مرداد در هفته پاياني به سر مي‌برد و مسافرت‌ها درحال اوج‌گيري است اما دريغ از اينكه بازار خودرو كمي گرم شود. سردي اين بازار از سال91 شروع شد و همچنان ادامه دارد اما از سال93 ركود بازار خودرو جدي‌تر شد. به هرحال هربار با مطرح شدن موضوعات مختلف به ركود اين بازار دامن زده مي‌شود اين‌بار يكي دوهفته است كه كمپيني راه افتاده است تا مردم را به نخريدن خودرو صفر سوق دهد. البته گفته مي‌شود اين كمپين به دليل اظهارات يكي از خودروسازان است اما اصل ماجرا به اين برمي‌گردد كه ركود بازار و نبود تقاضا باعث شده، عده‌يي از آب گل‌آلود ماهي بگيريند و به شايعات دامن بزنند.
در اين ميان موضوع مهمي وجود دارد و آن نارضايتي‌هايي است كه بايد ديده شود كه تا چه اندازه است و در كدام بخش‌ها بيشتر است. شايد براي شما هم پيش آمده باشد كه پيامي را در شبكه‌هاي اجتماعي دريافت كنيد و با خود بگوييد آيا اين پيام واقعي است؟ نكند ارزش واقعي پرايد 7ميليون تومان است و ما خبر نداريم؟ يا اينكه عكسي را از مقايسه خودروها در ايران و ژاپن ديده و كمي بر آن تامل كرده باشيد؟ اما واقعيت اين است كه يك‌سري شايعات به غيرواقع‌بيني دامن مي‌زند. در اصل اين موضوع فراموش مي‌شود كه درست است كه كيفيت خودروهاي داخلي در حد خودروسازان بزرگ جهان نيست اما اين دليلي براي قياس‌هاي مع‌الفارق نيست. اگر به چند سال پيش برگرديم و ببينيم چرا به يك‌باره خودروهاي داخلي افزايش قيمت داشتند، مي‌بينيم كه اين خودروها مانند خيلي از لوازم خانگي، مواد اوليه، لاستيك يا هر وسيله ديگري افزايش قيمت داشته است.
خستگي از نبود كيفيت و تنوع
يكي از دلايل اينكه به شايعات در مورد خودرو دامن زده مي‌شود، خستگي از بي‌تنوعي خودرو در بازار است. متقاضيان خودرو كه توان خريدن خودروهاي وارداتي گران‌قيمت را ندارند و همين‌طور دل خوشي از بيشتر خودروهاي چيني و ميلي نيز به خريد خودروهاي داخلي ندارند در يك حالت اعتراضي به شايعات دامن مي‌زنند. شايد اين موضوع به همان انحصار در بازارخودرو نيز برگردد، چراكه به عقيده برخي از مردم خودرو در انحصار دو خودروساز بزرگ است و اين بي‌تنوعي و بي‌كيفيتي را زير سر اين خودروسازان مي‌دانند.
اميد واهي به كاهش قيمت
روند كاهشي قيمت خودرو كه فعالان بازار آن را ناشي از ركود در اين عرصه مي‌دانند، باعث شد تا خريدوفروش خودرو دركشور با كاهش محسوسي مواجه شود و مصرف‌كنندگان نيز به اميد كاهش بيشتر قيمت‌ها اقدام به خريد نكنند. اما ازسوي ديگر با توجه به افزايش هزينه‌هاي توليد ازجمله دستمزدها، مواد اوليه و قطعات وارداتي امكان كاهش قيمت وجود ندارد. اگر نخريدن خودرو بتواند تاثيري هم داشته باشد، در بحث ارتقاي كيفي است كه آن هم به گفته شوراي رقابت تنها مجوز افزايش قيمت است. پس شايد افزايش قيمت ناشي از ارتقاي كيفي در انتظار اين كمپين باشد، اما كاهش قيمت بعيد است.
