام داده و فرصت فوق را با توجه به مسائل مطروحه تنظیم و تعیین کنند تا مشکلات احتمالی برای این صنعت و افرادی که به‌طور مستقیم و غیرمستقیم از این صنعت ارتزاق می‌کنند رفع شود.
* محمد‌علی نژادیان
کارشناس صنعت موتورسیکلت