سرانجام طرح کارت خرید اعتباری کالا از روز شنبه به‌اجرا درآمد؛ طرحی که قرار است به کمک تولیدکنندگان لوازم خانگی و بازار این کالاها بیاید تا هم تولید رونق بگیرد و هم بازار لوازم خانگی از رکود خارج شود.
طرحی که در شیوه اجرای آن چندین بار تغییراتی رخ داد و سرانجام پس از رفع نقاط مبهم و اشکالاتی که بر آن از سوی تولیدکنندگان وارد شده بود به مرحله اجرا درآمد. اما در طرح اولیه کارت خرید اعتباری کالا میزان تسهیلات پرداختی به مصرف‌کنندگان برای خرید کالا ۱۰ میلیون تومان تعیین شده بود اما براساس بیانیه‌ای که از سوی بانک مرکزی صادر شد، میزان این تسهیلات به ۶ میلیون تومان رسیده که این امر موجب شد تا برخی رقم فعلی تسهیلات را ناچیز بدانند. آنطور که بانک مرکزی اعلام کرده، کارکنان رسمی و پیمانی دستگاه‌ها، سازمان‌ها، موسسات دولتی و نهادهای عمومی غیردولتی، بازنشستگان زیرپوشش صندوق بازنشستگی کشوری که حداکثر حقوق و مزایای تعهد شده ماهانه آنها معادل ۱/۵ میلیون تومان است و تمامی زوج‌هایی که مشمول تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج بوده و در سامانه قرض‌الحسنه ازدواج ثبت‌نام کرده اما تاکنون موفق به دریافت تسهیلات قرض‌الحسنه ازدواج نشده‌اند، می‌توانند کارت‌های اعتباری را دریافت کنند. بانک مرکزی در عین حال اعلام کرده که سقف کارت‌های ارائه شده به هر فرد در گروه‌های اول و دوم تا ۴ برابر حقوق و مزایای تعهد شده آنها خواهد بود و درباره زوجین نیز برای هر فرد تا سقف ۵ میلیون تومان کارت صادر می‌شود. به این ترتیب در صورتی که فردی حداکثر حقوق و مزایای دریافتی مورد نظر بانک مرکزی را هم داشته باشد و سازمان مورد نظر نیز کل آن مبلغ را تعهد کند، آن فرد در نهایت می‌تواند تا سقف ۶میلیون تومان تسهیلات دریافت کند؛ این درحالی است که بعید به نظر می‌رسد سازمان‌های مربوط حاضر شوند که کل حقوق و مزایای دریافتی افراد را تعهد کنند که در این صورت سقف کارت‌ها بازهم کاهش خواهد یافت.
طرحی که با تغییرات اجرا شد
محمدرضا دیانی، رییس انجمن تولیدکنندگان لوازم خانگی در گفت‌وگو با صمت درباره تاثیر اجرای طرح خرید اعتباری لوازم خانگی گفت: از زمانی که مباحث مربوط به این طرح عنوان شد تاکنون؛ شاهد تغییرات بسیار زیادی در جزئیات اجرای آن بودیم. وی افزود: نحوه اجرای طرح خرید اعتباری لوازم خانگی شفاف نیست، بنابراین برای بررسی میزان تاثیرگذاری این طرح باید صبر کرد.
