در ایالات متحده آمریکا، نسبت سهم میزان ارزش افزوده کسب و کار کشاورزی در مقایسه با سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی به GDP ، 13 برابر بوده است. این نسبت در کشورهای در حال توسعه دارای جمعیت بالا، 3.3 و در کشورهای در حال گذار، 2 و در کشورهای؛ کشاورزی محور تنها 0.6 برابر است.
ه گزارش صدای اقتصاد ۲۰ درصد اشتغال کشور و ۱۲ درصد تولید ناخالص داخلی از کشاورزی است. بر اساس خلاصه گزارش تحولات اقتصادی ایران بانک مرکزی در شش ماه اول سال 1393 ارزش افزوده گروه کشاورزی به قیمت های ثابت سال 1383 به میزان 101047 میلیارد برآورد شد که نسبت به دوره مشابه سال قبل 3.2 درصد افزایش نشان می دهد. همچنین در شش ماه اول سال 93، رشد تولید ناخالص داخلی در گروه کشاورزی، 3.2 درصد بوده است. این در حالی است که در نیمه اول سال گذشته، رشد تولید ناخالص داخلی این بخش، 6.9 درصد بوده است.
البته گروه کشاورزی در میزان رشد تولید ناخالص داخلی، در رتبه سوم گروه های مختلف اقتصادی قرار دارد. همچنین گروه کشاورزی کمترین سهم فعالیت اقتصادی را در رشد تولید ناخالص داخلی داشته است. در کشورهای مختلف دنیا، سهم کشاورزی در تولید ناخالص داخلی و سهم آن در اشتغال متفاوت است. البته در گزارش های بین المللی، به کسب و کار کشاورزی و ایجاد اشتغال آن توجه ای ویژه ای شده است. براساس گزارشی که مؤسسه پژوهش های برنامه ریزی، اقتصاد کشاورزی و توسعه روستایی درباره وضعیت کسب و کارهای کشاورزی در کشورها منتشر کرده است، کسب و کار و مشاغل کشاورزی در تولیدناخالص داخلی کشورهای جهان، نقشی مهم و اساسی ایفا می کند.
طبق این گزارش، سهم بخش کشاورزی و کسب و کار کشاورزی از تولید ناخالص داخلی (GDP) در تعدادی از کشورها در گزارش سال 2008 توسعه جهان از سوی بانک جهانی ارایه شده است. مطابق این آمار، میانگین سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی از تولید ناخالص داخلی در کشورهای صحرای جنوبی آفریقا حدود 32 درصد بوده است، علاوه بر آن سهم ارزش افزوده بخش کسب و کارهای کشاورزی در این کشورها 21 درصد بوده است که در مجموع سهم کشاورزی (مستقیم و غیرمستقیم) در GDP به 53 درصد رسیده است. مقدار سهم ارزش افزوده کشاورزی و ارزش افزوده کسب و کار کشاورزی در کشورهای پردرآمدتری مانند مکزیک به ترتیب 9 و 27 درصد و در کشور صنعتی ایالات متحده آمریکا به ترتیب 1 و 13 درصد است. همچنین سهم ارزش افزوده کسب و کارهای کشاورزی از GDP با وجود کاهش سهم ارزش افزوده کشاورزی در GDP، در فرآیند توسعه اقتصادی، افزایش می یابد. پیش بینی می شود در سال 2030 مجموع ارزش افزوده کشاورزی و کسب و کارهای آن در قاره آفریقا به یک تریلیون دلار برسد که در مقایسه با 313 میلیون دلار در سال 2010 رشدی معادل 300 درصد خواهد داشت. بنابراین، این می تواند بالاترین نقش را در توسعه اقتصادی کشورهای آفریقایی ایفاء کند. (World Bank, 2011).
مطابق مطالعه ویلکینسون و روچا (2008)، سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی در کشورهای کم درآمد 39 درصد و سهم ارزش افزوده کسب و کار کشاورزی، 22 درصد از تولید ناخالص داخلی است. با افزایش درآمد کشورهای رو به توسعه، این سهم ها به ترتیب به 16 و 32 درصد هستند و با افزایش بیشتر درآمد، سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی به 8 درصد و سهم ارزش افزوده کسب و کار کشاورزی به 27 درصد رسیده است. این سهم ها در سال 2008 در ایالات متحده آمریکا به ترتیب، 1 و 13 درصد بوده است. همچنین سهم صنایع کشاورزی در کل صنعت، در کشورهای کشاورزی محور، 61 درصد، در کشورهای در حال گذار، 37 درصد و در کشورهای پر درآمدتر رو به توسعه، 37 درصد هست.
