گوشه‌يي خلوت، كنار دكه روزنامه فروشي با دوستش نشسته بود. ابرو‌هايش را به هم گره زده بود و با دقت صفحه نيازمندي روزنامه‌ها را ورق مي‌زد. گاهي خودكار قرمزش را در دست مي‌گرفت و دور يك نيازمندي خطي پر رنگ مي‌كشيد. به او كمي نزديك شدم تا ببينم ذهنش را چه چيزي آنقدر خط خطي كرده كه تند تند روزنامه‌ها را وارسي مي‌كند. چشمانم به دنبال ردپاي قرمز رنگ روي صفحه روزنامه بود. «به يك پيك موتوري نيازمنديم» اين همان تصويري بود كه بلاخره قانعم كرد جواني بيكار رو به رويم ايستاده. با كنجكاوي به حرف‌هايي كه بين شان رد و بدل مي‌شد گوش كردم. در ميان بالا و پايين كردن آگهي‌هاي كار به دوستش نگاهي انداخت و گفت: «ديشب مادرم بهم گفت، كله‌ات باد دارد، عواقب بيكار چرخيدنت را چند سال ديگر مي‌فهمي.» رويش را به سمت ديگري برگرداند و با كشيدن نفسي عميق گفت: «انگار دلمان مي‌خواهد در سن 27 سالگي
جيب‌مان خالي باشد. اين همه درس خوانديم آخرش هم بايد پول تو جيبي‌مان را با حس شرمندگي از پدرمان بگيريم، كار كجا بوده»
حس و حال بسياري از جوانان امروز ايران، با طي كردن روزهاي «بدون كار» مي‌گذرد. روزهاي كه تداوم تكراري بودن آن صداي هشدار افزايش نرخ بيكاري در كشور را بلندتر كرده است. گزارش‌هاي مركز آمار ايران هم بيراه نبودن حال بد جوانان ايراني را اثبات مي‌كند و مهر تاييدي بر به صدا درآمدن زنگ خطر افزايش نرخ بيكاري است. طبق تازه‌ترين آمارهاي منتشر شده از سوي مركز آمار، بالاترين نرخ بيكاري از آن گروه سني 24-20 ساله با‌درصدي برابر با 26.7درصد است. اين در حالي است كه در سال 1393، از 23ميليون 81 هزار نفر جمعيت فعال 10ساله و بيشتر، 10.6درصد در سطح كشور بيكار چرخيده‌اند. در اين ميان، دختران جوان تحصيلكرده در كشور با 19.7درصد، سهم بيشتري در بيكاري جوانان ايراني دارند. اما فعالان اقتصادي در اين مورد چه نظري دارند؟ «تعادل» براي روشن‌تر شدن دلايل افزايش نرخ بيكاري در ايران به سراغ اعضاي پارلمان بخش خصوصي رفته است. محمدرضا نجفي منش، رييس كميسيون تسهيل كسب و كار اتاق تهران و سيده فاطمه مقيمي، عضو هيات رييسه اتاق تهران همراهان ما براي تحليل مهم‌ترين و بزرگ‌ترين معضل فعلي كشور هستند كه در ادامه اين گزارش مشروح آن را مي‌خوانيد.
توليد آب رفت، بيكاري رشد كرد
نجفي منش، كرسي رياست كميسيون تسهيل كسب و كار اتاق تهران را به دست دارد. او عمده‌ترين دليل افزايش نرخ بيكاري در كشور را كاهش حجم توليد در كشور مي‌داند و در ادامه مي‌گويد: افزايش نرخ بيكاري در ايران نگران‌كننده است، اما در اين مورد بايد به ريشه‌يابي درست اين موضوع پرداخت.
رييس كميسيون كسب و كار اتاق تهران، گذري بر بررسي‌هاي آماري مي‌زند و مي‌گويد: بررسي‌هاي آماري نشان مي‌دهد افزايش نيافتن نرخ بيكاري طي سال‌هاي 84 تا 92، سه دليل اصلي دارد؛ نخستين موضوع اين است كه فقط اعطاي تسهيلات نمي‌تواند عاملي براي افزايش نرخ اشتغال باشد. دومين عامل به پايين بودن نرخ بهره‌وري نيروي كار مربوط مي‌شود. سومين موضوع نيز به سرمايه‌بر بودن مشاغل ايجاد‌شده تاكيد دارد.
رشد اقتصادي، محرك رشد اشتغال
او افزايش نرخ بيكاري در سال‌هاي گذشته را قابل توجه مي‌داند و رشد بيكاري امسال را هم دور از انتظار نمي‌داند. نجفي منش در ادامه مي‌گويد: حال بايد چه كنيم كه بيكاري گريبان جوانان ما را نگيرد؟ از ديدگاه من بطور مشخص بايد رشد اقتصادي كشور را مثبت كرد، تنها در اين شرايط است كه مي‌توان كمي خوشبينانه‌تر نسبت به اين معضل تفكر كرد. رييس كميسيون كسب و كار اتاق تهران، بر اين باور است كه با رشد اقتصادي منفي نمي‌توان كاري از پيش برد. او در ادامه اظهار كرد: متاسفانه امسال رشد اقتصادي كشور روند منفي را برگزيده است، اين در حالي است كه رشد اقتصادي سال گذشته روي مدار 3درصدي بود. بنابراين آمارهاي ارائه شده خود گوياي شرايط نامطلوب اقتصادي در ايران هستند.
