با گرم‌تر شدن هوا هر سال تقاضا براي محصولات و كالاهاي سرمايشي مانند كولر آبي افزايش مي‌يابد، اما بازار اين كالاها اين روزها بي‌رونق است. در همين حال، به گفته كارشناسان و فعالان بازار لوازم خانگي، ميزان توليد كولر آبي امسال نسبت به سال گذشته روند نزولي داشته و اين صنعت با گذشت چند ماه از گرما در خواب تابستانه به‌سر مي‌برد و سايه ركود بازار مسكن بر سر اين صنعت نيز سايه افكنده است.
به گزارش تعادل، در همين حال، جواد نوفرستي مشاور اقتصادي انجمن لوازم خانگي درباره وضعيت توليد سيستم‌هاي خنك‌كننده به «تعادل» مي‌گويد: مردم ايران به‌دليل شرايط جغرافيايي از وسايل سرمايشي همچون كولر آبي و گازي براي مصارف خانگي استفاده مي‌كنند. درحال حاضر ركود مسكن نيز اثر شديدي بر كاهش فروش اين صنعت برجاي گذاشته است. وي بااشاره به توليد كولرهاي آبي در داخل كشورمان، مي‌افزايد: خوشبختانه صنعتگران براي توليد اين وسيله با مشكل خاصي روبه‌رو نيستند چراكه تمام مواد اوليه اين صنعت ساخت داخل است و هيچ وابستگي به مواد وارداتي تا به امروز نداشته‌ايم، بنابراين واردات كولر آبي به كشورمان بي‌معني است.
مشاور اقتصادي انجمن لوازم خانگي ادامه مي‌دهد: تقاضاي بازار و كل توليد در حوزه كولرهاي آبي در سال حدود ۸۰۰هزار تا يك‌ميليون دستگاه است، اما امسال به‌دليل اوضاع نامناسب اقتصادي با افت توليد مواجه بوده است. درواقع بخشي از اين توليد براي جايگزيني وسايل فرسوده است، يعني ۴۰درصد از توليد يك‌ميليون دستگاه براي جايگزيني يا ايجاد خطوط جديد كاربرد دارد و 60 درصد مابقي نيز به امر ساخت‌و‌ساز (مسكوني- اداري)، به كار رفته مي‌شود.
عمر مفيد كولرهاي آبي حداقل 10سال
وي مي‌افزايد: در دنيا براي استفاده از لوازم خانگي استاندارد يا عمر مفيد تعيين مي‌شود كه عمر مفيد كولر گازي به‌صورت خوش‌بينانه ۸ الي ۱۰سال است، درواقع استفاده بيش از ۱۰سال منجر به افت كيفيت محصول مي‌شود و شركت‌ها نيز ديگر در زمينه خدمات پس از فروش سرويس‌دهي نخواهند كرد. اين اقدامات در ايران بالعكس است يعني كاربران مصارف لوازم خانگي بيش از حد ظرفيت از اين دستگاه‌ها استفاده مي‌كنند كه اين موضوع خود يك نوع آسيب محسوب مي‌شود.
نوفرستي تصريح مي‌كند: عمر مفيد كولرهاي آبي در ايران بالاي ۱۵سال است كه بي‌توجهي استفاده‌كنندگان به راه‌اندازي خط جديد باعث افزايش قيمت مصرف برق و آب مي‌شود. اميدواريم مردم باتوجه به شرايط بحراني آب و برق از اين نوع شيوه اقدامات صرف‌نظر كنند و تصميمات كارشناسي شده بهتري را در اين باره اتخاذ كنند.
وي مي‌گويد: در حوزه كولرهاي گازي شديدا با موضوع مصرف برق مواجه هستيم، يعني اين نوع صنايع سيستم‌هاي سرمايشي سه تا پنج برابر نسبت به كولرهاي آبي معمولي برق مصرف مي‌كنند. باتوجه به شرايط اقليمي ايران كولرهاي آبي به‌خوبي جوابگوي مصرف‌كنندگان است، اما كماكان كمبود دو انرژي همچون برق و آب در كشورمان ازجمله مشكلات دنباله‌دار به‌شمار مي‌رود.