خودروهاي پرفروش در بازار كساد
اما درهمين بازار كساد، درميان خودروهاي وارداتي خودروهايي مانند سانتافه، تويوتا كرولا (فول) و برخي از خودروهاي خانواده كيا نسبت به ديگر خودروهاي وارداتي فروش بهتري داشتند. پرايد، پژو 206، تندر و دنا هم در ميان خودروهاي داخلي همچنان مشتري دارند. جك جي5 و اس5 هم در ميان چيني‌ها خواهان بيشتري دارند.
ميزان افت قيمت خودروها
هم‌اكنون در زمينه كليه خودروهاي وارداتي با كاهش 5 تا 10درصدي مواجه هستيم اما با توجه به اينكه قيمت اين خودروها تابع قيمت ارز بوده و در اين مورد نيز با كاهش قيمت مواجه نبوده‌ايم لذا پيش‌بيني نمي‌شود كه بيش از اين قيمت اين خودروها در بازار كاهش يابد. خودروهاي چيني نيز نسبت به خودروهاي داخلي و وارداتي بيشترين افت قيمت را داشته‌اند به‌طوري كه كاهش قيمت در اين خودروها 15درصد بوده است. در خودروهاي توليد داخل نيز هم‌اكنون با كاهش 5 تا 10درصدي مواجه هستيم. در پايان هفته جاري، نسبت به اوايل آن قيمت برخي از خودروهاي داخلي در بازار باز هم با روند كاهشي مواجه شد.
آخرين تغييرات قيمت
در چند روز گذشته کاهش قیمت خاصی در قیمت خودروهای داخلی مشاهده نشده است و این اتفاق شاید بیانگر آن باشد که قیمت خودرو در بازار به کف رسیده است .
تقاضاي پنهان براي خودرو
انتظارات كاهشي در بازار خودرو پس از توافق هسته‌يي اندك‌اندك جاي خود را به واقع‌بيني خواهد داد و گرچه به كاهش قيمت مورد انتظار مشتريان نخواهد انجاميد و تنها كاهش قيمت جزئي خودروها را در بازار را در پي خواهد داشت اما دست‌كم زمينه تثبيت قيمت خودرو را در بازار فراهم خواهد ساخت و اين تثبيت به قيمت كارخانه نيز كه براي افزايش آن زمينه‌سازي‌هايي انجام گرفته بود، سرايت كرد. فعالان بازار معتقدند بازار خودرو درحال تثبيت است و از اين پس فقط شاهد نوسانات مقطعي خواهيم بود. شرايط نقد و اقساط شركت‌هاي ليزينگ، جايگزيني خودروهاي دست دوم و فرسوده ازجمله پروژه‌هايي خواهد بود كه مشتريان درانتظار آن هستند. پيش‌بيني مي‌شود كه بخشي از سرمايه‌هاي سرگردان جامعه تا چندي ديگر به سمت ليزينگ خودرو خواهد رفت و بانك‌هاي عامل را نيز به اين سمت سوق خواهد داد. چراكه تقاضاي پنهان براي خودرو در جامعه بسيار زياد است و بسياري از متقاضيان برنامه خريد خود را به روشن شدن وضعيت بازار موكول كرده‌اند.
خودروسازان بدانند
خودروسازان داخلي بايد اين مساله را بدانند كه مشتريان از آنان ناراضي هستند و بايد براي جلب رضايت آنان از طريق ارتقاي كيفيت محصولات و خدمات برنامه‌يي كوتاه‌مدت تهيه كنند. تجربه كمپين‌هاي شكل گرفته در شبكه مجازي نشان داد كه گاهي ممكن است در يك شبكه اجتماعي به دليل اظهارات يك مدير يا سرريزشدن نارضايتي‌هاي عمومي كمپيني راه بيفتد كه نه‌تنها به زيان آنهاست بلكه به نفع فرصت‌طلباني است كه در اين سال‌ها نبض بازار خودرو را در دست گرفته‌اند و سودهاي كلاني به جيب زده‌اند.
* تعادل