خردورزي دولت يازدهم در تحريك تقاضا
نجفي‌منش تلاش دولت و خردورزي آن در يافتن مشكلات اقتصادي را قابل ستايش دانست. او در ادامه اظهار كرد: تحريك تقاضا در شرايط بحراني اقتصاد كشور اقدامي مفيد و مطلوب بود، كابينه اقتصادي دولت آقاي روحاني به خوبي مشكل فعلي اقتصاد را ريشه يابي كرد و در تحريك تقاضا گامي به نام «رونمايي از دومين بسته ضد ركود» برداشت. او اضافه كرد: تحريك بازار تقاضا بدون شك يكي از عوامل مهمي است كه نه تنها مي‌تواند به رشد اقتصادي كمك شايان كند، بلكه در كاهش نرخ بيكاري نيز تاثيرگذار خواهد بود.
گره خوردگي معيشت مردم با ركود
سيده فاطمه مقيمي، علاوه بر فعاليت‌هاي بي‌شماري كه در ايجاد اشتغال و كارآفريني داشته و دارد، اكنون به عنوان عضو هيات رييسه اتاق تهران در ساختمان واقع شده در خيابان وزرا مشغول به فعاليت است. او بي‌مقدمه بحران پيش رو براي جوانان را گوشزد مي‌كند. بحراني كه ريشه در تورم ركودي كشور دارد و به افزايش نرخ بيكاري دامن بيشتري زده است. مقيمي در ادامه گپ و گفت خود با «تعادل» به ريشه‌يابي دلايل افزايش نرخ بيكاري در كشور مي‌پردازد و مي‌گويد: زماني كه در اقتصاد يك كشور روند ركودي شكل مي‌گيرد، بدون شك به اين معناست كه رشد منفي اشتغال اتفاق افتاده است، زيرا اين دو شاخص كاملا با يكديگر رابطه مستقيمي دارند.
او در ادامه اظهار كرد: اشتغال با شرايط ركودي اقتصاد رابطه تنگاتنگي دارد و به همين دليل امروز شاهد هستيم كه بيكاري باز هم روند رو به رشد خود را پيش گرفته است.
عضو هيات رييسه اتاق تهران با اشاره به خطر افتادن معيشت مردم گفت: تورم كاهش پيدا كرده اما ركود موجود همچنان به قوت خود باقي است، اما تا زماني كه اين دو شاخص بهبود پيدا نكند، نمي‌توان حاصل جمع مثبتي براي آن انتظار داشت. در اين شرايط اين مردم هستند كه معيشتشان در خطر افتاده است. مقيمي در ادامه گفت: معيشت مردم با ركود تلاقي پيدا كرده كه يكي از عوامل موثر در كاهش ضريب اشتغال در كشور به شمار مي‌رود. بايد بپذيريم كه در شرايط فعلي جامعه، دقيقا اين بحران‌ها در حال وقوع است.
زناني از جنس «بيكاري»
رييس كانون زنان كارآفرين و بازرگان در ادامه گفته‌هاي خود به آمار نرخ بيكاري بيشتر در ميان زنان جامعه اشاره كرد و اظهار كرد: بيكاري در جامعه در حالي موج مي‌زند كه سهم زنان جوانان تحصيلكرده در اين ميان بيشتر از مردان است. او ادامه داد: با اين اوصاف اين روند شرايط مطلوبي را به دنبال نخواهد داشت. مقيمي براي متحول كردن يا بهبود دادن اين شرايط اهتمام بيشتر دولت را خواستار شد. او تسهيل در روند شروع كسب و كار بنگاه‌ها را موثر دانست و گفت: شروع كارآفريني، از ميان برداشتن قوانين بازدارنده مي‌تواند در ضريب بيكاري تاثيرگذار باشد، تا كمتر شاهد نافرجامي‌هاي به اين شكل باشيم. عضو هيات نمايندگان اتاق تهران، نگراني خود را از شرايط سخت جوانان ابراز كرد و گفت: جوانان سخت كوش ايراني بعد از گذراندن دوره‌هاي تحصيلي خود مي‌خواهند كه وارد بازار كار شوند، اما غول بيكاري در انتظار آنان است و اين موضوع نااميدي را بيش از پيش به زندگي آنها انتقال مي‌دهد. مقيمي عدم تشكيل خانواده و نبود سلامت خانواده را از جمله مشكلاتي دانست كه به دليل بيكاري جوانان پيش آمده و بدون شك درآينده باعث حركت جامعه به سمت پ‍‍ژمردگي خواهد شد.