بخش‌خصوصی صنعت نفت روزگار خوشی ندارد زیرا به دلیل عدم بازگشایی ال سی ریالی موفق به دریافت مطالبات‌شان از وزارت نفت نشده‌اند، از این رو بسیاری از تولیدکنندگان شرایط سختی را سپری می‌کنند و در رکود به سر می‌برند. در این فضا این فعالان خواهان اجرای قوانین رفع موانع تولید هستند و با درک شرایط مالی وزارت نفت تنها اعتبار دولتی می‌خواهند.
قانون برای حمایت از ساخت داخل قوانین متعددی را پیش‌بینی کرده است اما گویا این قانون در بدنه کارفرمایی وزارت نفت کمتر مورد توجه قرار می‌گیرد. این موضوع موجب شده است سازندگان تجهیزات نفت با مشکلات متعددی مواجه شوند. فرهاد فزونی، عضو کمیسیون انرژی اتاق تهران و از فعالان حوزه حمل‌و‌نقل نفت و پتروشیمی در این زمینه اعلام کرده است، خروج از رکود در گشایش ال‌سی ریالی برای تولیدکنندگان است. در شرایطی که همه توجه‌ها به منابع ارزی خارج از کشور معطوف شده است، بازگشایی ال‌سی ریالی در داخل می‌تواند خون تازه‌ای در رگ‌های واحدهای تولیدی جاری کند.
اما حمیدرضا صالحی، عضو دیگر اتاق تهران بر این باور است که بخش‌خصوصی توان تامین فاینانس برای انجام پروژه‌های داخلی ندارد و وزارتخانه نفت اعتباری برای ال‌سی ریالی قائل نیست، از این رو این مکانیزم نمی‌تواند کاربرد چندانی داشته باشد. از سویی بانک‌ها به‌شدت از نفت طلبکار هستند و از بنابراین بخش‌خصوصی می‌تواند مدل‌های مختلفی از فاینانس را که عملیاتی است به دولت پیشنهاد دهد.
مطالبات بالای بخش‌خصوصی از نفت
در این باره سیامک صمیمی دهکردی نایب رییس انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت به "فرصت امروز" می‌گوید: «شرکت‌های سازنده تجهیزات تاکنون موفق به بازگشایی ال سی ریالی نشده‌اند زیرا وزارت نفت حاضر نیست هزینه کامل قرارداد را در بانک سپرده بگذارد تا بانک‌ها نیز براساس اسناد دستگاه اجرایی پول پیمانکاران را پرداخت کند.»
وی با اشاره به اینکه براساس قانون کارفرما باید 25 درصد از قرارداد را ابتدای کار پرداخت کند، می‌افزاید: «هزینه اولیه کفاف تامین مواد اولیه قرارداد را نیز نمی‌دهد و تولیدکننده برای دریافت پول خود از کارفرمای نفتی مشکلات جدی دارد. برای نمونه تمامی کالای مورد توافق ساخته و تحویل داده می‌شود اما کارفرما پولی به سازنده نمی‌دهد این در حالی‌است که اگر ال سی ریالی بازگشایی می‌شد بانک موظف بود سررسیداقساط را به‌موقع به تولیدکنندگان پرداخت کند.»
این تولیدکننده صنعت نفت با بیان اینکه تولیدکنندگان این صنعت مطالبات بسیاری از کارفرمایی صنعت نفت دارند، اعلام می‌کنند: «شرایط برای پیمانکاران تجهیزات نفت سخت شده است و بسیاری از این پیمانکاران در حال ورشکستی هستند، از این رو از وزارت نفت خواستیم به این مسئله با جدیت ورود و قوانین موجود را رعایت کند.»
اگرچه قانون رفع موانع تولید راهکارهای متعددی برای سرپانگه داشتن واحدهای تولیدی ارائه کرده است اما گویا وزارت نفت تمایلی برای اجرای این قانون ندارد. صمیمی معتقد است دولت باید بانک‌ها را موظف کند با انتشار اوراق صکوک ال سی مورد نیاز پیمانکاران را بازگشایی کنند. البته در این مدت از سوی انجمن سازندگان تجهیزات نفت راهکارهای متعدد به وزارت نفت پیشنهاد شده است و از آنجا که واضح و مبرهن است وزارت نفت برای پرداخت مطالبات خود با مشکل نقدینگی مواجه است، از این رو سازندگان تجهیزات نفت خواهان کمک اعتباری وزارت نفت هستند به‌طوری که این وزارتخانه به جای سپرده‌گذاری 100درصد کار، با اعتباری که دارد از سازندگان حمایت کند و بانک‌ها نیز به پشتوانه این اعتبار سرمایه مورد نیاز را با اوراق صکوک تامین کنند.
عضو انجمن سازندگان تجهیزات صنعت نفت با اشاره به اینکه تداوم سیاست کنونی در عدم بازگشایی ال سی ریالی موجب خواهد شد جایگاه بخش‌خصوصی تضعیف شود، می‌افزاید: «در قانون رفع موانع تولید برای ایجاد اعتبار راهکارهای متعددی پیشنهاد شده است که امیدواریم وزارت نفت خود را ملزم به اجرای این قانون بداند در غیر‌این صورت در دوران پساتحریم فضای کار برای تولیدکنندگان سخت خواهدشد و حتی قادر نخواهند نبود که با شرکت‌های خارجی جوینت شوند و کارشان را توسعه دهند. در حال حاضر بیش از 50 درصد تولیدکنندگان مطالبات بالایی از بدنه وزارت نفت دارند و حدود 30 درصد از تولیدکنندگان در وضعیتی هستند که قادر به پرداخت پول کارمندان خود نیستند. این در حالی‌است که در صورت بازگشایی ال سی ریالی هرگز این مشکلات ایجاد نمی‌شد.»
اما در این میان بخش‌های خصولتی به دلیل تنوع در فعالیت‌های‌شان از سویی و حمایت جدی از آنها در شرایط ایده‌آلی قرار دارند.
فرآیند طولانی در بازگشایی ال‌سی ریالی
محسن حسن دیده‌ور، یکی دیگر از تولیدکنندگان صنعت نفت و عضو هیات‌مدیره انجمن سازندگان تجهیزات نفت با بیان اینکه بازگشایی ال سی فرآیند طولانی دارد، به «فرصت امروز» می‌گوید: «متاسفانه نه‌تنها من بلکه سایر همکارانم در تجهیزات نفت نتوانسته‌اند ال‌سی ریالی باز کنند. پروسه بازگشایی ال‌سی ریالی به قدری زمانبر و طولانی است که با وجود اتمام کار و صدور پیش فاکتورها به سرانجام نمی‌رسد.»
مدیرعامل شرکت ارکان گاز تولیدکننده گازهای مورد نیاز در نفت، گاز و پتروشیمی با بیان اینکه انجمن به دلیل مطالبات بالای تولیدکنندگان از وزارت نفت بارها طرح‌ها و پیشنهادات متعددی به این وزارتخانه ارائه کرده است، می‌افزاید: «تعداد زیادی از شرکت‌های تولیدکننده در آستانه ورشکستگی هستند که امیدواریم با پرداخت به‌موقع مطالبات در این شرکت‌ها رونق ایجاد شود.»
اگرچه دیده‌ور از اعلام شرکت‌های در آستانه ورشکستگی به دلیل مطالبات بالا امتناع کرد اما اعلام می‌کند این شرکت‌ها سازنده تجهیزات اصلی صنعت نفت هستند.