«كسري بودجه ناشي از كاهش قيمت نفت و گاز به مرحله خطرناكي رسيده بنابراين در حال حاضر ما مجبوريم وابستگيمان را كاهش دهيم و اين سالمترين راه (براي اقتصاد) است.» وي با اشاره به كاهش قيمت نفت و گاز و تاثير آن بر اقتصاد روسيه گفت: «در شرايط حاضر بسيار سخت است كه بخواهيم هزينههايمان را با قيمت كنوني نفت و گاز تامين كنيم اما نگران هم نيستيم؛ اين كاهش هزينهها منجر به بهبود عملكرد اقتصاد ميشود.»
به گزارش رويترز، اينها سخنان ولاديمير پوتين، رييسجمهور روسيه در مصاحبه دو قسمتي با مجله آلماني زبان بيلد است كه ديروز منتشر شده است. پوتين در اين مصاحبه علاوه بر بحثهاي امنيتي، تهديدات تروريستي، كاهش قيمت نفت و گاز و تحريمهاي غرب عليه روسيه، سپر دفاعي امريكا را هم مورد نقد قرار داده است. وي گفت: «سال 2009 رييسجمهور اوباما گفت كه دفاع موشكي امريكا براي دفاع در مقابل برنامه اتمي ايران نصب شده است، اما در حال حاضر يك پيمان بينالمللي با تهران منعقد شده كه جلو توليد سلاح اتمي آن را ميگيرد. آژانس بينالمللي انرژي هستهيي هم قرار است بر اين توافق نظارت كند و گزارش اين آژانس، برداشتن تحريمهايي كه عليه ايران وضع شده بود را تاييد كرده، اما امريكا همچنان بر پا بر جايي سيستم دفاع موشكي خود اصرار دارد. به تازگي يك پيمان با اسپانيا امضا شده و در روماني نيز قرار است سيستمهاي موشكي مستقر شود؛ چنين وضعيتي در سال 2018 نيز در لهستان اجرا خواهد شد. در تركيه نيز سيستم رادار نصب ميشود. معني همه اينها چيست؟»
پوتين در مورد وضعيت اقتصاد روسيه گفت كه اقتصاد اين كشور گام به گام در جهت تثبيت حركت ميكند. با وجود اين «توليد ناخالص ملي اين كشور در سال گذشته 3.8 درصد و توليد صنعتي 3.3 درصد كاهش داشته است.» رييسجمهور روسيه اعتراف كرد كه نرخ تورم در اين كشور در سال گذشته 12.7درصد بوده است، اما با وجود اين آمار منفي روسيه در زمينه صادرات و واردات موازنه مثبتي را نشان ميدهد.
در حال حاضر حجم ذخيره ارزي روسيه بيش از 300 ميليارد دلار است؛ اما تحريمهاي غرب عليه روسيه روي اقتصاد اين كشور تاثير گذاشته است. از اينرو پوتين در اين مصاحبه بهشدت از اين اعمال تحريمها انتقاد كرد و گفت: «كاري كه اتحاديه اروپا با اعمال اين تحريمها انجام ميدهد، تزريق هرچه بيشتر ناامني است و هيچ هدف مثبتي به دست نيامده است. تحريمهاي غرب كمكي به كشور اوكراين نكرده، بلكه بيشتر در خدمت انزواي ژئوپليتيكي روسيه بوده است.». به اعتقاد پوتين، بزرگترين تاثير اين تحريمها اين بود كه روسيه براي جلب سرمايههاي خارجي به مشكلات فراواني بر بخورد.
سقوط قيمت نفت از 100دلار در هر بشكه در اواسط سال 2014 به 32 دلار، روسيه كه حدود نيمي از درآمدهاي بودجهيي خود و 40 درصد صادراتش را به نفت متكي است، با مشكلات جدي مواجه كرده است. اگر قيمت نفت در سطح 30دلار يا كمتر از آن باقي بماند، ذخاير مالي روسيه طي اندكي بيش از يك سال آينده خالي خواهد شد.
به گفته كريستوفر گرنويل، مدير موسسه مشورتي تراستد سورسز، كسري بودجه روسيه (3درصد توليد سالانه اقتصادي) براساس نفت بشكهيي 50 دلار تخمين زده شده بود و دولت اين كشور اميدوار بود از طريق استقراض و برداشت از صندوق ذخاير ملي اين شكاف را پر كند. اما اكنون كه قيمت نفت به 30 دلار رسيده، كسري بودجه روسيه به 5 درصد يا بيشتر خواهد رسيد.
