اعتبار گذرنامه و لغو روادید برای سفر به کشورهای مختلف، همواره یکی از معیارهای مهم در ارزیابی میزان روابط با سایر کشورهاست. لغو یا تسهیل ویزای ورود، اقدامی دیپلماتیک است که معمولا با در نظر گرفتن قوانین و شرایط کشورها و با توجه به مبادلات سیاسی و گاه تجاری اتفاق می‌افتد.
به گزارش تابناک، بهبود اعتبار گذرنامه هر کشوری در جامعه جهانی، بیش از آنکه مسأله ای سیاسی یا دیپلماتیک باشد، اقتصادی است.
در همین زمینه شاید برای برون رفت از اوضاع کنونی گذرنامه ایرانی در جامعه جهانی و نتیجه گیری از ماه ها مذاکرات فشرده تهران و قدرت های بزرگ جهانی بتوان اقدامی در مسیر ارتقای جایگاه و رتبه ویزای ایرانی و در کل شأن و مرتبه ایران و ایرانی در جهان انجام داد؛ اما پرسش اینجاست برای رسیدن به جایگاهی بهتر و ارتقای گذرنامه ایرانی، می توان هر کاری انجام داد؟
لغو یا برقراری روادید با یک کشور دائمی نیست، زیرا این توافق متناسب با سطح روابط سیاسی دو کشور و بنا بر یک اقدام متقابل صورت می‌گیرد؛ اما به هر حال، در صورتی که شما لغو روادید را تصویب کنید، باید دست کم انتظار اقدام متقابلی از طرف مقابل نیز داشته باشید.
ایران از دولت دهم تصمیم گرفت، سیاست‌هایش را درباره‌ی ویزا آسان‌تر کند، به همین دلیل، اعلام کرد می‌خواهد دست‌کم با 60 کشور دنیا لغو ویزا داشته باشد؛ ادعایی که هیچ گاه به مرحله اجرا نزدیک نشد. همچنین در سال 89 سیاستی در دستور کار وزارت امورخارجه قرار گرفت تا روادید ورودی از 19 کشور جهان بازنگری و لغو شود.
کشورهایی که هم اکنون با جمهوری اسلامی ایران قرارداد لغو روادید دارند عبارتند از: سوریه، ترکیه، کیپ ورد، کومور، جیبوتی، کنیا، ماداگاسکار، موزامبیک، سیشل، تانزانیا، توگو، اوگاندا، بولیوی، دومینیکا، اکوادور، هائیتی، نیکاراگوئه، ونزوئلا، ارمنستان، بنگلادش، اندونزی، لائوس، ماکائو، مولداوی، مالزی، نپال، عمان، سریلانکا، تیمور شرقی، کوزوو، جزایر کوک، ایالات فدرال میکرونزی، نیووی، پالائو، ساموآ، تووالو. البته با کشور آذربایجان نیز یکطرفه پروسه لغو روادید را داریم.
در دولت یازدهم این تمایل بار دیگر مطرح و برای همین کارگروهی با عضویت نهادهای امنیتی و انتظامی، وزارت امور خارجه و سازمان میراث فرهنگی و گردشگری تشکیل شد که تصمیم‌ها و طرح‌های آن در کمیسیون‌های تخصصی هیأت دولت بررسی و مشخص شود.
با وجود تلاش ها برای افزایش تعداد کشورهایی که اقدام به لغو روادید با ایران کرده اند، متأسفانه از زمان روی کار آمدن دولت یازدهم کشورهای گرجستان، عمان، اندونزی، مصر و مالزی روندی منفی در روابط گردشگری خود با ایران پیش گرفته اند. در 12 تیرماه سال 92 دولت گرجستان اعلام کرد، به صورت یکجانبه، اقدام به لغو قراردادی کرده که سه سال پیش برای سفر اتباع دو کشور بدون نیاز به ویزا، میان تهران و تفلیس به امضا رسیده بود. یک ماه بعد نیز عمانی ها هم صدور ویزای توریستی را برای اتباع کشورمان متوقف کردند.
همزمان دولت اندونزی نیز گفت، دیگر به اتباع ایرانی در فرودگاه هایش ویزا نمی دهد و مقررات صدور روادید در بدو ورود به کشور را برای شهروندان ایرانی، لغو و صدور روادید به این صورت را متوقف می کند.
با این حال چندی پیش، مسعود سلطانی‌فر رئیس سازمان گردشگری با بیان اینکه موضوع روادید ایران در سه حوزه‌ی فرودگاهی، الکترونیکی و لغو روادید پیگیری می‌شود، افزود: در کمیسیون تخصصی هیأت دولت افزایش اعتبار زمانی روادید ایران از 15 روز به 30 روز، تصویب شد که احتمالا تا یکی دو هفته آینده این مصوبه در هیأت دولت مطرح شود.
بنا بر این گزارش ایران در حال حاضر برای همه کشورها غیر از 10 کشور کلمبیا، سومالی، انگلیس، کانادا، آمریکا، بنگلادش، اردن، عراق، افغانستان و پاکستان، امکان صدور ویزا در فرودگاه را فراهم کرده است.
جدا از صدور ویزای فرودگاهی، که دولت ایران امکان آن را برای تسهیل در سفر اتباع و گردشگران خارجی به این کشور فراهم کرده است، ایران در اقدامی جدید، به اتباع هفت کشور سوریه، لبنان، ترکیه، جمهوری آذربایجان، بولیوی، مصر و گرجستان اجازه داده بدون ویزا و تنها با داشتن گذرنامه‌ی معتبر، مُهر ورود به ایران را دریافت کنند و برای مدت زمانی مشخص ـ طبق آنچه دولت ایران با توجه به توافقات دیپلماتیک و قوانین حاکمیتی تعیین کرده است ـ به کشورمان سفر کنند.
این گزارش نشان می دهد، ایران با حسن نیت برای تسهیل سفر به ایران خدمات زیادی به اتباع خارجی می دهد؛ اما متاسفانه کشورهای دیگر هیچ گاه خدمات مشابه متقابلی برای ایرانیانی که می خواهند به آن کشورها سفر کنند، نمی دهد. بنابراین این روند نشان می دهد که ایران نیز باید با توجه به رویه فعلی برخی کشورها در اعطای ویزا به ایرانیان، در تسهیل ورود اتباع برخی کشورها تجدید نظر نماید تا اینکه آن کشورها نیز خدمات مشابهی به ایران بدهند.