صنعت تولید خودرو ترکیه در میان همسایگان کشورمان ایران از یک جهت شباهت جالب و مهمی با یکدیگر دارند و آن، زمان پا گرفتن این صنعت سودآور در ۲ کشور است که (با اندکی اغماض) می‌توان گفت همزمان با یکدیگر در ایران و ترکیه شکل گرفته و متولد شده است.
پیشینه صنعت تولید خودرو در قالب امروزی آن در هر ۲ کشور ایران و ترکیه به دهه ۵۰ میلادی بازمی‌گردد و وجه اشتراک جالب دیگر ۲ کشور در این رابطه، نوع خودرو تولیدی است چراکه هر ۲ همسایه، کار خود را با تولید کامیون و خودروهای سنگین آغاز کردند. اگر ایران در سال ۱۹۵۵م نخستین خط تولید خودرو خود در داخل کشور را با مونتاژ کامیون‌های مرسدس‌بنز راه‌اندازی کرد، ترکیه نیز مطابق آنچه در وب‌سایت‌های رسمی و دولتی این کشور و همچنین منابع اینترنتی دیگر مانند دانشنامه ویکی‌پدیا می‌توان مشاهده کرد، صنعت تولید خودرو خود را در دهه ۱۹۵۰م و با تولید کامیون‌های نظامی ریو و به‌دنبال آن، کامیون‌های اینترنشنال هاروستر (Internationa Harvester) پایه‌گذاری کرد. تولید خودرو در ترکیه هر چند در ابتدای حیات خود با شتابی تاخت‌وتازگونه همراه بود اما این هیاهو و تاخت‌وتاز و خطوط تولید کامیون‌های این کشور که در قالب کارخانه‌های صنایع خودرو ترکیه (TOE) راه‌اندازی و آغاز به‌کار کرده بود برای چند سالی آرام گرفت.
نخستین خودرو سواری تولید ترکیه
با توجه به اینکه در آمار و گزارش‌های رسمی، سال دقیق و مشخصی ـ مانند ایران ـ برای تولید خودرو در ترکیه عنوان نشده و تنها به دهه ۱۹۵۰م اشاره شده است، اگر ایران را در این راستا، پیشروتر از ترکیه در نظر بگیریم، اما در رابطه با تولید خودروهای سواری و سبک، ترکیه چند سالی از ایران پیش افتاده است. ایران با تاسیس کارخانه‌های «ایران‌ناسیونال» و به دنبال آن عقد قرارداد با کمپانی بریتانیایی «روتس گروپ» نخستین خط تولید خودروهای سبک سواری خود را با تولید و مونتاژ اتومبیل سواری «هیلمن هانتر» از سال ۱۹۶۶م سر و سامان بخشید. کشور ترکیه اما نخستین محصولات تولید داخل خود را در عمل از سال ۱۹۶۱م با راه‌اندازی خط تولید خودرو سواری «دِوریم» در کارخانه‌های تولید ترن «تولوم ساش» روانه بازار داخلی این کشور کرد. در ادامه این مسیر و با آغاز عملیات احداث نخستین کارخانه اختصاصی تولید وسایل نقلیه موتوری درون‌سوز به نام «اوتوسان» در استانبول در سال ۱۹۵۹م، تولید انبوه خودرو با نام تجاری «آنادول» از سال ۱۹۶۶م در ترکیه به راه افتاد. در طول سال‌های بعد سایر خودروسازان جهانی نظیر تویوتا، هوندا، اُپل، هیوندای، مرسدس‌بنز و مان نیز کارخانه‌های خود را برای تولید انواع خودروهای سواری، اتوبوس و کامیون در ترکیه تاسیس کرده و هم‌اکنون به موازات کارخانه‌های ترکیه‌ای ساخت اتوبوس و کامیون مانند «بی‌ام‌سی»، «اتوکار» و «تم‌سا» به فعالیت خود در این کشور ادامه می‌دهند.
مختصات امروز بازار ترکیه
ترکیه با توسعه صنعت خودرو و ارتقای کیفیت محصولات خود، بازار صادراتی قابل توجهی برای خودروهای تولیدی‌خود در قاره اروپا ایجاد کرده است به گونه‌ای که براساس آمار رسمی، تا سال ۲۰۰۴م ترکیه موفق به صدور ۵۱۸هزار خودرو تولیدی در هر سال شده که مقصد بخش عمده این محصولات صادراتی، کشورهای عضو اتحادیه اروپا بوده‌اند. در سال ۲۰۰۶م ترکیه با دریافت وامی ۱۷۵ میلیون پوندی (حدود ۲۶۵ میلیون دلاری) اقدام به مشارکت همزمان در توسعه و تولید خودرو با ۲ کارخانه اروپایی شامل ائتلاف پژو ـ سیتروئن فرانسه و فیات ایتالیا برای تولید خودروهای تجاری (با صرفه) کوچک برای عرضه در بازار اروپا کرده و با راه‌اندازی خط تولید این خودرو در کارخانه‌های توفاش ترکیه از اواخر سال ۲۰۰۷م صادرات اتومبیل‌های تولیدی آن با ظرفیت ۱۳۵ هزار دستگاه در سال آغاز شد. فعالیت صنعت خودروسازی ترکیه در طول سال‌های اخیر با شتابی متفاوت ادامه داشته است به گونه‌ای که برای مثال این کشور در سال ۲۰۰۸م با تولید یک میلیون و ۱۴۷ هزار وسیله نقلیه موتوری جایگاه ششمین خودروسازی بزرگ قاره اروپا را ـ پس از بریتانیا و بالاتر از ایتالیا ـ به خود اختصاص داد و در بعد جهانی نیز در رتبه پانزدهم ایستاد.
در سال ۲۰۱۰م نیز این کشور با تولید یک میلیون و ۱۲۴ هزار و ۹۸۲ دستگاه انواع خودرو به عنوان هفتمین تولیدکننده خودرو در اروپا پس از کشورهایی نظیر آلمان (با تولید ۵. ۸۱۹. ۶۱۴ دستگاه)، فرانسه (با ۲۶۰، ۱۷۴، ۳ دستگاه)، اسپانیا (با تولید ۴۳۵، ۷۷۰، ۲ دستگاه) و کشورهای بریتانیا، روسیه و ایتالیا (با تولیداتی کمتر از ۲ میلیون دستگاه) قرار گرفت. آخرین آمار رسمی موجود در این زمینه که مربوط به سال ۲۰۱۳م می‌شود نیز نشان می‌دهد کشور ترکیه با تولید یک میلیون و ۱۲۵ هزار و ۵۳۴ خودرو در این سال عنوان هفدهمین خودروساز بزرگ جهان را از آن خود کرده ایران در سال مورد نظر با ساخت ۷۴۳ هزار و ۶۸۰ خودرو، در رده بیستم جهان ایستاده است.