هر چند مسکن در بسته سیاست‌های ضد رکود در اولویت نبود اما وزارت راه و شهرسازی با رایزنی با بانک مرکزی توانست بندی از این بسته را به افزایش وام سپرده ممتاز تا سقف 60 میلیون تومان اختصاص دهد تا بتواند تقاضا در این بخش را تحریک کند اما به گفته کارشناسان اقتصادی تا زمانی که سوددهی بازارها و بنگاه‌های تولیدی به سود نرخ سپرده‌های بانکی نرسد، رکود از بازار خارج نمی‌شود، حال اینکه مشاور وزیر راه و شهرسازی در بخش امور مدیریت و تامین مالی معتقد است زمانی که نرخ مسکن در بازه زمانی چند ساله ثابت بماند، پرداخت اقساط بانکی با سود 25 درصد به بانک‌ها برای خانه‌دار شدن اقتصادی نیست و از سویی دیگر وقتی نرخ تورم ثابت باشد پرداخت اقساط سنگین‌تر است.
به گزارش «فرصت امروز»، روز گذشته حسین عبده تبریزی در نشست خبری همایش توسعه سیاست‌های مسکن با تاکید بر لزوم کاهش نرخ سپرده‌های بانکی برای خروج اقتصاد از رکود گفت: تا زمانی که نرخ سود بانکی متناسب با نرخ تورم نباشد، رکود ماندنی است.
نرخ سود بانکی 30درصدی با نرخ تورم 11درصدی معنا ندارد
گفته می‌شود براساس سیاست‌های جدید بانک مرکزی قرار است، آذر ماه سال جاری نرخ سپرده‌های بانکی به 18درصد و حتی کمتر کاهش یابد تا سرمایه‌های حبس شده در سپرده‌های بانکی آزاد و وارد بازار شود. بازاری که به گفته عبده تبریزی شکست خورده است و با این سیاست هم نمی‌توان کاری از پیش برد. مشاور آخوندی با بیان اینکه بانک مرکزی سعی دارد با سیاست‌های بین بانکی نرخ سود بانکی را کاهش دهد، گفت: معتقدم این سیاست در کوتاه‌مدت نمی‌تواند نرخ سود بانکی را کاهش دهد. این در حالی است که بازار شکست خورده در مدت زمان کوتاه نیاز به تزریق سرمایه‌ها دارد و تا نرخ سود بانکی متناسب با نرخ تورم کاهش نیابد، رکود ادامه دارد.
وی با بیان اینکه نمی‌توان با سودهای 27درصد و 30درصد بانکی مسکن خرید و نرخ سود 30درصدی با وجود تورم نقطه به نقطه 11درصدی مفهوم و معنایی ندارد، گفت: در دنیا پوشش تسهیلاتی برای خرید مسکن کمتر از 50درصد تامین هزینه‌های خرید نیست، هر‌چند در بسیاری از کشورها هم تا 80درصد قیمت خانه را بانک به متقاضیان وام می‌دهد. بانک‌ها در حال حاضر به اندازه کافی منابع مالی در اختیار ندارند و نه نرخ سود تسهیلات بانکی منطقی و مناسب است و نه سقف تسهیلات. مشاور وزیر راه شهرسازی با بیان اینکه مسکن در اولویت بانک‌ها برای پرداخت تسهیلات نیست، ادامه داد: هیچ بانکی در حال حاضر تمایلی به پرداخت وام‌های بلند‌مدت با سود کم ندارد. بنابراین بانک مرکزی باید راهکارهایی را در این حوزه ارائه دهد.