این گزارش همین طور می افزاید: مطالعات متعددی در مورد کشور برزیل صورت گرفته است که طبق آنها، سهم کشاورزی در تولید ناخالص داخلی از 24.3 درصد در سال 1950 به 9.6 درصد در 2003 کاهش یافته است. اما با احتساب کسب و کار کشاورزی، وضعیت متفاوت می شود. از این رو، به نظر می رسد که برای بررسی اهمیت کشاورزی در اقتصاد یک کشور، مفهوم گسترده تر کسب وکار کشاورزی لازم و مناسب تر باشد. سنجش تولید این بخش با استفاده از تحلیل جدول داده-ستانده و حساب های ملی برزیل نشان می دهد با وجودی این که سهم کشاورزی در سال 2000 برابر 7.6 درصد از تولید ناخالص داخلی بوده است، سهم کسب و کار کشاورزی، 27 درصد گزارش شده است. این ارقام در سال 2003، به ترتیب، 9.6 و 31 درصد برآورد شده است. رونق برزیل از دهه 1990 میلادی ناشی از گسترش شدید فعالیت های کسب و کار کشاورزی بوده است (فوتوسو و گولهوتو 3 .(2000
طبق این گزارش با توسعه اقتصادی کشورها، سهم کشاورزی در تولید ناخالص داخلی و اشتغال کاهش می یابد. اما توسعه کسب و کار کشاورزی موجبات رشد اقتصادی، کاهش فقر و تغییرات ساختاری در اقتصاد کشورها را فراهم می سازد. رابطه میان کشاورزان و مصرف کنندگان، محرک مهم رشد در بخش های کشاورزی و غیرکشاورزی روستایی است. کسب و کار کشاورزی، تقاضا کننده خدماتی مانند حمل و نقل، لجستیک، عرضه کننده نهاده ها و مواد اولیه برای بخش های صنعتی مانند منسوجات، فرآوری مواد غذایی بوده و می تواند نقش مهمی در درآمد صادراتی کشورها داشته باشد. میان کسب و کار کشاورزی و کاهش فقر روستایی خرده مالکان، ارتباط قوی و مؤثری وجود دارد.
در اغلب اوقات بسیاری از فعالیت های اقتصادی کسب و کار کشاورزی توسط دولت ها و سیاستگذاران نادیده گرفته می شود. در حالی که طی فرآیند توسعه کشورها، سهم زیاد و فزاینده ای از رشد اقتصادی مربوط به این گونه فعالیت ها است (استرینگر، 2001).
بانک جهانی (2007)، با مطالعه این شرایط در کشورهای در حال توسعه نشان داد که با افزایش درآمد و رشد اقتصادی این کشورها، سهم کسب و کار کشاورزی در تولید ناخالص داخلی این کشورها افزایش می یابد. برای نمونه در کشوری مانند اوگاندا با سرانه تولید ناخالص داخلی معادل 150 دلار (با قیمتهای ثابت سال 2000)، به ترتیب سهم کشاورزی و کسب و کار کشاورزی درGDP ، 40 درصد و 20 درصد است. این در حالی است که در کشوری مانند آرژانتین با تولید ناخالص داخلی سرانه حدود 8000 دلار این سهم ها به ترتیب به 10 درصد و 30 درصد تغییر کرده است. همچنین در این مطالعه به این نکته نیز اشاره شده است که با صنعتی شدن کشورها از سهم بخش کشاورزی در GDP نیز تا حدودی کاسته خواهد شد، اما سهم کسب و کار کشاورزی در GDP افزوده می شود.
گروه همکاری ارزیابی (ECG) بانک جهانی (2011)، توسعه کسب و کار کشاورزی رقابتی و نیز کشت و صنعت ها را برای ایجاد اشتغال و فرصت های درآمدی و نیز افزایش تقاضا برای محصولات کشاورزی ضروری دانسته است. به باور این گروه، به منظور افزایش بهره وری فعالیت های تولیدی در بخش کشاورزی، بهبود فرصت های بازار برای خرده مالکان، افزایش فرصت های انتقال مواد غذایی به جمعیت در حال رشد شهری و در نهایت بهبود رشد اقتصادی کشورهای در حال توسعه، سرمایه گذاری در کسب و کار کشاورزی لازم است.
با توسعه اقتصادی کشورها، ساختار اقتصادی آنها تغییر شکل می یابد و دو عامل سرمایه و نیروی کار از کشاورزی غیر صنعتی به کشاورزی صنعتی در حال گسترش و سایر بخش های خدماتی مرتبط انتقال می یابد. بر همین اساس، با افزایش توسعه اقتصادی کشورها، نسبت ارزش افزوده تولید شده ناشی از توسعه کسب و کار کشاورزی به ارزش افزوده کشاورزی نیز افزایش می یابد. در ایالات متحده آمریکا، نسبت سهم میزان ارزش افزوده کسب و کار کشاورزی در مقایسه با سهم ارزش افزوده بخش کشاورزی بهGDP ، 13 برابر بوده است. این نسبت در کشورهای در حال توسعه دارای جمعیت بالا، 3.3 و در کشورهای در حال گذار، 2 و در کشورهای؛ کشاورزی محور تنها 0.6 برابر است.
