در حالی مسئولان بازار سرمايه، تعداد سهامداران كشور را بيش از 7 ميليون نفر عنوان مي‌كنند كه آمارها از جمعيت 20 هزار نفری معامله‌گران فعال در بازار سهام خبر مي‌دهند، اين در حالي است كه به گفته كارشناسان اغلب كدهاي معاملاتي بازار سهام به افرادي تعلق دارد كه در‌صدد دريافت وام مسكن هستند و به دليل سه دانگ، سه دانگ بودن املاك بين زن و شوهرها، عمدتاً براي يك وام نيز دو كد معاملاتي توسط كارگزاران بازار سهام به ثبت مي‌رسد.
اين همه قيل و قال براي افت بازار سهام چيست؟ اصلاً مگر جمعيت فعال در بازار سرمايه كشور چقدر است كه بايد دولت براي بهبود بازار سهام هزينه كند؟ سايه اين پرسش‌ها سال‌هاي سال بود كه روي تالار حافظ تهران سنگيني مي‌كرد كه چندي پيش يكي از اعضاي هيئت مديره بورس با بيان اينكه از نظر تعاريف بين‌المللي سهامدار بورسي بايد حداقل در سال 250بار معامله داشته باشد جمعيت بازار سهام ايران را تنها 20هزار نفر معرفي كرد و هم اكنون شركت سپرده‌گذاري مركزي اوراق بهادار و تسويه وجوه (سمات)، براي نخستين بار آمار سهامداران فعال بازار سرمايه ايران را در طول 10 سال اخير اعلام كرد.
آمار سهامداران فعال بازار سرمايه ايران اعلام شد
معاملات سهامداران بازار سرمايه از سال 90 رشد چشمگيري به خود گرفت به طوري كه در اين سال، 251 هزار و 102 كد بين يك تا 50 معامله و 4815 كد بيش از 200 معامله را انجام دادند. مديريت ناشران شركت سپرده‌گذاري مركزي وضعيت معامله‌گران فعال بازار سرمايه را در چهار گروه مجزا تفكيك و آمار آنها را از سال 84 منتشر كرد.
بر اساس اين گزارش، در سال 84، 183 هزار و 256 نفر بين يك تا 50 معامله را انجام دادند و تنها 1230 نفر 10 سال قبل بيش از 200 معامله را در بورس اوراق بهادار تهران به ثبت رساندند.
معاملات سهامداران به طور ميانگين در سال‌هاي 85 تا 89 روند كاهشي به خود گرفت و تعداد سهامداراني كه بين يك تا 50 معامله را در طول سال انجام دادند به ترتيب 141 هزار و 836 كد در سال 85، 108 هزار و 597 كد در سال 86، 89 هزار و 322 كد در سال 87، 90 هزار و 148 كد در سال 88 و 147 هزار و 915 كد در سال 89 بود. در عين حال، معاملات سهامداران بازار سرمايه از سال 90 رشد چشمگيري به خود گرفت به طوريكه در اين سال، 251 هزار و 102 كد بين يك تا 50 معامله، 7682 كد بين 51 تا 100 معامله، 4980 كد بين 101 تا 200 معامله و 4815 كد بيش از 200 معامله را انجام دادند.
به گزارش جوان، بر اساس اين گزارش، ركورد معامله‌گران فعال بازار سرمايه در سال 92 شكسته شد به طوريكه در آن سال 18 هزار و 672 كد بيش از 200 معامله را انجام داد و بيش از 416 هزار كد را نيز بين يك تا 50 معامله در بورس‌ها به ثبت رساندند. در معاملات سال گذشته نيز 511 هزار و 128 كد بين يك تا 50 معامله، 20 هزار و 865 كد بين 51 تا 100 معامله، 13 هزار و 496 كد بين 101 تا 200 معامله و 15 هزار و 352 كد نيز بيش از 200 معامله در سامانه پس از معاملات به ثبت رسيده است.
همچنين در معاملات مردادماه امسال، 170 هزار و 823 كد حداقل يك خريد يا فروش ( 68 هزار و 185 كد حداقل يك خريد و 102 هزار و 638 كد حداقل يك فروش) را در بازار انجام دادند. در گزارش مديريت ناشران شركت سپرده‌گذاري مركزي آمده است: كل روزهاي معاملاتي مردادماه گذشته 20 روز بود كه كل معاملات كدها به رقم 931 هزار و 273 رسيد.
بورس 20 هزار سهامدار فعال حرفه‌اي دارد
آخرين آمار سرمايه‌گذاران بورسي كشور با تعاريف بورس‌هاي بين‌المللي 20 هزار نفر است، به عبارتي معاون نظارت بر نهادهاي مالي سازمان بورس و اوراق بهادار با بيان اينكه بر اساس تعاريف بين‌المللي سرمايه‌گذاران فعال بورسي به افرادي گفته مي‌شود كه در طول سال حداقل 250 بار معامله كرده باشند، درباره تعداد سرمايه‌گذاران واقعي بورسي مي‌گويد: هم اكنون 20 هزار معامله‌گر در بورس تهران به طور ميانگين روزانه يكبار خريد و فروش مي‌كنند كه اين عدد براي كشور تركيه 27 هزار نفر است و در تعاريف بين‌المللي به معامله‌گراني با اين شرايط معامله‌گر فعال و حرفه‌اي بازار گفته مي‌شود.
دكتر‌علي سعيدي در ادامه با بيان اينكه در آمارهاي بورسي تعاريف مختلفي وجود دارد و بايد به اين تعاريف توجه كرد، مي‌افزايد: عدد 7 ميليون كه به عنوان سرمايه‌گذاران بورسي اشاره مي‌شود، در واقع دارندگان كدهاي بورسي هستند در حالي كه سرمايه‌گذاراني كه معاملات بهتري دارند حدود يك ميليون نفر هستند و تعداد قابل توجهي از سهامداران ما كد دارند اما در طول سال معامله نمي‌كنند يا افرادي كه به سبب سهام كارگري يا خريد اوراق تسهيلات مسكن كدي دريافت كرده‌اند و پس از آن اقدام به معامله در بورس نمي‌كنند از جرگه فعالان بورسي خارج مي‌شوند بنابراين اگر بخواهيم آمارها را دقيق‌تر اعلام كنيم تعداد سرمايه‌گذار واقعي بورس كمتر است.
عضو هيئت مديره سازمان بورس درباره جايگاه بورس ايران در مقايسه با كشورهاي همسايه اظهار مي‌دارد: از حيث ارزش بازار، بورس ما در منطقه سومين يا چهارمين بورس است البته اگر كاهش ارزش ريال به دلار نبود وضعيت بهتر بود. بورس عربستان و تركيه ارزش بازار بيشتري دارند و بعضي بورس‌ها مثل پاكستان ارزش بازار كمتري نسبت به ما دارند اما تعداد شركت‌هاي بورسي‌شان بيشتر از ماست كه البته شاخص بسيار مهمي در اندازه‌گيري‌هاي بورسي نيست. در بين كشورهاي اسلامي هم رتبه 5 و6 از حيث ارزش بازار را داريم چون بورس مالزي و اندونزي بورس‌هاي بزرگ‌تري در مقايسه با ما هستند.