بازار خودرو بازاری است پیچیده با معادلات درهم تنیده، تنوع محصول و رقابت فشرده خودروسازان در تولید محصولات به روز و ارائه آپشن‌ها و خدمات متنوع در فروش و خدمات باعث ایجاد حق انتخاب بیشتر در مشتریان برای خرید می‌گردد. بازار خودرو در کشورمان در سال‌های اخیر شاهد باز شدن نسبی مرزها و ایجاد فضای رقابتی گردیده است هر چند که هنوز در مقایسه با بسیاری از کشورها هم فاصله زیادی احساس می‌شود.بازار خودروی ایران و بالطبع آن مشتریان ایرانی گاهی پیچیده عمل می‌کنند و معیارهای خاص خود در انتخاب را دارند و همین امر باعث می‌شود تا بسیاری از برندهای مطرح جهان نتوانند حضور موفقی را در این بازار تجربه نمایند.
در این مقاله سعی داریم تا به اشتباه‌های برخی مشتریان ایرانی هنگام خرید خودرو بپردازیم و بگوییم که چرا این مشتریان در حالی که پول خوبی بابت خرید می‌دهند اما نمی‌توانند انتخاب بهتری در بازار خودرو داشته باشند؟!
بخش خصوصی کاملاً چینی شد
قشر متوسط جامعه ایران معمولاً خریداران این بخش از خودروها می‌باشند که در سال‌های اخیر با توجه به تحریم‌ها و قطع همکاری خودروسازان بین‌المللی با خودروسازان ایرانی، چینی‌ها به خوبی جای پای خود را در این بازار سفت کردند و با شناخت نیاز مشتریان ایرانی و ضعف خودروسازان داخلی به ارائه محصولاتی متنوع‌تر با ظاهری به روزتر نسبت به خودرو های داخلی پرداختند که این امر منجر به موفقیت آنان گردید و از طرفی دیگر خودروسازان داخلی با ارائه مدل‌های قدیمی عمدتاً خودروهای فرانسوی متعلق به ۲ تا ۳ دهه پیش و با تنزل کیفی و استفاده از قطعات بی‌کیفیت چینی در حال رقابت با چینی‌ها هستند.بخش خصوصی خودروسازی ایران کاملاً چینی شده و بخش دولتی نیز که ۹۰درصد بازار را در اختیار دارد نیز مصرف‌کننده عظیم قطعات چینی است و اخیراً هم به مانند خودروسازان خصوصی به سوی مونتاژ خودروهای چینی برای سوددهی بیشتر می‌رود که این خود نیز جای تأمل دارد.
انتخاب ۳۰ تا ۵۰ میلیون
منصفانه اگر بگوییم تندر۹۰ در این بازه قیمتی بهترین انتخاب خواهد بود، خودرویی اروپایی با برندی قدیمی و شناخته شده که ویژه کشورهای در حال توسعه طراحی گردیده کم مصرف و کم استهلاک و ایمن‌تر از رقبای ایرانی و چینی خود.خودرویی ساده و فاقد زیبایی اما تندر۹۰ در بازار ایران قربانی ظاهر نه چندان زیبایش شد و بسیاری از خریداران ظاهرگرا اقدام به خرید برخی چینی‌های خوش چهره اما بی‌کیفیت به جای تندر۹۰ کردند.گرچه تندر نسبت به رقبای رنگارنگ چینی ظاهر جذاب و گیرایی ندارد اما باطن آن منصفانه از آن خودرویی بی‌رقیب در میان هم‌کلاسان بازار ایرانش می‌سازد. خرید خودرویی اروپایی و کم استهلاک و ایمن نسبت به رقبای کم تجربه و کپی کار انتخابی عمیق و معقولانه خواهد بود.
