«حملات تروريستي پاريس ممكن است بزرگ‌ترين تهديد را از نظر شكوفايي اقتصادي براي اروپا در پي داشته باشد.» اين تحليل نشريه فوربس از تاثير بلندمدت احتمالي حملات تروريستي اخير بر اقتصاد قاره سبز است. فوربس در اين گزارش تاكيد كرده كه نگراني از احتمال تكرار فجايعي از اين دست، مي‌تواند بر اقتصاد جهان نيز تاثيراتي بلندمدت داشته باشد.
در اين گزارش آمده است، با گذشتن چند روز از كابوس حملات تروريستي ساكنان پاريس بر سر كارهاي‌شان حاضر شدند اما سرمايه‌گذاران همچنان با نگراني‌هاي جدي روبه‌رو هستند. نمود بيروني اين نگراني را مي‌توان در بازارهاي بورس مشاهده كرد. شاخص سهام «CAC-40» پاريس با كاهش روبه‌رو شده است. شاخص سهام FTSE100 لندن نيز كاهش يافته و در امريكا نيز شاخص سهام «اس‌اند پي» در روز دوشنبه ضعيف‌ترين عملكرد را داشت. تنها شاخص سهام داكس آلمان بوده كه در اين روزها يك‌دهم درصد افزايش داشته است. جيمز بيوان كارشناس شركت «سي‌سي ال‌اي» به يورونيوز گفته است كه در كوتاه‌مدت سرمايه‌گذاران نگران دو موضوع خواهند بود؛ «تاثير حملات روي افكارعمومي» و «ميزان خرج كردن مصرف‌كنندگان.» به گفته وي، نگراني ديگر مربوط به برنامه‌هاي سرمايه‌گذاري شركت‌ها به‌ويژه در بخش هتلداري و حمل‌ونقل هوايي است. با اين ترس و نگراني در بلندمدت مي‌توان كنترل بيشتر روي مرزها را متصور شد، امري كه مي‌تواند اختلافاتي را بر سر معاملات بازرگاني و تجارت آزاد به‌وجود آورد و اين براي اقتصاد دنيا خبر بدي خواهد بود.
بار مالي حملات پاريس براي منطقه يورو
فوربس مي‌نويسد، سرمايه‌گذاران باتجربه مي‌دانند كه برخلاف تلفات انساني، تاثيرات مالي يك حمله تروريستي كوتاه‌مدت است. با اين حال واكنش‌ها به تهديدها و اقدامات تروريستي مي‌تواند تاثيرات اقتصادي پايدارتري را براي مصرف‌كنندگان و خريداران در پي داشته باشد. از اين حيث بايد شكنندگي اقتصادهاي اروپايي را مدنظر قرار داد. رشد اقتصادي منطقه يورو در سه ماهه سوم امسال سه‌دهم درصد بوده كه بسيار كمتر از پيش‌بيني‌هاست و حملات هفته گذشته در پاريس مي‌تواند صدماتي واقعي به هزينه‌هاي كنوني وارد كند و سبب شود مصرف‌كنندگان از حضور در مراكز خريد شلوغ در شلوغ‌ترين ماه سال خودداري كنند. اين تنها فرانسه نيست كه تحت‌تاثير اين موضوع قرار مي‌گيرد. توانايي شورشيان داعش در انجام حملات بدين معناست كه مصرف‌كنندگان در سراسر اروپا ممكن است فعاليت‌هاي خود را در زمينه خريد كاهش دهند. شواهد نشان مي‌دهد مصرف‌كنندگان انگليسي در آخر هفته در خانه‌هاي خود ماندند و به سبب انتشار گزارش‌هايي درباره گشت‌زني‌هاي نيروهاي امنيتي در اطراف مراكز خريد و فروشگاه‌ها در لندن ترجيح دادند در خانه بمانند. اين نگراني ممكن است به سبب عدم وقوع يك حمله ديگر ازبين رفته باشد اما خساراتي كه اين موضوع به منطقه شنگن اروپا وارد آورده است بادوام است. از‌سوي ديگر، انتشار گزارش‌هايي در اين باره كه يك مظنون حملات پاريس از طريق يونان و با يك گذرنامه سوري وارد اتحاديه اروپا شده، مي‌تواند سبب شود اعضاي اتحاديه اروپا با سرعت بيشتري بار ديگر كنترل‌هاي شديد امنيتي را احيا كنند، آن هم در شرايطي كه انتقال كالاها از طريق مرزها براي باز نگه داشتن خطوط تامين كالا و خدمات در اروپا امري ضروري است. برايان به‌تل، مدير تجاري شركت تراست كپيتال، نيز در شيكاگو گفته افزايش اقدامات امنيتي ممكن است اثرات بلندمدت منفي بر تجارت و آينده يورو داشته باشد.
