رکود ساخت‌وساز نه تنها مصرف کاشی و سرامیک را در کشور به شدت کاهش داد بلکه معادن تولید خاک‌نسوز را نیز با چالش جدی مواجه کرد؛ به گونه‌ای که 30 درصد بازار خود را از دست دادند.
مهدی ارغوان - عضو هیات مدیره خانه معدن فارس در مورد شرایط تولید‌کنندگان خاک‌نسوز با اشاره به این‌که وضعیت اقتصادی و رکود ساخت‌وساز در معادن مربوطه این بخش نیز تاثیر گذاشته است، اظهار کرد: در گذشته سالانه 450 میلیون مترمربع کاشی و سرامیک تولید می‌شد که برای این امر نیاز به 9 میلیون تن خاک صنعتی بود و از طریق 190 معدن فعال کشور تامین می‌شد.وی با اشاره به رکود شدید حاکم در صنعت کاشی و سرامیک که از اواسط سال 1393 آغاز شده بود، گفت: این امر موجب کاهش 30 درصدی تولید کاشی و سرامیک شد؛ بنابراین با توجه به نیاز هر مترمربع به 12 تا 18 کیلوگرم ماده اولیه، مصرف خاک صنعتی نیز حدود 30 درصد و به عبارت دیگر دو میلیون و 700 هزار تن کاهش یافت.
عضو کمیسیون صنعت و معدن اتاق بازرگانی با اشاره به این‌که بخش عمده‌ای صادرات کاشی و سرامیک به کشور عراق صورت می‌گرفت، یادآور شد: در سال‌های گذشته پس از جنگ داعش ایران تقریبا بازار عراق را از دست داد لذا برخی کارخانه‌ها برای حل مشکل به فکر کاهش تولید یا دگرگون‌سازی استراتژی تولید افتادند و برخی با این فکر از خاک ارزان‌تر در تولید کاشی و سرامیک استفاده کردند که در پی آن در دراز‌مدت کاشی‌ها ترک می‌خورد و در نهایت مصرف‌کننده متضرر می‌شود.
ارغوان اظهار کرد: برخی کارخانه‌ها نیز تلاش کردند از خاک با کیفیت‌تر و از خاک سفیدبر به جای خاک قرمز استفاده کنند اما در این حوزه با چالش کمبود خاک سفیدبر مواجه هستیم. از سوی دیگر کارخانه‌ها نیز زیرساخت مناسب تغییر خط تولید را ندارند بنابراین با چالش مواجه شده‌اند.
وی با اشاره به افزایش چشمگیر حقوق دولتی در سال گذشته نیز به عنوان یک چالش بزرگ برای معادن خاک خاطر نشان کرد: حقوق دولتی در اوایل سال گذشته از 1500 تومان به 6000 تومان رسید؛ بنابراین معادن به سراغ قسط بندی رفتند. در نهایت با توجه به مشکلات نقدینگی برخی معادن مجبور شدند باطله برداری را که هزینه‌های زیادی دارند را کاهش دهند و این مساله باعث کاهش طول عمر معدن می‌شود، چراکه در صورت عدم باطله برداری عملیات معدن‌کاری در دراز‌مدت به سختی صورت می‌گیرد.
عضو هیات مدیره خانه معدن فارس همچنین با اشاره به کاهش اضافه‌کاری‌های پرسنل معادن به عنوان یکی‌دیگر از راهکارها در راستای تحمل دوران رکود گفت: انجمن‌ها در مجموع به این نتیجه رسیده‌اند که محصولات قسطی داده شود تا زمانی که بازار از رکود خارج شود.ارغوان با اشاره به این‌که شاید لازم باشد دولت در بخش مسکن طرح ویژه‌ای در نظر گیرد که جایگزین مسکن مهر شود، گفت: با خروج ساختمان‌سازی از رکود، وضعیت معادن بهبود بخشیده می‌شود.
وی در مورد صادرات خاک نسوز نیز یادآور شد: حجم صادرات چشمگیر نیست و در ارقام کم صورت می‌گیرد، در حالی که به طور معقول می‌توان 30 تا 40 درصد تولید معدن را صادر کرد.عضو هیات مدیره خانه معدن فارس در مورد احتمال بهبود بازار خاک نسوز در پساتحریم نیز تصریح کرد: در صورتی که مشکل ساختمان‌سازی در داخل حل شود یا گشایشی در بازار‌های خارجی کاشی و سرامیک ایجاد شود، می‌تواند تاثیر مثبت در بازار خاک نسوز بگذارد.
ارغوان با اشاره به این‌که در سال 1391 و 1392 سرانه مصرف کاشی و سرامیک به پنج مترمربع رسیده بود و کاشی‌کاران مصرف 350 میلیون مترمربع کاشی در کشور را تجربه کردند، اما اکنون میزان مصرف به 170 میلیون مترمربع تا 200 میلیون مترمربع رسیده است.
* ایسنا