انتخاب ۵۰ تا ۷۰ میلیون
در این بازه قیمتی رقابت صرفاً چینی است و چینی‌های با کیفیت و کمی آبرودارتر وارد کارزار رقابت گردیده‌اند و بازار را در اختیار خود گرفته‌اند به نظر می‌رسد خودروی جک J5 کرمان موتور با توجه به طراحی ایتالیایی بی نقص که کپی‌کاری نیز نمی‌باشد و همچنین موتور و گیربکس میتسوبیشی خودرویی خوش‌ساخت‌تر و با کیفیت‌تر مخصوصاً در مدل اتومات آن است که منصفانه با قیمت حدود ۶۰ میلیون می‌تواند بهترین گزینه در این رنج قیمتی آن هم در میان سایر چینی‌ها باشد.
هاچ بک‌های وارداتی ۹۰-۷۰
در این بخش کیا پیکانتو کره‌ای در مقابل میتسوبیشی میراژ ژاپنی (تولید تایلند) و MG3 ( دو رگه بریتانیایمی- چینی) به رقابت می‌پردازند که با توجه به مشخصات فنی و ظاهری، شوالیه کوچک و جسور بریتانیایی به نظر انتخاب مناسب‌تری هستند. تویوتا یاریس و هیوندای i20 و آلفا میتو نیز دیگر بازیگران این میدان هستند، یاریس یک تویوتا است و همین کافی است تا معنی کیفیت را درک نمایید و i20 هاچ‌بکی زیبای هیوندای که جذابیت خاص خود را دارد و آلفا میتو نیز گویا از سیاره دیگر وارد این رقابت گردیده و متعلق به دوره هنرمندان بزرگ می‌باشد در اینجا هنر احساس را تحریک می‌کند اما دنیای واقعی i20 را انتخاب می‌کند و یاریس قربانی قیمت بالای خود می‌گردد تا اسطوره کیفیت نیز در بازار پشت‌سر کره‌ای رو به رشد قرار گیرد.
سدان‌های وارداتی جمع و جور
در این بخش یاریس صندوق‌دار و لنسر ۱٫۶ ژاپنی به رقابت با کیا ریو و هیوندای اکسنت کره‌ای خواهند پرداخت، یاریس یک تویوتا است. با کسی شوخی ندارد سخت کار و سخت جان اما یک مشکل دارد فاقد هیجان می‌باشد، اکسنت نیز کوچک‌ترین سدان هیوندای خودروی کم استهلاک می‌باشد ولی مانند یاریس فاقد هیجان و در عین حال بی‌دردسر است. لنسر ۱٫۶ یک ژاپنی ساده و خوش نام است که چوب سادگی خود را خورد و در بازار ایران مورد توجه واقع نگردید، خودرویی که نسبت به یاریس و اکسنت هیجان بیشتری را به ارمغان می‌آورد. این خودرو باطناً خودرویی پیر و فاقد حداقل امکانات رفاهی است و برای پیرمردانی که می‌خواهند خاطرات جوانی را در حال و هوای پیری مرور کنند مناسب می‌باشد. اما کیا ریو تازه‌واردی است که با مدل دو نسل پیش خود نامی نیک در میان خریداران ایرانی بر جای گذاشت، مدل جدید با پیروی از سبک جدید طراحی کیا خودرویی زیبا و هیجان‌انگیز می‌باشد وبا توجه به امکانات و تنوع در مدل‌های هاچ‌بک و صندوق دار می‌تواند به مناسب‌ترین انتخاب بدل گردد. البته رنو فلوئنس دنده‌ای با توجه به عرضه محدود از لیست مقایسه ما حذف گردید
هاچ‌بک‌های متوسط
رنو اسکالا در برابر آلفارومئو جولیتا، یک فرانسوی اقتصادی در برابر یک مجسمه خوش‌تراش ایتالیایی است و در اینجا انتخاب دل مطرح می‌باشد برای خاص سواران و انتخاب دل حتماً مجسمه ایتالیایی خواهد بود که انسان را به یاد دست‌های هنرمندی می‌سازد که سعی در خلق مجسمه‌ای خاص دارند تا با ترکیب آهن و ذوق هنری موجودی بنام جولیتا را متولد نمایند این بخش انتخاب با دل هست و دل آدمیزاد خاص‌پسند می‌باشد.
