گزارش ماهانه پولی و بانكی بانك مركزی در خرداد 94 كه به تازگی منتشرشده، نشان مي‌دهد مانده حساب سرمايه‌گذاری بلندمدت يا سپرده يك‌ساله به رقم 375 هزارميليارد تومان رسيده و در يك‌سال اخير رشد بالای 43 درصدی داشته است.
به گزارش تعادل، همچنين مانده سپرده كوتاه‌مدت كه حساب‌هاي روزشمار از يك تا زير يك‌سال را شامل مي‌شود، با رشد 13درصدي در يك‌سال اخير همراه بوده و حجم آن به 278هزار ميليارد تومان رسيده است. براين اساس سپرده سرمايه‌گذاري مدت‌دار شامل كوتاه‌مدت و بلندمدت روي هم رفته به رقم 654 هزارميليارد تومان رسيده كه 83 درصد كل سپرده‌هاي غيردولتي را شامل مي‌شود. يعني مردم 83 پول خود را در حساب‌هايي سرمايه‌گذاري كرده‌اند كه به آنها سود تعلق مي‌گيرد. اين موضوع نشان‌دهنده تمايل شديد مردم به حساب سرمايه‌گذاري بلندمدت يا سپرده يك‌ساله با سود 20 درصد است و از آنجا كه نرخ سكه و طلا و ارز در يك‌سال اخير تقريبا ثابت بوده، مردم تمايل به سپرده‌گذاري يك‌ساله با سود 20درصد داشته‌اند.
نكته مهم اين است كه با وجود رشد 10درصدي سپرده يك‌ساله در سه ماه اول سال 94، سپرده كوتاه‌مدت زير يك‌سال با رشد 3درصدي همراه بوده و مانده آن نسبت به اسفند 93 بيش از 9 هزارميليارد تومان افزايش يافته است رقم مانده سپرده كوتاه‌مدت زير يك‌سال از 145هزارميليارد تومان در خرداد 92 به 278 هزارميليارد تومان در خرداد 94 رسيده وطي اين دوسال 133هزارميليارد تومان بيشتر شده است. اما رقم مانده سپرده بلندمدت و حداقل يك‌سال، از 181هزارميليارد تومان در خرداد 92 به 375هزارميليارد تومان در خرداد 94 رسيده و طي اين دوسال 194هزارميليارد تومان افزايش يافته است.
نقدينگي از مرز 816 هزار ميليارد تومان گذشت
شاخص مهم نقدينگي كشور در خردادماه 1394 از مرز 816 هزارميليارد تومان گذشت. اين شاخص در اسفند 93 به 782هزارميليارد تومان رسيد و در سه ماه اول سال94 به ميزان 34 هزارميليارد تومان بيشتر شد و ظرف دوماه 4.4 درصد رشد كرد. طبق اعلام بانك مركزي در سال۱۳۹۲ آمار 6 بانك ايران زمين، قرض‌الحسنه رسالت، خاورميانه، بين‌المللي كيش، ايران و ونزوئلا و قوامين و چهار موسسه اعتباري صالحين، پيشگامان آتي، كوثر و عسكريه به آمارهاي پولي و بانكي كشور اضافه شده است. ضمنا اطلاعات بانك قرض‌الحسنه مهر از اسفند ۱۳۹۲ به بعد، از شمول بانك‌هاي تخصصي خارج و به طبقه بانك‌هاي غيردولتي اضافه شده است. براين اساس بخشي از رشد 350هزارميليارد تومان نقدينگي در دوسال اخير به خاطر اضافه شدن آمار اين بانك‌ها به آمار بانك‌هاي كشور است. نقدينگي در يك‌سال منتهي به پايان خرداد 94 يعني از خرداد 93 تا خرداد 94 به ميزان 22.7درصد رشد كرده است كه با توجه به سياست‌هاي انضباط مالي دولت يازدهم رقم قابل توجهي محسوب مي‌شود.
