از نرخ سود بانکی تا نزول کف بازار / جدول

در حال حاضر طبق آمار و اطلاعات بانک مرکزی و مرکز ملی آمار نرخ تورم در حدود 15 درصد محاسبه شده است، نرخ تورم تاثیر به سزایی بر نرخ‌های بازار پولی و بانکی دارد.

شورای پول و اعتبار در بهار سالجاری نرخ سود و بهره بانکی را با توجه به کاهش نرخ تورم تعدیل کرد، در این تصمیم‌گیری نرخ سود سپرده بانکی کوتاه مدت 10 درصد و بلندمت یکساله 20 درصد محاسبه شد، از سوی دیگر نرخ بهره تسهیلات مبادله‌ای 21 درصد و نرخ عقود مشارکتی را 24 درصد تعیین کرد که در ظاهر عمر این اعداد بروی کاغذ رعایت می‌شود.

بانک‌ها از گذشته با نام‌ها و ترفندهای مختلف نرخ سود و بهره بانکی را دستخوش تغییر می‌کنند که همواره این تغییرات بر مدار افزایش بوده است، دلیل اصلی این افزایش نرخ قانونی از سوی بانک‌ها تفاوت قابل ملاحظه نرخ بهره در بازار یا به اصطلاح دیگر نرخ کف بازار است. 

در حال حاضر نرخ بهره در کف بازار در محدوده 30 تا 36 درصد در نوسان است، نرخی که در واقعیت می‌توان لفظ ربا را به آن اتلاق کرد، از سوی دیگر نرخ بهره بانکی در بدترین شرایط به صورت واقعی در حدود 30 درصد محاسبه می‌شود که با یک حساب سرانگشتی می‌توان گفت در کنار تقاضاهای واقعی تسهیلات بانکی در راستای فعالیت‌های اقتصادی و رفع مشکلات مالی خانواده‌ها، برخی افراد برای آنکه به راحتی سود قابل توجهی نصیب آن‌ها شود با ترفندهای مختلف تسهیلات از بانک‌ها دریافت کرده و آن را در بازار اقتصادی کشور در راه نزول به مصرف می‌گذارند.

برخی از کارشناسان بر این باورند که باید نرخ سود بانکی با توجه به نرخ تورم به همراه 2 تا 4 درصد حاشیه سود در نظر گرفته شود، اما این عقیده در جایی پاسخگوی اقتصاد است که رکورد در آن رخنه نکرده باشد و گردش پول در فعالیت‌های اقتصادی صورت گیرد، در غیراینصورت واقعیت‌های اقتصادی خود را بر بازار پولی و بانکی و نظام بانکداری حاکم می‌کند.

از سوی دیگر برخی کارشناسان بر این باورند که برای یکبار باید نرخ بازار را پذیرفت و تمام حواشی آن را به جان خرید تا بازار پولی و بانکی بر طبق واقعیت‌ها اداره شود.

در کنار تسهیلات، خرید اقساطی نیز در بازار به شدت از آن استقبال می‌شود، به طور میانگین بر هر ماه از مانده اقساط 3 درصد سود محاسبه می‌شود که حداکثر تعداد اقساط در 10 ماه در نظر گرفته می‌شود، به طور مثال اگر کالایی به قیمت یک میلیون و 200 هزار تومان به فروش برسد و خریدار 200 هزار تومان را نقدا پرداخت کند مابقی که یک میلیون تومان خواهد بود در اقساط 10 ماهه، فرد باید هر ماه 130 هزار تومان پرداخت کند.

در این رابطه باید گفت که در هر صنفی میزان سود ماهانه اندکی متفاوت است، به طور مثال در صنف فروشندگان فرش نرخ سود ماهیانه در حدود 2.5 درصد و در صنف فروشندگان محصولات IT این نرخ در محدوده 4 تا 5 در صد در نوسان است.

البته لازم به ذکر است که در اصول تعیین اقساط و بازپرداخت تسهیلات باید برای هرمانده بعد از پرداخت قسط قبلی سود محاسبه شود اما این رویه انجام نمی‌شود و بر تمام مانده تسهیلات یک سود محاسبه می‌شود که در پایان تسهیلات با نرخ بالاتری بروی کاغذ محاسبه می‌شود.