سدان‌های متوسط
تویوتا کرولا، میتسوبیشی لنسر۱٫۸، هیوندای النترا، کیا سراتو، رنو فلوئنس، MG6 واپل آسترا بازیگران این بخش از بازار جذاب و داغ ایران هستند گرچه جای خالی مزدا۳ و هوندا سیویک که از گردونه تولید و واردات حذف شدند به خوبی حس می‌شود، اما رقابت اصلی میان سامورایی‌های اصیل و کره‌ای‌های خوش رو، جوان اما پخته روی می‌دهد.
اما ببینیم چه اتفاقی رخ می‌دهد؟
الانترا موفق‌ترین آمار فروش در این گروه در بازار ایران را دارد و به علت وسواس صاحب خود (هیوندای) در امر زیبایی و به پیروی از خواهر بزرگ‌تر خود سوناتا به زودی خود را به تیغ جراحان هیوندای خواهد سپرد و آخرین سال‌های حضور خود را تجربه می‌کند اما سراتو برعکس الانترا به تازگی از زیر تیغ جراحان کیا بیرون آمده و دوران نقاهت خود را سپری کرده و آماده خودنمایی و جولان دادن رخ زیبای خود به پیرمردهای ژاپنی می‌باشد.
اما سمت دیگر میدان سامورائی‌های پیر و کهنه کار هستند تا شمشیر برنده خود را به رخ زیبارویان ظریف کره‌ایی بکشند، شمشیر تویوتا کرولا کیفیت بی‌نظیر و کم استهلاک بودن، اقتصادی بودن می‌باشد، پر فروش‌ترین خودروی تاریخ جهان با کسی شوخی ندارد و با تولید هر نسل خود برگه زرینی به کتاب کیفیت در صنعت اضافه می‌کند تا به همه یاد دهد چگونه می‌توان با حداقل قیمت حداکثر کیفیت را به مشتری داد. لنسر ۱٫۸ سامورایی دیگری که پا در کفش برادر معروف خود یعنی اوو کرده تا بار دیگر خاطرات خوبی را برای مشتریان خود رقم زند اما لنسر برای رسیدن به باطن خود نیاز به یک باشگاه بدن‌سازی و یک جراحی صورت دارد تا بار دیگر خشم و قدرت یک سامورایی را نشان دهد.
اپل آسترا یک اروپایی بسیار با کیفیت و مغرور که گران‌ترین عضو گروه است و عملکرد نه چندان مناسب شرکت واردکننده در امر فروش،بازاریابی و خدمات و نگرش سنتی آنان باعث شده تا عده بسیار کمی از حضور مجدد اپل در ایران آگاه باشند در صورت اصلاح موارد ذکر شده برند خوش‌نام اپل بار دیگر موفقیت‌های خود را در بازار تکرار خواهد نمود.
رنو فلوئنس در اصل همان مگان جدید است که آن هم بالاجبار باید زیر تیغ جراحی رنو قرار گیرد در غیر بازار را به رقبای خود واگذار خواهد نمود و MG6 نیز قربانی پسوند چینی‌بودن قرار گرفته است.اگر اهل مدرنیته و آپشن و ظاهر هستید سراتو می‌تواند بهترین انتخاب باشد خودرویی که همه چیز را معقولانه دارد ولی اگر دنبال باطن و کیفیت حقیقی هستید همان چیزی که امروز از ذهن خریداران ایرانی پاک شده یک تویوتا کرولا انتخاب بی‌نظیری خواهد بود.
هاچ‌بک‌های لوکس
در بازار کشور ۲ نماینده در این سگمنت جای می‌گیرد (لکسوس CT200 و ولوو V40) که به مانند فرشته‌های حافظ انسان هستند اما متاسفانه مورد بی‌مهری خریداران ایرانی قرار گرفته‌اند برای بازارسازی این خودروها نیاز به ایجاد یک فرهنگ جدید در کشور است که اکنون متعلق به افرادی است با دید علمی، انسانی و باید کاری کرد تا روزی مصرف‌کنندگان ایرانی مانند بسیاری از مصرف‌کنندگان غربی روی به خرید چنین خودروهایی بیاورند، لکسوس پاکیزه و دوستدار محیط‌زیست و ولوو استوار و امن و حافظ جان انسان‌ها.