60 درصد درآمدهاي ارزي روسيه از محل صادرات نفت تامين ميشود و اين كشور روزانه 10ميليون و 900 هزار بشكه نفت توليد ميكند كه حدود نيمي از آن به خارج صادر ميشود. درآمد صادرات گاز اين كشور هم كه پس از نفت بخش مهم ديگر درآمدهاي ارزي روسيه به حساب ميآيد، تحت تاثير سقوط بهاي نفت، كاهش يافته است. پوتين در اين مصاحبه در پاسخ به سوالي مربوط به نحوه اثرگذاري تحريمها در اقتصاد روسيه گفت: «باتوجه به امكانات ما در بازارهاي بينالمللي، تحريمها بهشدت به اقتصاد ما ضربه وارد كرده است؛ اما بزرگترين ضربه را به اقتصاد روسيه كاهش قيمت انرژي وارد كرده است. اما تمام اين ضررها روي مثبتي هم دارد و آن اينكه اگر شما دايما دلارهاي نفتي به دست بياوريد – همانگونه كه ما چند سال قبل به دست آورديم- ميتوانيد هر چه بخواهيد از خارج از مرزهاي كشور خود بخريد و اين به ضرر توسعه در داخل كشور است و سرعت آن را كاهش ميدهد.» بنابراين از نظر پوتين، كاهش قيمت نفت، در درازمدت تاثير خوبي براي اقتصاد اين كشور خواهد داشت.
معضلات امنيتي
بحث ناتو و مشكلات روسيه با اين سازمان امنيتي بخش بزرگي از نخستين قسمت مصاحبه پوتين با اين مجله آلماني زبان را به خود اختصاص داد. او بار ديگر در اين مصاحبه صراحتا گفت: «ناتو با گسترش منطقه تحت نفوذ خود برخلاف قرارهاي قبلي عمل ميكند.» او نخستينبار اين اتهامات را در سال 2007 در كنفرانس امنيتي مونيخ مطرح كرده بود. به گفته پوتين، ناتو با گسترش مناطق تحت نفوذ خود درصدد نمايش «پيروزي كامل غرب بر اتحاد جماهير شوروي» است. او همچنين اين ادعا را رد كرد كه گسترش ناتو در پي درخواست كشورهاي اروپاي شرقي نظير لهستان بوده است. از نظر رييسجمهور روسيه، ناتو به راحتي ميتوانست با اين درخواستها مخالفت كند. در ادامه اين مصاحبه خبرنگار نشريه بيلد با اشاره به كنفرانس امنيتي مونيخ پرسيد: «فكر ميكنيد اين كنفرانس فرصتي براي بهبود روابط و فضا باشد؟» كه پوتين در پاسخ گفت: «من در كنفرانس مونيخ شركت نخواهم كرد.» كنفرانس امنيتي مونيخ در فوريه 2016 برگزار خواهد شد. برگزاركنندگان آلماني اين كنفرانس اميدوار بودند كه حضور پوتين در مونيخ زمينهيي براي گفتوگوها ميان روسيه و كشورهاي غربي ايجاد كند تا از اين طريق تنشهاي بينالمللي كاهش يابند. با اين حال رييسجمهور روسيه تاكيد كرد با وجود عدم شركت وي در كنفرانس امنيتي مونيخ، روسيه آماده همكاريهاي بينالمللي است تا مبارزه عليه تروريسم در سراسر جهان به پيش برده شود.
پوتين و مركل
بخشهاي ديگر قسمت اول مصاحبه پوتين با نشريه بيلد، مربوط به روابط ميان دو رييسجمهور روسيه و صدراعظم آلمان يعني شخص پوتين و آنگلا مركل بود. پوتين در اين مصاحبه تاكيد كرد كه او با صدراعظم آلمان مناسباتي «حرفهيي و آزاد» دارد. پوتين گفت كه در ملاقات با آنگلا مركل در سال 2007 در سوچي قصد نداشته كه با سگش صدراعظم آلمان را بترساند، بلكه در عوض ميخواسته مركل را «خوشحال» كند. پوتين گفت: «من نميدانستم كه مركل از سگ خوشش نميآيد؛ به همين خاطر هم سريعا از صدراعظم آلمان عذرخواهي كردهام.»
در اين ديدار معروف پوتين سگ خود به نام «كني» را به اتاقي راه داد كه مركل در آن نشسته بود. بوييدن مركل از سوي سگ پوتين براي صدراعظم آلمان بههيچوجه خوشايند نبود. برخي از ديپلماتهاي آلماني در آنزمان گمانهزني كرده بودند كه پوتين آگاهانه دست به چنين كاري زده است.
* تعادل