کارت خرید اعتباری کالا یک سیاست حمایتی
حال مهم‌ترین سوال این است که اگر استدلال برخی از کارشناسان را بپذیریم که با پرداخت تسهیلات ۶ میلیون تومانی نمی‌توان از تولیدکنندگان حمایت کرد و بازار نیز از رکود خارج نمی‌شود، دلایل اجرای این طرح چیست؟
عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی اظهار کرد: کارت خرید اعتباری کالا یک سیاست حمایتی است که در شرایط فعلی به درستی اتخاذ شده اما به عنوان یک سیاست ضد رکود نمی‌توان به آن دل بست. ابوذر ندیمی در گفت‌وگو با ایسنا با اشاره به آغاز ثبت‌نام و صدور کارت‌های اعتباری خرید کالا در چارچوب برنامه‌های دولت برای خروج از رکود گفت: در مرحله نخست کارت‌های اعتباری ویژه کارمندان، بازنشستگان و زوج‌های در شرف ازدواج است؛ ۳گروهی که با توجه به شرایط حال جامعه نیاز به حمایت‌های ویژه داشته چراکه بازنشستگان با توجه به تورم و فشارهای معیشتی مشکلات فراوانی دارند. این عضو کمیسیون اقتصادی مجلس شورای اسلامی تصریح کرد: البته ما امسال برنامه‌ای برای افزایش حقوق آنها داریم. زوج‌های جوان نیز برای آغاز یک زندگی حداقلی نیازمند حمایت هستند و کارمندان نیز به همین نسبت باید مورد حمایت قرار گیرند. وی افزود: ۳ سیاست حمایتی، امدادی و بیمه‌ای می‌تواند موجب رضایت اجتماعی شود و هر کشوری باید به آن توجه کند و حتی می‌توانست فروش اقساطی خودرو نیز در همین چارچوب قرار گیرد. نماینده مردم لاهیجان در مجلس شورای اسلامی خاطرنشان کرد: نکته مهم در این میان این است که اگر تصور کنیم با سیاست‌های اینچنینی و ارائه وام به اقشار آسیب‌پذیر می‌توانیم اقتصاد را از رکود خارج کنیم؛ تصور غلطی است و اگر برخی سیاست‌ها مانند اجرایی شدن قانون رفع موانع تولید رقابت‌پذیر که سال گذشته از سوی مجلس و با همکاری دولت تصویب شد مورد توجه قرار گیرد بسیار موثرتر خواهد بود. وی با بیان اینکه اگر هر سال حدود ۱۰۰ هزار میلیارد تومان منابع به بازار تزریق شود شاید بتوان در یک دوره ۵ ساله از رکود کاست تاکید کرد: با تقویت قدرت خرید بخش کم‌مصرف و کم‌درآمد جامعه رکود از بین نمی‌رود و تنها اجناس تولید شده در بازار تحت‌تاثیر این سیاست‌ها فروخته می‌شود. این عضو کمیسیون اقتصادی وضعیت اجرای قانون رفع موانع تولید و خروج از رکود از سوی دولت را نامناسب دانست و خاطرنشان کرد: حدود یک سال از تصویب این لایحه در مجلس شورای اسلامی و ابلاغ آن به شکل قانون لازم‌الاجرا گذشته اما هنوز دولت نتوانسته به میزان یک سالی که از تصویب آن گذشته در اجرا موفق عمل کند و علامت مثبتی درباره آن در بازار دیده نمی‌شود. وی تاکید کرد: دولت هیچ وقتی برای تلف کردن ندارد و چه در شرایط تحریم و چه شرایط پساتحریم باید به درستی سیاست‌های خروج از رکود و قوانین مرتبط را اجرا کند و نباید به بهانه اینکه صبر کنیم تا ببینیم پس از تحریم اوضاع به چه شکل می‌شود، کار و تلاش را متوقف کرد و وظیفه همه ما این است که در لحظه حرکت کنیم.
اصناف در برنامه‌ریزی طرح به بازی گرفته نشدند
در همین حال رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی نیز معتقد است: طرح کارت اعتباری خرید کالا قرار بود از طریق اصناف اجرایی شود اما اصناف در این طرح نقشی نداشته‌اند.
محمد طحان‌پور رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی اظهارکرد: تمامی روسای اتحادیه خود را بخشی از اعضای دولت می‌دانند و همه ما می‌دانیم دولتی را که روحانی تحویل گرفته فاجعه‌بار بوده و اکنون نیز این دولت نمی‌تواند به آن صورت که می‌خواهد کار را انجام دهد. همه ما اعتقاد داریم که سربازان نظام هستیم اما دولت که قرار بود بخش خصوصی را به کار گیرد در عمل این کار را آنطور که باید انجام نداده است. وی با اشاره به بحث گرانی افزود: در واقع رییس بانک مرکزی افزایش قیمت دلار را یک روز به اربعین حسینی و روز دیگر به ژانویه نسبت می‌دهد و حال بنده به عنوان صنف لوازم خانگی با دلار ۳ هزار و ۷۰۰ تومانی و باوجود مشکلات تولیدکنندگان در تهیه مواد اولیه، نمی‌توانم به واردکنندگان بگویم که قیمت‌ها را پایین نگه دارند. گفته می‌شود اصناف و اتحادیه نیز همزمان برای ایجاد تحرک در بازار طرح خرید اعتباری جداگانه‌ای را اجرا کرده‌اند. رییس اتحادیه فروشندگان لوازم خانگی در این زمینه می‌گوید: اتحادیه طرحی را از روز شنبه شروع کرده؛ به طوری که بالای ۱۰ میلیون تومان وام برای حمایت از تولید داخل می‌دهد و با این طرح تولید رونق می‌گیرد و نباید فراموش کرد که با شروع اجرای طرح کارت خرید اعتباری، کسبه دو ماه مالیات بیکاری داده‌اند.