سدان‌های نسبتاً لوکس
تویوتا کمری، هوندا آکورد، رنو سافران، هیوندای سوناتا و کیا اپتیما بازیگران اصلی این مسابقه جذاب می‌باشند باز هم ژاپنی‌های سخت‌کوش در مقابل کره‌ای‌های جذاب و در این وسط یک فرانسوی- کره‌ای دو رگه.
اپتیما خودروی زیبایی که دست‌پرورده پیتر شریدر بود تا سبک طراحی مدرن و اروپایی را در این سدان کره‌ای به کار گیرد و انصافاً حاصل کار فوق‌العاده شد طراحی لوکس- اسپرتی که ماندگاری خوبی دارد و ارزشمند سوناتا برادر اپتیما تازه از زیر تیغ جراحی بیرون آمده، داغ داغ تا تکامل کره‌ای‌ها را نشان دهد به راستی کاری که کره‌ای‌ها در سال‌های اخیر انجام دادند چیزی شبیه معجزه بود و به راستی محصولات آن‌ها قابل تقدیر و احترام هستند. اما این طرف میدان یک ژاپنی سخت کار قرار دارد که همیشه پر فروش‌ترین خودرو در بازار آمریکا و بسیاری نقاط دیگر بوده به مانند برادر کوچک‌تر کرولا، کم مصرف، کم استهلاک و جان سخت بسیاری تویوتا را برخلاف نسل قبلی کمری، با معرفی نسل جدید این خودرو زیر باد انتقاد به خاطر طراحی نه چندان جذاب قرار دادند و همین فشارها تویوتا را مجبور به ارسال کمری به اطاق عمل زیبایی نمود گرچه فعلاً خبری از عرضه این محصول به بازار کشورمان نیست.اما هوندا آکورد را باید یک اسطوره نامید، این را می‌توان از مدل‌های موجود در کشور که متعلق به اوایل دهه ۹۰ میلادی می‌باشند فهمید، هنوز هم خودروهایی سرپا و سرحال هستند که کیفیت فوق‌العاده خود را به خوبی حفظ کرده‌اند، کیفیت کابین این خودرو فوق‌العاده است و همواره جزو پرفروش‌ترین و پرطرفدارترین سدان‌های بازار آمریکا قرار داشته است، هوندا آکورد یک خودروی کامل از هر لحاظ می‌باشد و می‌تواند بهترین انتخاب در این گروه باشد.
رنو سافران: فرزند رنو- سامسونگ با طراحی لوکس و کلاسیک، کیفیت مطلوب اما قیمت کمی بالا برای برند رنو در نظر خریداران ایرانی باعث شد تا این خودروی ایمن و لوکس بدل به انتخابی خاص گردد. از این‌رو بی هیچ شک و تردیدی هوندا آکورد بهترین گزینه خواهد بود.
خودروهای سدان لوکس
با ممنوعیت واردات خودروهای بالای ۲۵۰۰ سی‌سی بازار این خودروها نیز محدود گردید، بسیاری از خودروهای مطرح و لوکس کره‌ای از بازار خارج شدند مانند کادنزا، آزرا، جنسیس و … و همچنین مدل‌های اروپایی و ژاپنی با حجم موتور پایین‌تر وارد بازار گردیدند این بخش اکنون دست محصولات بنز، ب‌ام‌و و لکسوس می‌باشد که رقابت میان این محصولات فشرده و نزدیک است و با توجه به اقبال بازار ب‌ام‌و سری ۵ پرطرفدارترین خودروی لوکس بازار ایران می‌باشد، تمام محصولات موجود در این سگمنت دارای کیفیت و شایستگی بسیار می‌باشند ( بنزهای کلاس سی و ئی، لکسوس آی اس، ئی اس، جی‌اس ب‌ام‌و سری ۳ و ۵) خودروهای بسیار عالی می‌باشند، کره‌ای‌های این بخش که نامشان ذکر گردید نیز خودروهای بسیار عالی هستند اما آمار فروش برندهای لوکس در سال جاری موفقیت ب‌ام‌و را در پیشی گرفتن از رقبا نشان می‌دهد.
هفته نامه دنیای خودرو