نقدينگي در دوره دوساله اول خرداد 92 و ماه انتخابات رياست‌جمهوري دوره يازدهم، تا خرداد 94 از 466هزارميليارد تومان به بيش از 816هزارميليارد تومان رسيده و طي دوسال به ميزان 350هزارميليارد تومان بيشتر شده است و به عبارت ديگر طي دوسال 75درصد رشد كرده است. نكته حايز اهميت اين است كه تمام اين رقم در بخش شبه پول يا سپرده‌هاي درازمدت داراي سود به اضافه قرض‌الحسنه جذب شده و شبه پول از 357هزارميليارد تومان در ارديبهشت 92 به 704هزارميليارد تومان در خرداد 94 رسيده و 347هزارميليارد تومان بيشتر شده و 97درصد رشد كرده است. اما پول يعني اسكناس به اضافه سپرده ديداري و چك، از رقم 109هزارميليارد تومان به 112هزارميليارد تومان رسيده و تقريبا ثابت بوده و ظرف دوسال تنها 3هزارميليارد تومان يعني كمتر از 3درصد رشد كرده است.
رشد 25 درصدي بدهي دولت
يكي از اقلام قابل توجه كه همچنان چالش بانك‌ها و بازار پول كشور است، رشد 24درصدي بدهي بخش دولتي در يك‌سال اخير است كه در سه ماه اول سال94 نيز با رشد 2.5 دهم درصدي مواجه بوده و همچنان روبه افزايش است. يعني در يك‌سال اخير بدهي بخش دولتي به بانك‌ها 21هزارميليارد تومان افزوده شده است.
درحال حاضر رقم بدهي بخش دولتي به 106هزارو617ميليارد تومان يعني نزديك به 107هزارميليارد تومان در خرداد 94 رسيده كه نزديك به 103هزارميليارد تومان آن بدهي دولت و 3641ميليارد تومان آن بدهي شركت‌هاي دولتي به بانك‌هاست و رشد 25درصدي بدهي دولت در يك‌سال اخير، يكي از اقلام اساسي و چالش‌برانگيز بانكداري كشور در يك‌سال اخير است.
42 هزار ميليارد تومان افزايش بدهي بخش دولتي در 2 سال اخير
بدهي بخش دولتي در دوسال اخير از رقم 64282 ميليارد تومان در خرداد 92 و قبل از انتخابات رياست‌جمهوري يازدهم، به رقم 85552 ميليارد تومان در خرداد 93 و نزديك به 107هزارميليارد تومان در خرداد 94 رسيده و طي اين مدت به ميزان 42هزارميليارد تومان اضافه شده و با رشد 65 درصدي در دوسال اخير مواجه شده است. اسكناس در دست اشخاص در خردادماه 94 به 29758 ميليارد تومان و اسكناس و مسكوك در بانك‌ها به 10048ميليارد تومان رسيده و روي هم رفته نزديك به 40 هزارميليارد تومان بوده است. سپرده ديداري مردم نزد بانك‌ها نيز به رقم 82هزارميليارد تومان در خرداد 94 رسيده كه در يك‌سال اخير 3.6-درصد رشدمنفي داشته و در سه ماه اول سال94 نيز با كاهش 3.5 درصدي همراه بوده است. ازسوي ديگر سپرده قانوني بانك‌ها نزد بانك مركزي به رقم 87 هزار و 756ميليارد تومان رسيده كه با رشد 20درصدي در يك‌سال اخير و 3درصدي در سه ماه اول سال 94 همراه شده است.
بدهي 81 هزار ميليارد توماني بانك‌ها به بانك مركزي
نكته قابل توجه رشد نسبي بدهي بانك‌ها به بانك مركزي است كه متناسب با رشد بدهي دولت به بانك‌ها رشد كرده است و بانك‌ها براي تامين منابع و كسري خود مجبور به برداشت از منابع بانك‌ها شده‌اند. بدهي بانك‌ها به بانك مركزي در خرداد 94 به رقم 81هزارو367ميليارد تومان رسيده است كه با رشد 20 درصدي در يك‌سال اخير و كاهش 5 درصدي در سه ماه اول سال 94 مواجه شده است. به عبارت ديگر، در چند ماه اخير بدهي بانك‌ها به بانك مركزي روند كاهنده داشته است.