تلاطم در بازارهاي جهاني
رويترز نيز گزارش داده، پس از حملات تروريستي فرانسه، بازارهاي سهام بين‌المللي نيز دستخوش تغيير شده‌اند، به‌طوري كه با آغاز فعاليت‌هاي بازارهاي مالي از ابتداي دوشنبه بازارهاي سهام بين‌المللي در كنار ارزهاي بين‌المللي ارزش خود را از دست داد. بنا بر اين گزارش، پس از ارزهاي منطقه‌يي در آسيا همچنين بازارهاي سهام اين قاره و در كنار افت ارزش سهام بورس‌هاي لندن، فرانسه، انگليس و آلمان، ارزش بازارهاي سهام امريكا نيز دستخوش تغيير شد. گفته شده، ارزش بازارهاي سهام اقتصادهاي نوظهور نيز 0.8درصد افت كرده است. ارزش اوراق قرضه 10ساله دولت امريكا نيز حدود 3درصد افت كرده است.
سقوط سهام صنعت گردشگري
به نوشته فوربس، سفر و گردشگري مرتبط با بازار سهام ازقبيل سهام خطوط هواپيمايي شرايط وخيمي را تجربه مي‌كنند. به‌ويژه در فرانسه، سهام شركت‌هاي وابسته به صنعت گردشگري در واكنش به حملات پاريس شديدا كاهش يافته است. بيشترين كاهش مربوط به گروه هتلداري آكور با 7درصد كاهش است. برخي تحليلگران پيش‌بيني كرده‌اند كه حملات تروريستي روز جمعه روي ميزان ورود گردشگران به اين شهر به‌ويژه براي جشن‌هاي آخر سال ميلادي تاثير منفي بگذارد. رويترز نيز در اين باره گزارش داده، ائوپور دو پاري (اپراتور فرودگاه شارل دو گل و اورلي) و اير فرانس هر كدام 5درصد و يوروتونل 4.5درصد كاهش ارزش سهام داشتند.
سهام شركت‌هاي توليدكننده محصولات لوكس كه بخش عمده درآمدشان از گردشگران خارجي است نيز حدود 3درصد كاهش يافته است. رابرت لوتز رييس شركت سرمايه‌گذاري كابوت در ماساچوست در اين باره مي‌گويد: «اين حملات تروريستي و تبعات آن اثر منفي قابل‌توجهي روي بخش گردشگري فرانسه خواهد گذاشت.»البته تحليلگراني هم هستند كه با پيش‌بيني‌هايي چنين تيره و تار مخالفند. ازجمله هوارد آركر اقتصاددان ارشد آي‌اچ اس كه معتقد است اگرچه چنين حوادثي وحشتناك هستند اما فعاليت‌هاي اقتصادي نيز بهبودپذيرند. آركر مي‌گويد، حوادث مشابه قبلي در اروپا طي ۱۵سال گذشته تاثير ماندگاري بر بازار نداشته‌اند. براساس آمارهاي رسمي موجود، فرانسه سالانه ۸۳ميليون گردشگر خارجي دارد و درآمد حاصل از آن در سال۲۰۱۲ معادل ۳۶ميليارد يورو بود كه حدود 7.5درصد توليد ناخالص داخلي اين كشور را تشكيل مي‌داد. اين كشور در سال۲۰۱۳ ميلادي توانست 84.7ميليون گردشگر جذب كند كه نسبت به سال قبل از آن 2درصد افزايش داشت. علاوه‌بر اين، شهر پاريس در سال۲۰۱۴ در مجموع پذيراي بيش از ۱۴ ميليون گردشگر خارجي بود و بنابر پيش‌بيني‌ها تا پايان سال‌جاري ميلادي در مجموع 16.5ميليون گردشگر خارجي به پاريس سفر مي‌كنند.
* تعادل