نوفرستي تصريح مي‌كند: باتوجه به بحران كم‌آبي در كشورمان صنعت كولرهاي آبي نيز بالاي ۱۰۰ليتر آب مصرف مي‌كند كه اين موضوع نيز در اين شرايط خود معضلي است. اميدواريم كه صنعتگران با آشنايي به متدهاي روز دنيا اقداماتي در زمينه كاهش مصرف انرژي انديشيده و آن را در صنايع داخلي كشور به‌كار برند.
توليد كولرهاي آبي با رتبه A
وي مي‌افزايد: عمده كولرهاي آبي در رده انرژي F يا G قرار دارند كه اين نوع رتبه باعث كاهش راندمان محصول مي‌شود. اما با حمايت‌هاي اخير سابا (سازمان بهره‌وري انرژي ايران) در زمينه توليد كولرها آبي با راندمان بالا باعث ايجاد رتبه A بين كولرهاي آبي شده‌ايم كه اين موضوع هنوز به‌صورت چشمگير بين محصولات پديدار نشده است، اما خود خبري خوش به‌شمار مي‌رود.
نوفرستي ادامه مي‌دهد: مردم كشورمان بيشتر مصرف‌كننده كولرهاي آبي با رده F و G هستند درواقع افراد به موضوع انرژي كمتر توجه يا به‌نوعي هرگز اهميت نمي‌دهند چراكه تا به امروز ما هرگز بهاي واقعي انرژي را در كشور پرداخت نكرده‌ايم.
وي در پاسخ به اينكه از زمان اجراي هدفمندي يارانه‌ها مصرف كولرهاي گازي تا چه ميزان كاهش پيدا كرده است؟ مي‌گويد: در مناطق جنوب كشور چه در حوزه شهري و چه در روستايي كولر گازي جزو كالاهاي لاينفك زندگي افراد به‌شمار مي‌رود، اما در مناطق مرطوبي همچون تهران استفاده از كولر گازي را مي‌توان به‌عنوان كالاي لوكس يا مدرن تلقي كرد.نوفرستي معتقد است، هر كولر آبي طبق گفته‌هاي وزارت نيرو ۶۰۰ تا ۶۵۰كيلووات برق مصرف مي‌كند كه هزينه آن حدود ۳۰هزار تومان مي‌شود پس با اجراي هدفمندي يارانه‌ها و افزايش قيمت برق براي كولرهاي گازي اين مبلغ به ۱۵۰هزار تومان مي‌رسد كه اين موضوع هنوز منجر به افت مصرف كولر گازي نشده است.
داعش باعث برهم خوردن بازار صادراتي
فرهاد رهنما، عضو انجمن صنايع لوازم خانگي درباره وضعيت صنايع سرمايشي كشور مي‌گويد: سيستم‌هاي كمپرسي و تحت‌فشار و... ازجمله صنايع سرمايشي به‌شمار مي‌روند كه اين وسايل براي سالن‌هاي با متراژ بالا كاربرد دارد. رهنما معتقد است كه در حال حاضر باوجود مناطق گرم و خشك موجود در ايران كولرهاي گازي بهترين محصول براي استفاده به‌شمار مي‌روند. وي مي‌افزايد: كشورهاي خشك و كوير ايران از قديم از اين نوع وسايل به‌عنوان خنك‌كننده استفاده كرده‌اند كه اين نوع شيوه اقدامي اشتباه تلقي مي‌شود. در حال حاضر در امريكا و تگزاس شاهد استفاده از كولرهاي آبي هستيم اين درحالي است كه كشورهاي اروپايي به‌دليل شرجي بودن هوا از اين نوع وسيله هرگز استفاده نمي‌كنند. رهنما مي‌افزايد: ايران به تنهايي تامين‌كننده كولرهاي آبي است، اين درحالي است كه قبل از برهم خوردن اوضاع منطقه‌يي عراق اين كشور به‌عنوان بزرگ‌ترين بازار ايران به‌شمار مي‌رفت. هم‌اكنون نيز آسياي ميانه و افغانستان بازارهاي ثابت اين كالاي صنعتي محسوب مي‌شوند.
