رئیس‌جمهوری روز گذشته در مراسم بیست‌وششمین جشنواره ملی «امتنان از جامعه کار و تولید»، با بیان اینکه دلالان تحریم از هم‌اکنون به فکر شغل دیگری باشند، گفت: «ما به حول و قوه الهی با حمایت مقام‌معظم‌رهبری و با حمایت ملت ایران راه تعامل سازنده با جهان را ادامه خواهیم داد».
رئیس‌جمهوری افزود: «کسی در دنیا نمی‌تواند فشار بر ایران و تحریم بر ایران را در ماه‌های آینده و سال‌های آینده ادامه دهد». «روحانی» با تأکید بر اینکه سازمان تحریم در حال فروریزی کامل است، گفت: «١+٥ به‌خوبی بداند دولت و ملت کنار هم هستند و پشتیبان هم هستند، مخصوصا در سال همدلی و در سال هم‌زبانی همه ما برای توسعه این کشور باید تلاش کنیم».
او با اشاره به اینکه «در مذاکرات هسته‌ای بهدنبال دو مسئله هستیم»، گفت: «اول رفع اتهامات؛ ما می‌خواهیم به دنیا ثابت کنیم که بدخواهان ما به جهان دروغ گفتند. ایران بهدنبال فناوری صلح‌آمیز بوده، نه بهدنبال ساخت بمب مخرب ویرانگری که طبق فتوای مقام‌معظم‌رهبری آن بر ما حرام است و ممنوع است و ثانیا در این مذاکرات می‌خواهیم مشکلات و معضلاتی که بدخواهان پیش پای ملت ما به‌وجود آوردند، آن مشکلات را برداریم». رئیس‌جمهوری افزود: «با توافق نهایی که اگر طرف ما اراده جدی داشته باشد، در ماه‌های پیش‌رو امکان‌پذیر است، شرایط تولید در ایران به‌مراتب بهتر خواهد شد».
هشدارهای پیشین
اما این اولین‌باری نبود که رئیس‌جمهوری در این مورد صحبت می‌کرد. او پیش از این هم سخنانی از جنس صحبت‌های دیروزش بیان کرده بود؛ صحبت‌هایی که در آن کدهایی وجود داشت از کسانی که علاقه‌ای به رفع تحریم ندارند.
«روحانی» دی‌ماه ٩٢ - مدتی پس از توافق موقت ژنو- که براساس آن در قبال تعهدات ایران، برخی از تحریم‌ها بی‌اثر می‌شدند، گفته بود: «حرف زیاد دارم و خواهم گفت، ولی الان موقع آن نیست. من خواهم گفت یک عده نمی‌خواهند تحریم برداشته شود و به‌خاطر منافع شخصی خود مخالف این هستند که شرایط کشور با دنیا عادی شود. ما باید به فکر ملت باشیم و خودمان را برای ملت فدا کنیم».
اردیبهشت ١٣٩٣ هم «روحانی» در یک مصاحبه تلویزیونی سقلمه‌ای به منتقدان زد و گفته بود: «تحریم‌ها شفافیت در جامعه و اقتصاد را از بین می‌برد. مردم از رفع تحریم‌ها خوشحال می‌شوند؛ البته اقلیت ناچیزی هستند که از برداشتن تحریم‌ها عصبانی هستند چراکه لطمه می‌خورند، چون از این تحریم‌ها سوءاستفاده می‌کردند و برخی از تخریب‌هایی که علیه دولت صورت می‌گیرد نیز از این موضوع منشأ می‌گیرد».
او همچنین مدتی پس از تمدید توافق «ژنو» در سوم آذر ١٣٩٣، گفته بود: «به حول و قوه الهی این تحریم را از پیش پای مردم برمی‌داریم؛ البته ممکن است عده‌ای خوششان نیاید؛ تعداد کمی که از آب گل‌آلود ماهی می‌گیرند اما اکثریت قاطع مردم، فرهیختگان، جوانان، علما و دانشگاهیان و مقام‌معظم‌رهبری، دنبال این هستند که زنجیر غلط و ظالمانه تحریم گسسته و پاره شود و ان‌شاء‌الله این کار را خواهیم کرد». در آن زمان که منتقدان با توان هرچه تمام‌تر به روند مذاکرات می‌تاختند، کنایه‌ای هم به آن جریانات فکری زده بود: «یک سنگی را عده‌ای در چاه انداختند، بعد از ۱۲ سال ما داریم آن را در می‌آوریم، حالا برخی می‌گویند زود باشید و برخی دیگر هم می‌گویند آن را رها کنید اما ما با ابزار کافی و با صبر این سنگ بزرگ را از این چاه عمیق بیرون خواهیم آورد».
