به گزارش تابناک، این مسائل منجر به آن شده است که از حدود دو سال گذشته خواسته ها و مطالبات مردمی برای کاهش تعرفه واردات خودرو در راستای رقابتی تر شدن این صنعت در کشور از یک سو و دسترسی مصرف کنندگان داخلی به استانداردهای بین المللی از سوی دیگر افزایش یابد. موضوعی که البته هیچ گاه از سوی مقامات و مسئولان دولتی و مجلسی جدی گرفته نشد و به آن بهایی داده نشده که دلیل آن نیز کاملا مشخص است.
اما صرف نظر از همه اینها، نوع برخورد مسئولان با تعرفه واردات خودرو در کشور بسیار جالب توجه است. در حالی که دیگر هیچ کس به این نکته تعرفه واردات خودرو در ایران جزو بالاترین تعرفه های ممکن در کل جهان است، شک و شبهه ای ندارد، اخیرا شاهد اظهارات جالب توجهی در مورد تعرفه واردات خودرو در ایران هستیم.
قبل از هر چیز ذکر این نکته قابل توجه است که امروز مسعود کرباسیان رئیس کل گمرک کشور در نشست خبری خود اعلام کرده است: تعرفه واردات (خودرو) به اندازه کافی بالا است، اما نمی‌توانیم این تعرفه‌ها را کاهش دهیم، چرا که باید از تولید داخلی نیز حمایت شود.
این سخن کرباسیان به این معنی است که تلاش ها و مطالبات برای کاهش تعرفه واردات خودرو در کشور در دولت روحانی نیز به هیچ سرانجامی نخواهد رسید و مصرف کنندگان خودرو در کشور باید خوشحال باشند که تعرفه واردات خودرو از این بیشتر نشود! در حالی که در دوره محمود احمدی نژاد قرار بر این بود که تعرفه واردات خودرو تا 5 سال و هر سال 5 درصد کاهش یابد، این مصوبه در دوره وی به فراموشی رفت و گویا دولت روحانی هم دوست ندارد از این مصوبه چیزی به خاطر بیاورد.
اما اظهار نظر جالب در مورد تعرفه واردات خودرو را باید از زبان حسین ابویی معاون برنامه‌ریزی وزیر صنعت شنید. وی روز گذشته و در یک نشست خبری ضمن اشاره به حمایت های ی دریغ وزارت صنعت از خودرو سازان در شرایط رکود فعلی آمار جالبی را ارائه کرده است که هیچ منبع و ماخذ معتبری ندارد.
ابویی گفته: متوسط تعرفه واردات خودرو در ایران از خیلی از کشورهای عضو WTO کمتر است.
واکاوی یک آمار عجیب و غریب
این گفته ابویی بلافاصله ذهن مخاطب را به این موضوع رهنمون میشود که: شاید ما اشتباه میکنیم و در بسیاری از نقاط دنیا تعرفه واردات خودرو بیش از 90 درصد است! اما ابا کمی واکاوی و دسترسی به اطلاعات معتبر میتوان به خوبی فهمید که ابویی چرا و چگونه این آمار عجیب و غریب را ارائه کرده است.
تعرفه واردات خودرو در ایران طی اولین دهه بعد از جنگ تحمیلی برای حمایت از صنعت خودروی داخلی در حدود بیش از 100 دردصد وضع شد. شرایطی که تا سالها پس از آن ادامه یافت تا در سال 88 مجلس تعرفه واردات خودرو را از 90 به 70 درصد کاهش داد. البته این وضعیت چندان دوامی نداشت و سال بعد مجددا مجلس رای به بازگشت تعرفه وادرات خودرو به 90 ردصد داد.