عبده تبریزی با اشاره به پرداخت تسهیلات به دو بخش در حوزه مسکن، گفت: معمولا وام‌های بانکی در مسکن به دو بخش حوزه ساخت‌و‌ساز و خرید داده می‌شود. خرید مسکن در بازه زمانی طولانی‌مدت و طی 20 الی 25 سال پس از جمع‌آوری پس‌اندازها انجام می‌شود، گفت: توجه وزارت راه‌و‌شهرسازی و بانک‌ها همواره به ارائه تسهیلات به بخش خرید بوده و در طول چند سال گذشته بانک‌ها به بخشی تسهیلات تزریق کرده‌اند که در آن بخش تولید مازاد داریم. عبده تبریزی همچنین با تاکید براینکه نرخ کالاهای اساسی و وارداتی کاهش یافته و در آذرماه هم نرخ تورم یک‌رقمی می‌شود، گفت: معتقدم با این سیاست‌ها باید بازار رهن توسعه یابد و تسهیلات جدی برای خرید مسکن ارائه شود.
کاهش قیمت واحدهای تجاری
در حالی که بسیاری از سرمایه‌داران در چند سال گذشته به دنبال تغییر کاربری‌ها از مسکونی و فرهنگی به سمت تجاری بوده‌اند گویا در شرایط رکود تجاری‌ها هم با کاهش قیمت مواجه شده‌اند، به‌طوری‌که به گفته مشاور امور مدیریت و تامین مالی وزارت راه و شهرسازی این روزها فروش واحدهای تجاری هم سخت است و در چهار سال گذشته قیمت واحدهای تجاری هم کاهش یافته است. وی با بیان اینکه به ازای هر هفت خانوار یک واحد تجاری ساخته شده است، گفت: در حال حاضر واحدهای تجاری هم به فروش نمی‌رسد و تمایل بازار به اجاره بلند‌مدت این واحدها است.
تخریب 27 میلیارد دلار خانه در 10 سال گذشته
عبده تبریزی در ادامه این نشست خبری با اشاره به از بین رفتن سرمایه‌ها در طول چند سال گذشته در بازار مسکن گفت: برآورد شخصی من این است که 20میلیارد دلار خانه خالی در کشور وجود دارد که این سرمایه پنهان در خانه‌های خالی برابر با درآمدهای فروش نفت است. معتقدم اگر این سرمایه در حوزه ساخت خانه‌های ارزان‌قیمت هزینه می‌شد می‌توانستیم تقاضای موجود در بازار را پاسخ دهیم.
وی با بیان اینکه ایران کشور ثروتمندی نیست که این میزان اتلاف در حوزه مسکن را داشته باشد، ادامه داد: تنها برای ساخت اتوبان صدر در تهران چیزی حدود 10 هزار‌میلیارد تومان خانه خراب شد و همچنین در 10سال گذشته چیزی حدود 27میلیارد دلار مسکن قبل از اتمام عمر خود تخریب شدند، که این رقم بسیار قابل توجهی است، شهرداری‌ها ضوابطی را اتخاذ کرده‌اند که تخریب خانه‌ها قبل از اتمام عمرشان به صرفه باشد.
رونق به پول نیاز دارد
مشاور آخوندی در ادامه این نشست با بیان اینکه در شرایط رکود باید به اقتصاد پول تزریق شود و دولت آمریکا برای رفع بحران اقتصادی 2008، توانست 14 هزار‌میلیارد دلار پول به اقتصاد تزریق کند اما دولت ایران برای رفع رکود فعلی چنین منابعی را در اختیار ندارد، گفت: معتقدم رکود دو پایه اصلی دارد که یکی از پایه‌های اصلی رکود کمبود تقاضا و دیگری تنگناهای مالی دولت است.
وی ادامه داد: کاهش تقاضا در بازار به اقتصاد هشت‌ساله گذشته برمی‌گردد و از سال 86 تا به امروز میزان پس‌انداز خانوار و همزمان میزان درآمد سرانه کاهش یافته است، بنابراین امروز خانواده‌ها قدرت خرید ندارند که به معنای کوچک شدن بودجه خانوار است. دولت تصمیم گرفت برای تحریک تقاضا در بازه زمانی کوتاه‌مدت تسهیلاتی را به بازار خودرو ارائه دهد که آثار آن در اقتصاد مثبت است، اما واقعیت این است که دولت با تنگنای مالی شدید مواجه است.