به غیر از «روحانی»، «محمدجواد ظریف»، وزیر خارجه هم که به‌ندرت پیش می‌آید در مورد مسائل داخلی صحبت کند، بهمن‌ماه سال گذشته از گروه‌های فشار به ستوه آمد و گفته بود که «متأسفانه برخی در داخل و خارج از کشور در زمره مخالفان پایان تحریم هستند و تداوم تحریم را در جهت منافع خود دنبال می‌کنند».اما شاید واضح‌تر از رئیس‌جمهوری، «یحیی آل‌اسحاق»، رئیس اتاق بازرگانی تهران در سال ١٣٩٣ بود که رقم سوءاستفاده را داده بود: «کاسبان تحریم، ٢٥ میلیارد دلار سود کردند». هرچند تا الان روحانی اشاره مستقیمی به این افراد و گروه‌ها نکرده اما سیگنال‌هایی که او در سخنانش ارسال می‌کند، نشان‌دهنده طیف این افراد هستند. تا جایی‌که او هفتم دی‌ماه ١٣٩٢ در دستوری به «اسحاق جهانگیری»، معاون اول خود نوشت: «اقدامات لازم برای شناسایی و مجازات کسانی که با تبانی و سوءاستفاده از امتیازات خاص، زمینه ویژه‌خواری و درآمدهای غیرموجه را فراهم کرده‌اند در اولویت کار قرار گیرد. به‌ویژه ضروری است موارد سوءاستفاده از شرایط تحریم مورد رسیدگی قرار گیرد و برای حراست از حقوق مردم و بیت‌المال اقدام فوری صورت پذیرد و گزارش مربوطه ظرف یک‌ماه به اینجانب ارائه شود».
دیگر محورهای سخنان رئیس‌جمهوری
باید اقتصاد نفتی به سمت اقتصاد مقاومتی حرکت کند و روی پای خود بایستیم.
آن‌روزی که در این کشور بیکار و فقیر نباشد، آن‌روز، روزِ عزت ایران و عزت اسلام در ایران است و عزت ایران و عزت اسلام، با همبستگی، تلاش و کوشش کارآفرینان، کارگران و دولت امکان‌پذیر است.
اکنون افتخار داریم که به دنیا بگوییم بعد از دو سال رشد منفی، اقتصاد ایران در سال ۹۳ دارای رشد مثبت شده است و این رشد ادامه می‌یابد.
در طول ۲۰ ماه گذشته دولت تلاش کرده تا قدرت خرید مردم کاهش نیابد؛ بنابراین مهار تورم در دستور کار دولت بوده است.
می‌خواهم تأکید کنم که نباید در این زمینه بین زنان و مردان تبعیض باشد و باید فرصت‌های شغلی برابر را به‌وجود بیاوریم.
-------------------------------
-آذر منصوری:
رفع تحریم در راستای رفع فساد
دولت آقای روحانی از ابتدا در سیاست خارجی رویکرد گفت‌وگوی سازنده و تعامل را در پیش گرفته و تلاش کرده کشور را از شرایطی که با آن روبه‌روست خارج کند؛ اگرچه رویکرد سیاست خارجی ایشان در داخل با مقاومت‌هایی روبهرو بود. این مقاومت‌ها ریشه در مسائل متعددی داشت. تحریم‌هایی که در هشت سال گذشته و بعد از قطع‌نامه‌های متعدد علیه جمهوری اسلامی ایران صادر شد، یک فضای ابهام‌آلود را در عرصه اقتصادی کشور شکل داده بود. از سویی گفته می‌شود که درآمد هشت ساله دولت گذشته حاصل از فروش نفت در کل تاریخ اکتشاف نفت بی‌سابقه بوده و یکی از سؤال‌های اصلی همواره این بوده که درآمد ٨٠٠ میلیارد دلاری دولت گذشته از نفت چه شد و اثراتش را کجا باید دید؟ دولت روحانی وقتی سر کار آمد با حجمی از بدهی و فساد و رانت در لایه‌های پنهان و آشکار روبهرو شد. همین وضعیت نابسامان اقتصادی ابهام‌آلود باعث شکل‌گیری رانت‌های متعدد پیچیده شده و بیشترین مقاومت را در برابر دولت روحانی، هم در عرصه داخلی و هم خارجی موجب شده است. اینکه هرروز پرونده جدیدی رو می‌شود و ابعاد بیشتر رانت‌های دولت گذشته آشکار می‌شود، مشخص‌کننده این است که بخشی از این فساد‌ها و رانت‌ها به‌نوعی در سایه تحریم‌ها شکل گرفته است. اگر تأکید بر بهبود فضای اقتصادی کشور و رفع فساد سیستماتیک وجود دارد و اگر قرار بر مقابله و مبارزه با این نوع مفاسد باشد، بخشی از این مسیر را باید در سایه رفع تحریم و بازشدن گره سیاست خارجی پیمود. شاید به همین دلیل است که کارگزاران دولت که متولی وضعیت اقتصادی کشور هستند، روزبه‌روز به این ابعاد جدید و لایه‌های پنهان این رانت‌های ناشی از تحریم پی می‌برند و بخشی را هرازگاهی در جایی مطرح می‌کنند و احتمالا بخشی را هم نمی‌توانند مطرح کنند. به‌همین‌دلیل من فکر می‌کنم که روحانی به‌درستی به این نکته اشاره کرده است که با برداشتن تحریم‌ها، به‌هرحال بساط خیلی از دلالان و رانت‌های اقتصادی که در دولت گذشته شکل گرفته بود برچیده خواهد شد.