این جریانات ادامه داشت تا آنکه در واپسین سالهای دولت احمدی نژاد، بر اثر افزایش سه برابری نرخ ارز، یک شعبده اتفاق افتاد و تعرفه واردات خودروهای زیر 2500 سی سی به 45 درصد و بالاتر از آن به 90 ردصد رسید. البته با توجه به افزایش نرخ ارز، همه چیز طبق روال سابق بود و عملا هیچ تغییری در تعرفه واردات خودرو صورت نگرفته بود. اما محمود احمدی نژاد طی مصوبه ای – ظاهرا برای آرام کردن جو شدید علیه خودروسازان و افزایش بی رویه قیمت خودرو – اعلام کرد که این تعرفه طی 5 سال و هر سال به اندازه 5 درصد کاهش خواهد داشت. موضوعی که نه در آن دولت و نه در دولت فعلی هیچ گاه عملی نشده.
اما باز گردیم به سخنان ابویی. هیچ مشخص نیست که منظور ابویی از متوسط تعرفه واردات خودرو در کشور چیست. در حال حاضر همان مکانیزم تعرفه ای 45 و 90 درصد برای واردات خودرو به شکل ظاهری برقرار است و البته به شکل غیر رسمی میتوان حدس زد که تعرفه واردات خودرو در عمل به بیش از 100 درصد هم میرسد.
وی بیان کرده این سیستم تعرفه ای از بسیاری از کشورهای عضو WTO یا سازمان تجارت جهانی پایین تر است. برای آزمون ادعای وی ما اقدام به استخراج داده ها مربوط به تعرفه واردات خودرو سال 2015 کشورهای عضو WTO برای خودروهای با حجم موتور بین 1500 تا 3000 سی سی کردیم.
نکته جالب این است که اگر تعرفه واردات خودرو در ایران را برابر با 45 درصد بدانیم، در بین 81 کشور عضو این سازمان، تنها شش کشور تعرفه های بالاتر از 45 درصد برای این دسته از خودروها دارند که عبارتند از: مصر (90)، هند (100)، نپال (80) پاکستان (91.7)، تایلند (76.8) و ویتنام (56.2).
اما در صورتی که ملاک تعرفه ای را برای ایران 90 درصد بدانیم تنها سه کشور مصر، هند و پاکستان هستند که یا تعرفه مشابه با ایران داشته یا از این رقم تعرفه بالاتری را وضع کرده اند.
در فهرست کشورهای عضو WTO دوازده کشور از تعرفه 0 درصد برای واردات خودرو برخوردار هستند و مجموعا سی و سه کشور از تعرفه 10 و زیر 10 درصد برای این دسته از خودروها برخوردارند. جالب آنکه تقریبا تمامی کشورهای غول سازنده خودرو نظیر خودروسازان اروپایی، ژاپن، کره جنوبی و ایالات متحده تعرفه های 10 و زیر ده درصد برای واردات خودرو دارند.
حال با این شرایط مشخص نیست که چطور ابویی معاون وزیر صنعت خبر از تعرفه های بالای واردات خودرو در کشورهای عضو WTO داده است. نکته دیگر اینکه در این آمار باید به موضوع نرخ ارز نیز اشاره کرد که اساس معاون وزیر به این موضوع نیز توجهی نکرده است.
تعرفه واردات خودرو در ایران، کشور ما را از این لحاظ جزو ده کشور برتر قرار میدهد. در این موضوع هیچ شکی نیست. شک و شبهه اساسی در دو موضوع است: اول اینکه چرا با توجه به این شرایط و در حالی که دیگر همگان به موضوع تعرفه بالای خودرو در ایران اذعان دارند، مسئولان دولتی اینگونه بی پرده و بدون هیچ واهمه ای آمار خلاف واقع برای منحرف کردن اذهان عمومی ارائه میکنند آیا این مصداق نشر اکاذیب از سوی مقامات دولتی نیست؟
نکته دوم این است که با وجود این شرایط، چه تغییر و تحولی در صنعت خودروی ایران به وجود آمده است؟ آیا این دیوار بلند تعرفه ای تنها منجر به عقب گرد و عقب ماندگی و انحصاری شدن بازار خودرو ایران شده، یا منجر به رقابت و بالا رفتن کیفیت محصولات خودرویی در داخل. پاسخ این سوالات را قطعا مسئولانی میدانند که علاقه ای به پرداختن به تعرفه واردات خودرو ندارند.