چين و ژاپن سكاندار توليد كولر گازي
وي تصريح مي‌كند: چين و ژاپن سكاندار توليد كولرهاي گازي به‌شمار مي‌روند. اين درحالي است كه ظرفيت توليد اين كشورها به چند ميليون مي‌رسد و با نازل‌ترين قيمت تمام شده در بازار جهاني ورود پيدا كرده‌اند.به گفته رهنما كولرهاي آبي از لحاظ صرفه اقتصادي، كارايي، كيفيت و سلامتي جا دارد كه مورد حمايت بيشتري قرار بگيرد.
رهنما مي‌افزايد: در حال حاضر تقاضا كمتر از عرضه است بنابراين امكان افزايش قيمت براي توليد‌كننده وجود ندارد. درواقع در توليد كولرهاي آبي قيمت مواد اوليه همچون موتور آن از بيشترين قيمت برخوردار است كه اين روزها بازار فولاد نيز روند ثابتي را طي مي‌كند بنابراين توان خريد مردم نيز كاسته شده و قيمت‌ها روال ثابتي را طي خواهند كرد. وي تصريح مي‌كند: ورود صنعت كولرسازي در كشورمان به زمان قبل از انقلاب بازمي‌گردد كه متخصصان ايراني در اين باره از توليد كشور امريكا تقليد كرده و امروز نيز اين صنعت را براي بازار خود به تسخير درآورده‌اند و در حال حاضر نيز اين صنعت بومي شده است. درواقع اگر دولت توانايي توليد‌كننده ايراني را در اين باره تقويت كند شاهد خط توليد جديد در كشورهاي آسياي ميانه هستيم.
ايران توليد‌كننده كولر گازي بود
عليرضا خزاعي مشاور كميسيون صنايع مجلس نيز بااشاره به اوضاع صنعت كولر مي‌گويد: صنايعي چون كولر آبي از ۵۰سال گذشته به داخل كشور ما وارد شد، كه افغانستان و عراق پايه‌هاي ثابت اين بازار محسوب مي‌شوند. درواقع براساس شرايط بازار حدود يك‌ميليون دستگاه كولر آبي موردنياز در كشور توليد مي‌شود كه برخي شركت‌ها در زمينه كاهش مصرف انرژي نوآوري‌هايي را ابداع كرده‌اند.
وي مي‌افزايد: در ۵۰سال گذشته نيز شاهد ورود كولرهاي گازي وارداتي به‌صورت پنجره‌يي بوده‌ايم كه اين نوع كولرها مصرف مناطق جنوب كشور بوده است. وي ادامه مي‌دهد: در زمينه توليد كولرهاي گازي ۲۰سال گذشته نيز توليداتي را در شمال كشور داشتيم كه به‌دليل عدم حمايت‌هاي لازم از قبيل عدم تخصيص ارز مبادله‌يي و تغيير تعرفه‌هاي واردات اين توليد با شكست مواجه شد و امروز نيز شاهد ورود اين كالا ازسوي كشورهاي ديگر به داخل كشور هستيم. خزاعي اظهار مي‌كند: در حال حاضر در زمينه كولر گازي ورود 300 تا 400هزار دستگاه از كشورهاي ديگر را شاهد هستيم اما به‌دليل بومي شدن صنعت كولرهاي آبي با مازاد توليد مواجه هستيم كه اميدواريم با ايجاد رونق در بازار اين مشكلات برطرف شود.